Między nauką a literaturą, czyli debata nad statusem historii. Próba parafrazy
Loading...
Date
2006
Authors
Advisor
Editor
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Wydawnictwo Oddziału Polskiej Akademii Nauk w Krakowie
Title alternative
Abstract
Autor porównuje dwie wizje uprawiania historii zakładane przez pozytywizm (Hempel) i narratwizm (White). Według pozytywizmu, w historii obowiązywać mają te same procedury wyjaśniania co w naukach przyrodniczych, według narratywizmu - historia ma być bliższa literaturze. Poglądy te są parafrazowane w aparaturze pojęciowej idealizacyjnej teorii nauki. Wedle tego ujęcia różnice pomiędzy tymi dziedzinami kultury (nauka i literatura) oparte są na stosowanych w nich różnych procedurach deformacyjnych. Podstawowoą metodą nauki jest idealizacja (idealizowany obiekt w porównaniu z wyjściowym jest ontologicznie "uboższy" ponieważ pozbawiony jest pewnych własności), a literatury - fikcjonalizacja (fikcjonalizowany obiekt w jest ontologicznie "bogatszy" w porównaniu z obiektem wyjściowym ponieważ jest wyposażony we własności występujące z wyższym natężeniem). W drugiej części artykułu autor eksplikuje pewne paradoksy narracji historycznej (paradoks nadkompletności i niekompletności bazy źródłowej w stosunku do opartej na niej narracji historycznej oraz paradoks dwupoziomowej struktury narracji w kategoriach idealizacyjnej teorii nauki. Udana próba parafrazy jest argumentem na rzecz jedności nauki zakładanej przez idealizacyjną teorię nauki.
Description
Sponsor
Keywords
Metodologia historii, Idealizacyjna teoria nauki, Narratywizm, Pozytywizm, Postmodernizm, Carl Hempel, Leszek Nowak, Hayden White
Citation
Historyka. Studia Metologiczne, 2006, t. 36, s. 37-53.