Rocznik Integracji Europejskiej, 9/2015
Permanent URI for this collection
Browse
Recent Submissions
Item Postawy elit politycznych Europy Środkowej wobec integracji z UE w okresie przedakcesyjnym(Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, 2015) Prażuch, WojciechNiniejsza analiza stanowi przegląd pro- i antyeuropejskich postaw w życiu politycznym państw Grupy Wyszehradzkiej w latach 1989-2004. Ich identyfikacja nie była sprawą prostą, gdyż profil środkowoeuropejskich formacji politycznych często zależał od tworzących je osobistości, a programy partyjne, zwłaszcza w pierwszym okresie postkomunizmu, nie nadążały za zmianami w otoczeniu zewnętrznym. W pierwszej połowie dekady, integracja z WE/UE, uznawana była za zagadnienie związane z polityką zagraniczną, co sprzyjało utrzymywaniu się powierzchownego konsensusu w tej kwestii. W miarę wchodzenia w szczegóły negocjacji i zbliżania się rozstrzygnięć następowało coraz silniejsze różnicowanie się sceny politycznej na trzy główne orientacje - „pro-europejską”, „anty-europejską” oraz „eurosceptyczną” - na tle sporów wokół reform wewnętrznych i ich tempa, warunków członkostwa, stosunków z innymi krajami europejskimi czy docelowego modelu integracji. Zarówno dyskurs pro-jak i anty-europejski opierały się tu do pewnego stopnia na argumentach emocjonalnych, co nie sprzyjało pogłębieniu debaty na tematy związane z integracją.Item Ukraina i stosunki transatlantyckie(Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, 2015) Kiwerska, JadwigaEuropa/Unia Europejska, dysponując niekwestionowanymi atutami, powinna też być aktywnym i skutecznym graczem na arenie międzynarodowej. Takie były oczekiwania Stanów Zjednoczonych, formułowane zwłaszcza przez administrację Baracka Obamy. Jednak z amerykańskiej perspektywy Europa nie sprawdziła się jako ważny aktor na scenie międzynarodowej, zaangażowany w rozwiązywanie problemów globalnych i gotowy brać większą odpowiedzialność zabieg spraw w świecie. Tainercja Unii Europejskiej powodowała, że nastąpiła marginalizacja Europy w polityce amerykańskiej, czego wyrazem był „pivot to the Pacific Rim”. Dopiero wydarzenia na Ukrainie, będące efektem imperialnych tendencji w działaniach Rosji, spowodowały większą aktywność i koherentność polityki amerykańskiej i europejskiej, prowadząc też do wzmocnienia układu transatlantyckiegoItem Region, innovation and knowledge in strategy of European Union economic growth and social security(Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, 2015) Puślecki, Zdzisław W.The main aim of this paper is an analysis of the region in general form and to look at innovation and knowledge in the European Union’s economic growth and social security strategy. The research objectives here encompass the presentation of the innovation system and knowledge in promoting entrepreneurship, the theoretical concept of the innovation system and process at the level of the region, the knowledge-based economy, constructed advantage, the constructed advantage provided by the Triple Helix model, Europe 2020 strategy, Innovation Union and Horizon 2020 as the financial instruments implemented by the Innovation Union. An important result of the research is the conclusion that in the innovation process the connections between science (universities), market (industry) and government are very important. There is a positive dependence between innovation activities and the effectiveness of the innovation process. More interaction and cooperation can be observed on the regional than on the state level. The new programmes of scientific and innovation research, Europe 2020 and the Innovation Union, are very important factors in the strategy of the European Union's economic growth and social security.Item Kultura i dyplomacja kulturalna Unii Europejskiej na przykładzie Programu „Kreatywna Europa”. Analiza politologiczna(Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, 2015) Wawrowska, HannaZamierzeniem autorki niniejszego artykułu jest naukowa analiza wpływu kultury i dyplomacji kulturalnej Unii Europejskiej na pobudzanie i stymulowanie procesu integracji Europy, który pozostaje dziś w nieustannym zaburzeniu i braku stabilności. Chodzi tu o problemowe podejście do unijnych strategii zmiany i rozwoju, w tym strategii „Europa 2020” - na rzecz inteligentnego i zrównoważonego rozwoju sprzyjającego włączeniu społecznemu, które zakładają realizację wielu nowych unijnych wspólnotowych inicjatyw i rozwiązań praktycznych, także tych dotyczących sektora kultury oraz sektora kreatywnego i audiowizualnego. Unia Europejska po roku 2020 zamierza być gotowa do osiągnięcia wysokiego stopnia zatrudnienia i wydajności oraz większej spójności społecznej. Aby to było realne Unia musi zapewnić bardziej atrakcyjne warunki ramowe dla innowacji i kreatywności. Pod tym względem sektor kultury oraz sektor kreatywny i audiowizualny są źródłem nowatorskich pomysłów, które mogą zamienić się w produkty i usługi przyczyniające się do wzrostu gospodarczego i tworzenia miejsc pracy, pomagając stawić czoła kryzysowi i problemom społecznym. Kryzys gospodarczy i społeczny w Europie rozprzestrzenia się również na świat kultury. Identyfikujemy tu katalog trudno rozwiązywalnych problemów związanych z rozdrobnieniem sfery kultury i jego wytworów, globalizacją i digitalizacją, niedoinwestowaniem, niewłaściwą ochroną własności intelektualnej i praw autorskich oraz niewystarczającą międzynarodową współpracą kulturalną.Item Prawicowe i lewicowe partie populistyczne po wyborach do Parlamentu Europejskiego w 2014 roku na przykładzie Wolnościowej Partii Austrii oraz Partii Lewicy w Niemczech(Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, 2015) Miecznikowska, JustynaCelem badawczym artykułu jest analiza programów europejskich populistycznej prawicowo-radykalnej Wolnościowej Partii Austrii (FPO) oraz populistycznej lewicowo-radykalnej Partii Lewicy (Die Linke), ukazanie ich kampanii wyborczej do Parlamentu Europejskiego z 2014 roku, a także ocena form aktywności eurodeputowanych z tych ugrupowań na forum PE VIII kadencji. Podejmowane w pracy rozważania podzielono na cztery części, w pierwszej kolejności dokonano analizy bogatej literatury przedmiotu dotyczącej populizmu oraz zaproponowano wykorzystanie wybranych koncepcji do wskazania cech charakterystycznych dla ugrupowań populistycznych. Następnie przeanalizowano aktualne programy europejskie Wolnościowej Partii Austrii i Partii Lewicy oraz wskazano główne tematy, wokół których koncentrowała się kampania wyborcza do PE prawicowych i lewicowych populistów. W trzeciej części analiza objęła wyniki wyborów do PE oraz uzyskane przez ugrupowania poparcie, w odniesieniu do wcześniejszych europejskich elekcji, w których uczestniczyły obie badane partie populistyczne. W ostatniej czwartej części artykułu przedstawione zostały dziedziny aktywności oraz narzędzia pracy parlamentarnej, z których korzystają eurodeputowani z FPO i Partii Lewicy wraz z oceną wpływu na politykę Parlamentu Europejskiego VIII kadencji.Item Polskie reakcje na I rozszerzenie Wspólnot Europejskich o Wielką Brytanię, Danię, Irlandię (1961-1973)(Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, 2015) Barabasz, AdamZasadniczym celem artykułu jest zbadanie reakcji władz Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej wobec rozszerzenia zasięgu i zakresu integracji europejskiej w latach 1961- 1973. W tym okresie wnioski o członkostwo w EWG złożyły: Wielka Brytania, Irlandia i Dania. Analizę przeprowadzono w oparciu o doniesienia prasowe Polskiej Agencji Prasowej, a także informacje opublikowane na łamach gazet i tygodników („Trybuna Ludu”, „Polityka”), czasopism („Nowe drogi”, „Ideologia i Polityka”) oraz periodyków naukowych („Przegląd Międzynarodowy”, „Przegląd Zachodni”).Item The state’s role in the economy after a crisis the rationale behind it and recommendations(Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, 2015) Götz, MartaThis paper showcases a review of recent approaches towards the state role in the post-crisis economy. The background for the analysis is the support and austerity paradox. A state is supposed to stabilise the economy, stimulate growth and prevent abuses by better supervision, and at the same time to reduce the burden on society by slashing debt. A survey of the selected literature shows that the financial turbulence and recent economic downturn call for more state presence in market processes. There is a rationale behind such interventions, although, given the risks involved, a balanced and prudent approach is required. Recommendations in this respect have been formulated.Item Związki wolności ekonomicznej i rozwoju społeczno-gospodarczego w Unii Europejskiej w latach 2007-2013(Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, 2015) Hajder, KrzysztofAnaliza polityki antykryzysowej poprzez badanie zmian najważniejszych mierników rozwoju społeczno-ekonomicznego takich, jak: PKB per capita, dług publiczny, deficyt budżetowy, udział dochodów i wydatków publicznych w PKB, stopa bezrobocia, odsetek osób zagrożonych ubóstwem itp. Badaniu poddane zostały państwa UE w latach 2007-2014. Analiza uwzględnia przede wszystkim podział państw ze względu na stopień wolności gospodarczej, co pozwala na ocenę efektywności gospodarczej w świetle udziału państwa w gospodarce.Item Integracja regionalna UE a reguły GATT/WTO(Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, 2015) Skrzypczyńska, JoannaIstotą porozumień regionalnych jest usuwanie barier handlowych pomiędzy państwami tworzącymi ugrupowanie integracyjne i ustanawianie barier handlowych wobec państw trzecich. Unia Europejska z jednej strony zbudowała jednolity rynek, tworząc tym samym obszar wolnego handlu wewnątrz ugrupowania, a z drugiej strony stosuje wiele mechanizmów protekcji na zewnątrz. W tym zakresie cele ustanowione w GATT leżą w sprzeczności z integracjąregionalną. Celem prezentowanego artykułu była analiza zasad handlu ustanowionych w GATT oraz charakterystyka procesu integracji europejskiej i jego relacji z zasadami integracji regionalnej ustalonej na forum GATT/WTO w ramach artykułu XXIV GATT.Item Od recesji do reindustrializacji. Nowy priorytet rozwoju społeczno-gospodarczego Unii Europejskiej w dobie narastającej konkurencji globalnej(Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, 2015) Walkowski, MaciejW Unii Europejskiej po kilkunastu latach iluzorycznej wiary w sukces „gospodarki opartej na wiedzy”, głównie opartej na usługach wiedzochłonnych (KIS) ze sfery e-ekonomii oraz dostrzeżeniu błędu, jakim była deindustrializacja zainicjowana pod koniec lat 8G. minionego wieku, decydenci polityczni, zarówno na poziomie państw członkowskich jak i instytucji wspólnotowych - pod hasłem reindustrializacji - postanowili wrócić do idei rozwoju nowoczesnego i konkurencyjnego przemysłu europejskiego. Deindustrializacja oznaczała przenoszenie przez europejskie korporacje pracochłonnej produkcji do „największej fabryki świata”, czyli Chin i innych „rynków wschodzących” z Azji Południowej i Wschodniej. Wiązało się z utratą tysięcy miejsc pracy w przemyśle europejskim, rosnącym bezrobociem i niezadowoleniem społecznym. W prezentowanym tekście autor opisuje i ocenia samą ideę reindustrializacji gospodarki europejskiej, jak i omawia najważniejsze inicjatywy służące realizacji wizji nowoczesnej, innowacyjnej i przemysłowej Europy.Item Rozwój i zmiany klimatu w polityce zewnętrznej UE na przykładzie Afryki(Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, 2015) Zajączkowski, KamilCelem artykułu jest przedstawienie i scharakteryzowanie polityki UE w zakresie przeciwdziałania zmianom klimatu oraz ochrony środowiska na kontynencie afrykańskim w kontekście szerszego celu jakim jest ograniczenie (eliminacja) ubóstwa. Istnieje coraz większa zgoda co do tego, że potrzebne jest zintegrowane podejście do zmian klimatu oraz rozwoju. Tylko powiązanie tych kwestii daje możliwość uchwycenia całej złożoności problematyki ubóstwa, która ma charakter wielowymiarowy. Globalny rozwój wymaga uwzględnienia zagadnień związanych z podatnością na zmiany klimatu i przystosowaniem się do nich. W artykule podjęto się próby odpowiedzi na pytanie w jakim stopniu zmiany klimatu są poważnym i stałym zagrożeniem dla rozwoju, jakie zależności zachodzą między nimi. Przedstawiano rolę i znaczenie zmian klimatu i ochrony środowiska w polityce rozwojowej UE. Scharakteryzowano najważniejsze dokumenty i postanowienia w tym zakresie. W szczególności skoncentrowano się na omówieniu problematyki zmian klimatu i rozwoju w relacjach UE-Afryka. Wskazano na najważniejsze wyzwania związane z implementacją polityk łączących klimat i rozwój. Choć bowiem istnieje przekonanie i świadomość współzależności obu tych zjawisk (procesów) to koniecznych działań jest wciąż zbyt mało. Często bowiem działania rozwojowe i klimatyczne traktowane i realizowane są osobno.Item Znaczenie energii odnawialnej w polityce eurośródziemnomorskiej - uwarunkowania i perspektywy rozwoju(Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, 2015) Diawoł-Sitko, AnnaArtykuł przedstawia uwarunkowania i perspektyw rozwoju współpracy eurośródziemnomorskiej w zakresie odnawialnych źródeł energii. W pierwszej części, scharakteryzowano cele Unii Europejskiej w sektorze OZE, w drugiej, przedstawiono sytuację energetyczną państw śródziemnomorskiej ze wskazaniem stanu rozwoju sektora OZE, w trzeciej projekty OZE wdrażane w ramach inicjatyw eurośródziemnomorskich, w czwartej problemy związane z realizacją projektów w sektorze OZE, zarówno w państwach śródziemnomorskich, jak i w ramach programów eurośródziemnomorskich. Jednym z elementów strategii energetycznej Europy, ściśle związanej z bezpieczeństwem energetycznym, jest dywersyfikacja sektora energetycznego, w tym poprzez zwiększenie produkcji i zużycia energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych. Pozyskanie jej planowane jest zarówno z krajowej produkcji poszczególnych państw, jak i poprzez eksport, ze względu na bliskość geograficzną, rozwinięte instytucje współpracy oraz potencjał, państwa śródziemnomorskie zajmują tutaj priorytetowe miejsce. Rozwój sektora odnawialnych źródeł energii w państwach śródziemnomorskich może generować również pozytywne efekty pośrednie dla Europy i stać się bodźcem wzmocnionej współpracy eurośródziemnomorskiej w innych obszarach społeczno-ekonomicznych.Item Uwarunkowania transformacji polityki energetycznej Francji. Między ekologiczną modernizacją a ekonomiczną kalkulacją(Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, 2015) Młynarski, TomaszDotychczasowa polityka energetyczna Francji była skoncentrowana na efektywności energetycznej i standardach bezpieczeństwa energetyki jądrowej, w mniejszym stopniu zaś na rozwoju nowych zielonych źródeł energii. W ramach nowej polityki transformacji energetycznej, zaproponowano wiele inicjatyw w zakresie rozwoju energetyki odnawialnej, zbliżając się do niemieckiej wizji transformacji energetycznej. Francuskie elity polityczne uznały, że rozwój OZE ma znaczenie strategiczne nie tylko dla zaspokojenia potrzeb energetycznych kraju, ale także - w obliczu zaostrzania reżimu ograniczenia emisji gazów cieplarnianych (GHG) - jest szansą na zbudowanie przewagi konkurencyjnej innowacyjnej gospodarki i stworzenie wielu nowych miejsc pracy. W efekcie, ekologiczna modernizacja gospodarki przez nieemisyjne innowacje technologiczne ma zapewnić postęp w osiągnięciu celów środowiskowych z jednoczesnym postępem industrialnym i wzrostem gospodarczym (sustainable development).Item Niemiecka chadecja wobec konfliktu rosyjsko-ukraińskiego(Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, 2015) Bielawska, AgnieszkaNiniejszy artykuł ma na celu prześledzenie stanowisk polityków niemieckiej chadecji wobec konfliktu rosyjsko-ukraińskiego oraz wpływu, jaki wywarli na działania Unii Europejskiej i Federacji Rosyjskiej. Przedstawia szeroki wachlarz opinii i komentarzy polityków chadeckich od¬nośnie politycznego i gospodarczego zbliżenia Ukrainy z Unią oraz kryzysu na Ukrainie w okresie od listopada 2014 r. do czerwca 2015 r.Item Glos polskich i niemieckich nacjonalistów w debacie na temat integracji europejskiej(Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, 2015) Kosman, Michał; Malendowicz, PawełTematem artykułu jest nacjonalizm rozumiany jako kierunek myśli politycznej, w której idea narodu stanowi wartość najwyższą. Do grona głównych polskich partii nacjonalistycznych działających w ostatnim ćwierćwieczu zaliczyć można takie, jak: Narodowe Odrodzenie Polski, Polska Wspólnota Narodowa i Stronnictwo Narodowe „Szczerbiec”. Główne partie nacjonalistyczne w Niemczech to: Narodowodemokratyczna Partia Niemiec, Republikanie, Prawica, Pro NRW (Północna Nadrenia-Westfalia). Skrajnie prawicowe partie w Polsce i Niemczech negują Unię Europejską i są przeciwnikami procesu integracji europejskiej. Partie nacjonalistyczne w Europie obawiają się globalizacji gospodarczej i kulturowej, wielokulturowości, imigrantów, Islamu, konsumpcjonizmu i materializmu, które w ich opinii zagrażają egzystencji narodów.Item Europejskie przywództwo. Niemcy w Unii Europejskiej(Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, 2015) Młynarski, AndrzejArtykuł jest próbą analizy europejskiego przywództwa i roli zjednoczonych Niemiec w Unii Europejskiej. Autor stawia 5 podstawowych tez: 1) zjednoczenie Niemiec załamało równowagę sił w Europie; 2) rozszerzenie NATO i UE na Wschód przesunęło strefę wojskowych i politycznych wpływów USA po linię rzeki Bug; 3) Niemcy umocniły pozycję europejskiego mocarstwa i hegemona; 4) polityka zagraniczna Angeli Merkel stanowi kontynuację polityki zagranicznej Gerharda Schrodera; politykę przeniesienia punktu ciężkości niemieckiej polityki zagranicznej z polityki europejskiej na politykę priorytetu narodowych interesów Niemiec; 5) kwestia niemiecka zachowała swój otwarty charakter.Item Hegemon wbrew własnej woli? Problemy i wyzwania dla przywództwa Niemiec w Unii Europejskiej w drugiej dekadzie XXI wieku(Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, 2015) Koszel, BogdanW artykule autor analizuje główne problemy związane z przywództwem Niemiec w UE w drugiej dekadzie XXI w. Zaliczył do nich kryzys finansowy strefy euro, osłabienie francusko-niemieckiego motoru integracji europejskiej, kryzys na Ukrainie oraz perspektywy Grexitu i Brexitu. Wskazuje, że Niemcy jakkolwiek dość niechętnie wykorzystują pomyślną dla nich koniunkturę i wysunęły się na pozycję niekwestionowanego lidera w Unii Europejskiej.Item Rola Unii Europejskiej w negocjacjach nad irańskim programem atomowym(Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, 2015) Turczyński, PawełArtykuł poświęcony jest wydarzeniom lat 2005-2015, kiedy to społeczność międzynarodowa uznała, że rozwijany przez Iran program nuklearny może służyć także celom wojskowym i podjęła starania o poddanie tego programu ścisłej kontroli. Szczególnie aktywna była na tym polu dyplomacja Unii Europejskiej i jej trzech najsilniejszych państw: Francji, Niemiec i Wielkiej Brytanii. Wobec sprzeciwu Iranu i przyspieszania jego prac możliwa była albo droga konfrontacji (również militarnej), albo zrekompensowania Irańczykom rezygnacji z aspiracji nuklearnych. W kilkuletnich negocjacjach, zakończonych porozumieniem w lipcu 2015 r., UE potrafiła z jednej strony wywrzeć silną presję polityczno-gospodarczą na Iran, a z drugiej - zaoferować mu korzystne warunki współpracy w badaniach atomowych.Item Stanowisko Parlamentu Europejskiego wobec Partnerstwa Wschodniego(Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, 2015) Staszczyk, ArturArtykuł ukazuje stanowisko PE wobec zagadnień, będących przedmiotem zainteresowania Partnerstwa Wschodniego. Autor, analizując to stanowisko, podkreśla istotną rolę PE w kształtowaniu unijnej polityki wschodniej, zwłaszcza w kontekście propagowania w ramach tej polityki idei i wartości demokratycznych. Należy podkreślić, że rozwój demokracji we wschodnioeuropejskich krajach partnerskich należy do szczególnych obszarów zainteresowania PE, który dostrzegając ich geopolityczne znaczenie, domaga się w licznie przyjmowanych stanowiskach zacieśnienia relacji z nimi, a nawet nadania tym państwom potencjalnej perspektywy europejskiej. Pogłębianie współpracy ze strony UE z tymi krajami uzależnia jednak PE od inkorporacji przez nie wartości definiowanych jako europejskie (demokracja, rządy prawa, ochrona praw człowieka itd.). Z racji bycia organem, który określa się „strażnikiem demokracji”, PE odgrywa rolę instytucji wpływu politycznego, co pozwala mu kształtować unijną politykę wschodnią w sposób wykraczający poza formalne, traktatowe uprawnienia.Item Mlitary-Industrial aspects of Turkish defence policy(Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, 2015) Wiśniewski, RafałThis paper aims to analyse the military-industrial aspects of Turkish defence policy. A so-phisticated and profitable defence industry is a useful tool for a state’s foreign and security policy. It not only supplies the armed forces with the necessary weapons and military equipment, but can also bring political influence on the international arena through arms transfers and military-industrial cooperation. These realities are not lost on Turkish decision makers. That is why they have made the nurturing of an indigenous defence-industrial base a distinct state policy. In this paper, the defence industry’s functions in the framework of Turkish defence and security policy are defined, the condition and structure of Turkish defence and aerospace sector is analysed and conclusions regarding its future prospects are presented. This provides the basis for a wider analysis of the defence-industrial aspects of Turkish defence and security policy.