Konstytucja a prawo administracyjne
| dc.contributor.author | Boć, Jan | |
| dc.date.accessioned | 2012-01-30T12:46:46Z | |
| dc.date.available | 2012-01-30T12:46:46Z | |
| dc.date.issued | 2011 | |
| dc.description.abstract | Od chwili przyjęcia nowej Konstytucji jej funkcja prawodawcza zbliżyła się znacznie do funkcji prawa administracyjnego w zakresie regulowania tej sfery życia publicznego, która ma jednoczesne znaczenie dla państwa i jego obywateli. Konstytucja określa więc podstawowy układ struktur administracji publicznej, wyznacza cele, pozycje i zasady działania tej administracji, określa prawa i wolności obywatelskie (choć nie wszystkie i bez należytego mechanizmu ochrony, ograniczając się tylko do zabezpieczeń określonych ustawami), ustala warunki i granice dozwolonej ingerencji administracji, a także przesłanki przekraczania tych granic, tworzy nowy zamknięty system źródeł prawa, zarysowuje zręby kontroli administracji publicznej, wprowadza nieznane dotąd bezpośrednie stosowanie jej postanowień, skierowane, choć nie bezwzględnie, do każdego prawodawcy, każdego sędziego i każdego organu administrującego w każdej sprawie ogólnej lub indywidualnej przez ten organ prowadzonej. Konstytucja dla prawa administracyjnego pełni trzy funkcje obejmujące: a) regulację ideowo-koncepcyjną, b) regulację podstawową i c) regulację bezpośrednią. Zaczynając od funkcji regulacji ideowo-koncepcyjnej powiemy, że to, co dla prawa administracyjnego jest dobrem publicznym, dla konstytucji jest dobrem wspólnym, a dobro wspólne jest celem zamyślonym dla lepszego zaspokojenia potrzeb obywateli, nie zaś dodatkowym wzmocnieniem interesów państwa, choć, oczywiście, w skrajnych okolicznościach możemy tu odnaleźć sytuacje szczególne. W sferze funkcji regulacji podstawowej można przypomnieć, że fundament budowy struktur organizacyjnych państwa tworzą w nowej Konstytucji postanowienia art. 10. Konstytucyjnie wyznaczona i określona władza wykonawcza umiejscowiona jest obok pozostałych władz w demokratycznym państwie prawnym, a zatem w takim systemie organizacji i jej aktywności, który został pomyślany i zrealizowany właśnie dla ograniczenia tej władzy i dla uformowania takich podstaw funkcjonowania wobec obywateli, które wyposażają tegoż obywatela w skuteczne wobec administracji narzędzia obrony i ochrony. W sferze opisu regulacji bezpośrednich chodzi o takie regulacje, które są wystarczające dla działań wykonawczych. Na razie administracja jest fenomenem właściwym za każdym razem tylko danemu krajowi, ale z pewnością owa wyjątkowość jej organizacji i funkcjonowania będzie ograniczana w miarę uniwersalizowania się nowej, ujednoliconej administracji unijnej. Niemniej jednak można to ująć refleksyjnie − również ta administracja nabierze z biegiem czasu charakteru przejściowego. Tymczasem rola konstytucji krajowych wyznaczających organizację i procedurę oraz szranki ograniczające zasięg i siłę imperium administracji będzie się w orzecznictwie sądów kontrolujących zgodność porządku prawnego z konstytucją wahać między możliwym otwarciem a możliwym zamknięciem. | pl_PL |
| dc.description.abstract | When the new Constitution was adopted, its legislative function has become very much similar to the function of administrative law in the scope of regulating that sphere of public life that is of significance for both, the state and its citizens. The Constitution determines the fundamental structure of public administration, sets its goals, the positions and principles of operation, defines the rights and citizens’ freedoms, determines the limits of allowable administrative intervention, creates a new, closed system of the sources of law, outlines the framework the public administration supervision, and introduces direct applicability of its decisions. The three functions that the Constitution has for the administrative law comprise a). regulation of the concept, or idea; b) the basic regulation, and c) the direct regulation. Starting from the regulation of the concept, or idea, we will say that what is public good for administrative law, is common good for the Constitution, and the common good is a goal intended to provide better satisfaction of the citizens’ needs, rather than an additional element strengthening the interests of the state, save for certain specific situations. Regarding the basic regulation sphere we may recollect that it is the provisions of Article 10 of the new Constitution that constitute the foundations on which the organisational structures of the State are built. In a democratic state of law, the executive power determined by the Constitution is placed alongside other powers in a system of organisation and activities that were designed specifically to limit that power and to provide the basic principles of functioning vis-a-vis the citizens, in order to equip them with effective safeguarding and protecting tools against administrative executive decisions and actions. For the time being, administration is a specific phenomenon, different in each individual state. However, the uniqueness of this organisation and its functioning will also eventually be limited as the new uniform EU administration becomes universal. If we wanted to be reflective we might say that also administration – will with time – become transitional by nature. On the other hand, the role of national constitutions that determine the organisation and procedures and the limiting scope and powers of administration will in the judicial opinions of the courts examining the compliance of the legal order with the Constitution, be oscillating between a possible opening and a possible closing. | pl_PL |
| dc.identifier.citation | Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny 73, 2011, z. 2, s. 65-76 | pl_PL |
| dc.identifier.issn | 0035-9629 | |
| dc.identifier.uri | http://hdl.handle.net/10593/1941 | |
| dc.language.iso | pl | pl_PL |
| dc.publisher | Wydział Prawa i Administracji UAM | pl_PL |
| dc.subject | regulacja ideowo-koncepcyjna | pl_PL |
| dc.subject | regulation of the concept, or idea | pl_PL |
| dc.subject | regulacja podstawowa | pl_PL |
| dc.subject | basic regulation | pl_PL |
| dc.subject | regulacja bezpośrednia | pl_PL |
| dc.subject | direct regulation | pl_PL |
| dc.title | Konstytucja a prawo administracyjne | pl_PL |
| dc.title.alternative | Constitution and administrative law | pl_PL |
| dc.type | Artykuł | pl_PL |