Nazwiska mieszkańców Poznania od XVI do XVIII wieku w świetle ksiąg metrykalnych Kolegiaty św. Marii Magdaleny. Studium onomastyczno-socjolingwistyczne
Loading...
Date
2013-01-07
Authors
Editor
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Title alternative
The names of the residents of the sixteenth and eighteenth centuries on the basis of parish register of the parish. Mary Magdalene. Sociolinguistic study of onomastics
Abstract
Podstawą materiałową pracy są historyczne antroponimy doby średniopolskiej wyekscerpowane z ośmiu rękopiśmiennych ksiąg metrykalnych prowadzonych przy kościele farnym w Poznaniu - Kolegiacie św. Marii Magdaleny. Rozprawa ma kształt antroponimicznej monografii miejskiej.
Praca ma na celu poszerzenie perspektywy badawczej, związanej z kształtowaniem się nazwiska mieszczańskiego, oraz umożliwia sformułowanie wniosków, dotyczących procesów nazwiskotwórczych i chronologii stabilizowania się nazwisk mieszkańców Poznania doby średniopolskiej.
Obrany temat pracy narzuca jej dwudzielny układ. Słownik ujmuje materiał antroponimiczny w układzie alfabetycznym. Zawiera poświadczenia materiałowe każdego hasła, ich lokalizację źródłową i chronologiczną, komentarz strukturalny, w końcu próby etymologizowania poszczególnych nazwisk.
Druga część pracy ma charakter analityczny. Porządkuję tu i interpretuję olbrzymi materiał zgromadzony w słowniku. Celem tej części rozprawy jest wyróżnienie poszczególnych sposobów identyfikacyjnych oraz wieloaspektowy opis (proto)nazwisk, które stabilizowały się, stawały się też rodzinne i dziedziczne. Pracę uzupełniają wnioski co do produktywności wyodrębnionych typów słowotwórczych oraz formantów słowotwórczych, funkcjonujących na płaszczyźnie onomastycznej i obsługujących poszczególne rodzaje nazwisk.
The objective of the work was to gather and present possibly the most comprehensive range of antroponymic materials from Poznań between 1577 and 1800, as well as to present the process of coinig surnames in that area and idicate sociolinguistic conditions which accompanied the process. Out of 12 manuscripts the author exepted several thousand surnames which were presented in 5363 dictionary entries. The surnames were analysed semantically and structurally, and it was determined that between the 16th to 18th centuries there was an established system for creating names in this area. With respect to their formation methods and structures surnames were clasified as simple (morphologically non derived) and derived (through word formation or inflection). The sociolignuistic models of the functioning of surnames revealed their relation with the nationality and socio-economical structure of Poznań inhabitans and with the demographic processes and migrations of people. The material presented in the disseration may by used in the studies of genealogy and linguistics: onomastics, historical linguistics and dialectology. The surnames getherd as part of the present study also offer indirect information regarding the history and culture of our region. The analysed set of formatives is characteristic of the whole system of Polish surnames and it confirms the conclusions comprised in other town monographies of this type, such as M. Jaracz’s work about Kalisz, M. Czaplicka-Niedbalska’s work about Bydgoszcz, E. Rudnicka-Fira’s monography about Kraków or D. Kopertowska’s paper about Kielce.
The objective of the work was to gather and present possibly the most comprehensive range of antroponymic materials from Poznań between 1577 and 1800, as well as to present the process of coinig surnames in that area and idicate sociolinguistic conditions which accompanied the process. Out of 12 manuscripts the author exepted several thousand surnames which were presented in 5363 dictionary entries. The surnames were analysed semantically and structurally, and it was determined that between the 16th to 18th centuries there was an established system for creating names in this area. With respect to their formation methods and structures surnames were clasified as simple (morphologically non derived) and derived (through word formation or inflection). The sociolignuistic models of the functioning of surnames revealed their relation with the nationality and socio-economical structure of Poznań inhabitans and with the demographic processes and migrations of people. The material presented in the disseration may by used in the studies of genealogy and linguistics: onomastics, historical linguistics and dialectology. The surnames getherd as part of the present study also offer indirect information regarding the history and culture of our region. The analysed set of formatives is characteristic of the whole system of Polish surnames and it confirms the conclusions comprised in other town monographies of this type, such as M. Jaracz’s work about Kalisz, M. Czaplicka-Niedbalska’s work about Bydgoszcz, E. Rudnicka-Fira’s monography about Kraków or D. Kopertowska’s paper about Kielce.
Description
Wydział Filologii Polskiej i Klasycznej
Sponsor
Keywords
antroponimia regionalna XVI-XVIII, regional antroponimia XVI-XVIII, nazwisko historyczne, historical name, nazwisko wielkopolskie, name to Wielkopolska, etymologia, etymology, socjolingwistyka, sociolinguistics