Spektroskopia Brillouina stopów z pamięcią kształtu

Loading...
Thumbnail Image

Date

2012-01-10T08:59:26Z

Editor

Journal Title

Journal ISSN

Volume Title

Publisher

Title alternative

Brillouin spectroscopy of shape memory alloys

Abstract

Przedstawiona rozprawa doktorska w zasadniczej swej części traktuje o elastycznych własnościach stopów CuAlNi z pamięcią kształtu. Znajdują one coraz większe zastosowanie w przemyśle, rozwiązaniach technicznych czy też medycynie. By maksymalnie wykorzystać funkcjonalne własności tych materiałów, należy dokładnie poznać i opisać ich własności fizyczne. Tutaj w dalszym ciągu pozostaje wiele pytań związanych przede wszytki z mechanizmem samej przemiany. Efekt pamięci kształtu, a także superelastyczność dla omawianych materiałów są ściśle związane z odwracalną przemianą martenzytyczną. Jest to strukturalna przemiana fazowa pierwszego rodzaju o charakterze bezdyfuzyjnym i przemieszczeniowym, która może być indukowana temperaturowo lub poprzez naprężenie. Założone cele pracy zrealizowano przy użyciu takich metod eksperymentalnych jak spektroskopia Brillouina fononów powierzchniowych (SBLS), dynamiczna analiza mechaniczna (DMA), mikroskopia sił atomowych (AFM) oraz mikroskopia optyczna. Sprężysta natura omawianych materiałów analizowana była w zależności od temperatury, przyłożonego naprężenia czy też w przypadku procesów starzeniowych czasu. Wkład przedstawionej pracy do obecnego stanu wiedzy stanowią przede wszystkim wyniki temperaturowego zachowania fal powierzchniowych i wyznaczonych na ich podstawie stałych sprężystych. Potwierdzono występowanie tzw. procesów przedmartenzytycznych kierujących przemianą. Chodzi przede wszystkim o „mięknięcie” odpowiednich kombinacji stałych sprężystych, które przypisane są do konkretnych mechanizmów ścinania.
The doctoral dissertation is mainly concerned with the elastic properties of shape memory alloys type CuAlNi. Alloys of this type are of increasing interest and range of applications in industries, in novel technological solutions and in medicine. To be able to get maximum benefit from these alloys, their physical properties should be thoroughly recognised and described. As yet there are still many unsolved questions related first of all with the mechanism of transition. The shape memory effect and superelasticity of the alloys are strictly related to the reversible martensitic transition. It is a phase transition of first order, diffusionless and displacement type, which can be induced by temperature of mechanical stress. The experimental methods applied in the study included surface Brillouin light scattering (SBLS) spectroscopy, dynamic mechanical analysis (DMA), atomic force microscopy (AFM) and optical microscopy. Elastic properties of the above alloys were studied as a function of temperature or mechanical stress applied or –when studying ageing processes – as a function of time. The new elements contributing to the hitherto state of knowledge on the subject are the results concerning the temperature behaviour of surface waves and the elasticity constants determined on the basis of these results. The occurrence of the so-called premartensitic processes controlling the transition was confirmed by demonstrating the softening of certain combinations of elasticity constants assigned to specific shearing mechanisms.

Description

Wydział Fizyki

Sponsor

Keywords

spektroskopia Brillouina, brillouin spectroscopy, stopy z pamięcią kształtu, shape memory alloys, akustyczne fale powierzchniowe, surface acoustic waves, dynamiczna analiza mechaniczna, dynamic mechanical analysis, metoda elementów skończonych, finite element method

Citation

ISBN

DOI

Title Alternative

Rights Creative Commons

Creative Commons License

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Biblioteka Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego