Rola Unii Europejskiej w negocjacjach nad irańskim programem atomowym

Abstract

Artykuł poświęcony jest wydarzeniom lat 2005-2015, kiedy to społeczność międzynarodowa uznała, że rozwijany przez Iran program nuklearny może służyć także celom wojskowym i podjęła starania o poddanie tego programu ścisłej kontroli. Szczególnie aktywna była na tym polu dyplomacja Unii Europejskiej i jej trzech najsilniejszych państw: Francji, Niemiec i Wielkiej Brytanii. Wobec sprzeciwu Iranu i przyspieszania jego prac możliwa była albo droga konfrontacji (również militarnej), albo zrekompensowania Irańczykom rezygnacji z aspiracji nuklearnych. W kilkuletnich negocjacjach, zakończonych porozumieniem w lipcu 2015 r., UE potrafiła z jednej strony wywrzeć silną presję polityczno-gospodarczą na Iran, a z drugiej - zaoferować mu korzystne warunki współpracy w badaniach atomowych.

The paper discusses the events of 2005-2015, when the international community decided that Iran’s nuclear programme can also serve military purposes, and endeavoured to impose a strict control over this programme. The diplomacy of the European Union was exceptionally active in this area, in particular its three strongest members: France, Germany and the United Kingdom. Given the protests of Iran and its accelerated work within the programme, there emerged the option of confrontation (including military conflict) or compensation offered to Iran in return for its abandoning nuclear ambitions. Over several years of negotiations, concluded by an agreement in July 2015, the EU was able to exert a strong politico-economic pressure on Iran on the one hand, and offer it advantageous terms of cooperation in the field of nuclear research on the other.