Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny, 2011, nr 2
Permanent URI for this collection
Browse
Recent Submissions
Item PRZEGLĄD PIŚMIENNICTWA(Wydział Prawa i Administracji UAM, 2011) Sandorski, Jan; Zieliński, Tadeusz J.; Błażejczak, Bogdan; Mazuryk, Marcin; Malaga, Krzysztof; Kaczmarek, JerzyKrzysztof Skubiszewski – dyplomata i mąż stanu, red. Roman Kuźniar, Polski Instytut Spraw Międzynarodowych, Warszawa 2011, ss. 608; Marcin Olszówka, Ustawy wyznaniowe. Art. 25 ust. 5 Konstytucji RP – próba interpretacji, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2010, ss. 96; Anna Stępień -Sporek, Działalnos´c´ gospodarcza z udziałem małz˙onka, LexisNexis, Warszawa 2010, ss. 586; Helena Szewczyk, Stosunki pracy w słuz˙bie cywilnej, Wolters Kluwer, Warszawa 2010, ss. 344; Jacques Bourrinet, Philippe Vigneron, Les paradoxes de la zone euro, Bruylant, Bruxelles 2010, ss. 181; Rafał Drozdowski, Marek Krajewski, Za fotografie ˛! W strone˛ radykalnego programu socjologii wizualnej, Fundacja Be˛c Zmiana, Warszawa 2010, ss. 211.Item DZIŚ PRAWDZIWEJ MŁODZIEŻY JUŻ NIE MA(Wydział Prawa i Administracji UAM, 2011) Wrzesień, WitoldMimo pozorów współczesna młodzież wcale nie dorasta wcześniej od młodzieży minionych dziesięcioleci. Dzisiejsi młodzi opanowali natomiast „sztukę” wybiórczego przyswajania wygodnych dla nich cech dorosłości i nauczyli się sugestywnie „robić wrażenie” bycia dorosłym. Szczególnie wyraźnie widać to w podsystemie zawodowej kariery. Dzisiejsze pokolenie dwudziestolatków (Europejscy Poszukiwacze) od wczesnych lat uczyło się reguł „wyścigu szczurów” i współcześnie staje się „dorosłymi” graczami na rynku pracy. Jednak ich dorosłość to tylko pozory. Nie przystosowują się oni bowiem do pełnienia ról ludzi dorosłych tak, aby być samodzielnymi w dorosłości. Prawie na każdym kroku oczekują pomocy, zaczynając od rodziców, a na pracodawcach kończąc. Boją się i nie chcą opuszczać „rodzinnych gniazd”. Wolą nie ryzykować potencjalnej dorosłej porażki, ale jednocześnie chcą mieć wszystkie przywileje dorosłej wolności i dorosłej stabilizacji. Czy to jest dorosłość? Nie sądzę. Nagłe przejście ze świata nastolatka do „pozornej i wybiórczej” dorosłości sprzyja osłabianiu wyrazistości „okresu przejściowego” – czasu dotychczas zarezerwowanego dla autonomicznej kategorii społecznej młodzieży i tworzonej tam kultury. Znana nam młodzież „zanika”.Item ALFABETYCZNY WYKAZ AUTORÓW PUBLIKUJĄCYCH W ,,RUCHU PRAWNICZYM, EKONOMICZNYM I SOCJOLOGICZNYM’’ W LATACH 2006-2011(Wydział Prawa i Administracji UAM, 2011)Item UWARUNKOWANIA KREATYWNOŚCI I INNOWACYJNOŚCI W POLSCE(Wydział Prawa i Administracji UAM, 2011) Golka, MarianW artykule rozważa się problem, czym jest kreatywność oraz innowacyjność, jakie są ich uwarunkowania w ujęciu teoretycznym, a − przede wszystkim – jak owe uwarunkowania przejawiają się we współczesnej Polsce. W naszym kraju bardziej widoczne są te uwarunkowania, które przeszkadzają szeroko rozumianej twórczości, niż te, które jej sprzyjają. Do tych negatywnych uwarunkowań należy zaliczyć: pewne czynniki społeczne (w tym edukacyjne), dominację kultury masowej, stosunkowo płytką gospodarkę, która ani jest zainteresowana animacją kreatywności, ani jej absorpcją, oraz brak właściwej polityki państwa, które nie troszczy się o stworzenie odpowiednich warunków zarówno dla kreatywności, jak i dla propagowania jej wytworów.Item INNOWACYJNY ŚWIAT – INNOWACYJNA JEDNOSTKA(Wydział Prawa i Administracji UAM, 2011) Szczepański, Marek S.; Śliz, AnnaWspółczesny świat to rezultat przepływu informacji, wiedzy i szybkiego dostępu do wszelkich nowości technologicznych. Współczesny innowacyjny świat to przestrzenie światowych metropolii i centra informacji, jak Dolina Krzemowa. Ale współczesny rozwój innowacyjności to przede wszystkim jednostki. Jednostki kreatywne, dążące do kolejnych celów, charakteryzujące się twórczym nonkonformizmem. To społeczni aktorzy i twórcy idei, które z czasem stają się upowszechnioną innowacją. Połączenie innowacyjnych jednostek i innowacyjnych światów tworzy szanse globalnego rozwoju.Item PIONIERSKIE PRZEDSIĘWZIĘCIA BADAWCZE POZNAŃSKIEJ SOCJOLOGII 1921-1922. KONKURS NA ŻYCIORYS WŁASNY PRACOWNIKA FIZYCZNEGO(Wydział Prawa i Administracji UAM, 2011) Kwilecki, AndrzejArtykuł zawiera opis pierwszego w Polsce i w świecie konkursu z 1921 r. na życiorys własny pracownika fizycznego. Dziewięćdziesiąt lat temu Instytut Socjologiczny w Poznaniu z inspiracji prof. Floriana Znanieckiego rozpisał taki konkurs, który był jednym z pierwszych ogólnopolskich przedsięwzięć badawczych nowo powołanego do życia Uniwersytetu Poznańskiego. Autor omawia cele naukowe, organizację, przebieg i wyniki konkursu; podkreśla pomysłowość badawczą i zdolności organizacyjne Floriana Znanieckiego.Item FUNDUSZE HEDGE A BEZPIECZEŃSTWO, SPÓJNOŚĆ I STABILNOŚĆ(Wydział Prawa i Administracji UAM, 2011) Perez, KatarzynaCelem niniejszego artykułu jest weryfikacja hipotezy, czy fundusze hedge jako jedne z najbardziej aktywnych i nieprzejrzystych instytucji finansowych na świecie, stanowią zagrożenie dla światowego rynku finansowego oraz czy w związku z tym powinny podlegać bezpośrednim regulacjom prawnym, które zwiększą nad nimi kontrolę. Główne wnioski z podjętych rozważań są następujące:1. fundusze hedge nie stanowią zagrożenia dla stabilności współczesnego rynku finansowego (nie powodują kryzysów finansowych), wręcz przeciwnie, ich działalność wpływa stymulująco na innych uczestników rynku finansowego (poprawiają płynność niepłynnych instrumentów finansowych, zwiększają efektywność ich wyceny, są ważnym elementem zdywersyfikowanego portfela inwestycyjnego, wymuszają innowacje i konkurencję na rynku finansowym), 2. fundusze hedge nie powinny być objęte nadzorem i regulacjami takimi jak tradycyjni pośrednicy finansowi (np. mutual funds), jako że są dostępne jedynie dla wąskiej grupy inwestorów, która ma możliwość dokonania ich szczegółowego badania (due dilligence) i wyłonienia managerów, którzy spełnią ich oczekiwania co do efektywności ich inwestycji, 3. poddanie ich bezpośrednim regulacjom prawnym może stanowić poważną barierę w dalszym rozwoju tego rynku (szczególnie w Unii Europejskiej).Item WYKORZYSTANIE MODELI DSGE W PROCESIE PROGNOSTYCZNYM NA PODSTAWIE MODELI STOSOWANYCH PRZEZ WYBRANE BANKI CENTRALNE(Wydział Prawa i Administracji UAM, 2011) Tura, KarolinaNorweski i szwedzki bank centralny stosują strategię inflation targeting. Z tego też powodu niezwykle istotnym aspektem jest korzystanie z modeli prognostycznych i analitycznych oraz prowadzenie przejrzystej polityki pieniężnej. W Monetary Policy Reports wybranych banków centralnych prezentowane są projekcje głównych zmiennych makroekonomicznych, takich jak inflacja, PKB, a także stopa procentowa. Występuje wiele przesłanek wskazujących na potrzebę stosowania narzędzi analitycznych do badania polityki monetarnej. Obecnie banki centralne korzystają z wielu rodzajów modeli, takich jak modele hybrydowe, modele VAR oraz modele DSGE. Modele DSGE posiadają wewnętrznie spójną strukturę teoretyczną, a występujące w blokach równania ruchu wyprowadzane są na zasadzie rozwiązań międzyokresowych problemów optymalizacyjnych agentów. W procesie prognostycznym Norges Bank i Sveriges Riksbank modelami głównymi są modele DSGE (NEMO, RAMZES). Na ich podstawie wykonywane są prognozy w średnim okresie. W krótkim natomiast okresie wykorzystywany jest system SAM lub modele BVAR.Item NIEKONWENCJONALNA POLITYKA PIENIĘŻNA SYSTEMU REZERWY FEDERALNEJ, EUROPEJSKIEGO BANKU CENTRALNEGO ORAZ BANKU ANGLII W ODPOWIEDZI NA KRYZYS FINANSOWY LAT 2007-2009(Wydział Prawa i Administracji UAM, 2011) Żywiecka, HannaKryzys finansowy, zapoczątkowany załamaniem na rynku kredytów hipotecznych o obniżonej jakości, spowodował drastyczny spadek zaufania na rynkach finansowych, przejawiający się niechęcią uczestników rynku do zawierania transakcji w obawie przed poniesieniem strat. W tej sytuacji banki centralne wielu krajów podjęły rozmaite działania mające na celu ożywienie transakcji na rynku międzybankowym, polegające na obniżeniu oficjalnych stóp procentowych, wydłużeniu okresu refinansowania, zwiększeniu zakresu akceptowanych zabezpieczeń lub też dopuszczeniu nowych podmiotów do transakcji, a także dostarczeniu płynności w walutach obcych. Wobec braku oczekiwanych rezultatów banki centralne krajów wysoko rozwiniętych wdrożyły politykę rozluźnienia ilościowego (quantitative easing), polegającą na bezpośrednim dostarczeniu płynności, skutkującym zwiększeniem podaży pieniądza w gospodarce. Programy te opierały się głównie na skupie przez banki centralne różnego rodzaju aktywów finansowych, począwszy od papierów rządowych, poprzez obligacje przedsiębiorstw, papiery komercyjne oraz aktywa sekurytyzowane. Skupując aktywa o czasowo obniżonej płynności, banki centralne przekazują sygnał uczestnikom rynku, że ryzyko związane z ich posiadaniem jest znikome, w każdej chwili bowiem mogą dokonać ich odsprzedaży. Nabywając papiery wartościowe od sektora prywatnego, banki centralne oddziałują na wzrost ich cen, a w konsekwencji spadek dochodowości, a co za tym idzie obniżenie kosztów kredytowania przedsiębiorstw oraz gospodarstw domowych, prowadzące w efekcie końcowym do zwiększenia popytu zagregowanego. Polityka quantitative easing została szczególnie aktywnie wykorzystana przez Rezerwę Federalną oraz Bank Anglii, powodując podwojenie ich sumy bilansowej.Item EFEKTY INTEGRACJI Z UNIĄ EUROPEJSKĄ W SFERZE POLSKIEGO HANDLU ZAGRANICZNEGO(Wydział Prawa i Administracji UAM, 2011) Jantoń-Drozdowska, Elżbieta; Majewska-Bator, MariaIntegrację Polski z Unią Europejską zapoczątkował Układ Europejski, który nabrał mocy prawnej 1 lutego 1994 r., a jego część handlowa weszła w życie już 1 marca 1992 r. Efektem stopniowej liberalizacji obrotów handlowych, a następnie akcesji (1 maja 2004 r.) był wzrost obrotów towarów z krajami UE. Oznacza to wzrost udziału eksportu do i importu z UE, ale także rozwój wymiany z krajami rozwijającymi się, co było konsekwencją przyjęcia przez Polskę preferencyjnych umów handlowych z krajami Afryki, Karaibów i Pacyfiku oraz innymi krajami rozwijającymi się w ramach systemu Ogólnego Systemu Preferencji (GSP), obejmującymi także Wspólnotę Niepodległych Państw. Wpływ integracji z UE na strukturę rzeczową handlu zagranicznego Polski był mniejszy, co po stronie eksportu może świadczyć o niewielkim wzroście nowoczesności i konkurencyjności polskiej oferty.Item Public choice, czyli koniec „romantyzmu polityki”(Wydział Prawa i Administracji UAM, 2011) Winiecki, JanAutor, wychodząc od spraw bieżących (dyskusja o Otwartych Funduszy Emerytalnych), wprowadza czytelnika w problematykę ekonomicznej analizy polityki, nurtu teoretycznego myślenia traktującego rynek i państwo jako alternatywne mechanizmy alokacji zasobów. Zaczyna on od przedstawienia tendencji w polityce gospodarczej Zachodu od lat 40. do 70. XX w. i narastającego niezadowolenia z funkcjonowania państwa, wynikającego w dużej mierze z postrzegania tegoż państwa jako siły działającej w interesie dobrze zorganizowanych grup lobbystycznych, a na niekorzyść wielkich społeczności, zwłaszcza podatników i konsumentów. Następnie wskazuje na teorię public choice i pokrewne nurty, które – inaczej niż ekonomia neoklasyczna i keynesowska – wskazują przyczyny, dla których państwo, a faktycznie jego funkcjonariusze: politycy i urzędnicy, kierując się swoimi preferencjami (a nie preferencjami większości) wybierają mniejsze programy wydatków, nakierowane na określone niewielkie grupy, zamiast reform w dużej skali. Te ostatnie nie przynoszą bowiem większych korzyści im samym (w odróżnieniu od programów dla małych grup). Przy okazji te nurty teoretyczne zdemistyfikowały państwo jak instytucję rządzoną przez Platońskich strażników, którzy nie posiadają własnych interesów. Dlatego jeden z twórców public choice, noblista James Buchanan, nazwał ten nurt teorią postromantyczną. Autor kończy rozważania zastosowaniem tych nurtów teoretycznych do niektórych aspektów współczesnego kryzysu finansowego (na przykładzie Ameryki).Item Z METODOLOGII NAUK EKONOMICZNYCH: STRUKTURA LOGICZNA UJĘCIA POZYTYWNEGO I NORMATYWNEGO(Wydział Prawa i Administracji UAM, 2011) Lipowski, AdamW artykule przedstawiony jest strukturalny sposób metodologicznej interpretacji ujęcia pozytywnego i normatywnego w naukach ekonomicznych. Sposób ten polega na rozpatrywaniu tych ujęć w ekonomii i polityce gospodarczej w ramach ich struktury logicznej. Elementami tej struktury są: ekonomia pozytywna i pozytywna polityka gospodarcza oraz ekonomia normatywna i normatywna polityka gospodarcza. Związek tych elementów ma miejsce, gdy ekonomia pozytywna i pozytywna polityka gospodarcza dostarczają ekonomii normatywnej teoretycznej wiedzy o czynnikach sprawczych określonych wymiarów wybranych zjawisk gospodarczych. Z kolei, na podstawie oceny tych wymiarów i ich czynników, ekonomia normatywna wytycza normatywnej polityce gospodarczej cele normatywne. Wreszcie ta ostatnia dokonuje wyboru narzędzi ekonomicznych, za pomocą których winna cele te osiągnąć. Implikacją strukturalnego sposobu metodologicznej interpretacji powyższych ujęć jest ukazanie ich w nowym świetle w porównaniu z interpretacją tradycyjną, w której oddzielnie rozpatruje się ekonomię i politykę gospodarczą.Item Cele nadzoru bankowego w praktyce ustawodawczej(Wydział Prawa i Administracji UAM, 2011) Urban, MałgorzataDokonanie identyfikacji i analizy celów nadzoru bankowego nie jest zadaniem prostym. Mimo że podstawowe (bezpośrednie) cele nadzoru bankowego są we wszystkich państwach takie same, cele uzupełniające (pośrednie) są liczne i zróżnicowane. Ponadto istnieje także konflikt pomiędzy niektórymi celami nadzoru bankowego, którego nie można uniknąć. Niniejszy artykuł prezentuje sposoby wyrażania celów nadzoru bankowego praktykowane w ustawodawstwie wybranych państw.Item INTEGRACJA OBYWATELI PAŃSTW TRZECICH W UNII EUROPEJSKIEJ – NOWE TENDENCJE I WYZWANIA(Wydział Prawa i Administracji UAM, 2011) Mikołajczyk, BarbaraArtykuł dotyczy jednego z najbardziej złożonych aspektów zjawiska imigracji, jakim jest integracja obywateli państw trzecich w Unii Europejskiej. Autorka omawia dokumenty UE, które wytyczają kierunki polityki imigracyjnej UE, a także prawo UE odnoszące się do integracji cudzoziemców, które ocenia jako niewystarczające. Autorka zauważa także, że integracja stała się elementem polityki bezpieczeństwa. Ponadto Autorka omawia jeden ze środków integracyjnych − testy językowe. Ich zdanie jest warunkiem wydania zezwolenia na wjazd, pobyt lub naturalizację obywatela państwa trzeciego. Ten rodzaj środka ma się przyczynić do ograniczenia nielegalnej imigracji, przymusowych małżeństw, małżeństw dzieci, handlu ludźmi oraz do poprawienia sytuacji muzułmańskich kobiet. Paradoksalnie, w pewnych sytuacjach środki te mogą jednak naruszać prawa człowieka, a zwłaszcza jego prawo do poszanowania życia rodzinnego i szeroko pojęty zakaz dyskryminacji.Item SYSTEM PRAWNY WOBEC PRZEŚLADOWANIA RELIGIJNEGO DZIECI(Wydział Prawa i Administracji UAM, 2011) Sokołowski, TomaszProblematyka prześladowania religijnego dotycząca także prześladowań, których ofiarą są dzieci, wymaga podjęcia szerokich badań w celu stworzenia systemu skutecznego przeciwdziałania tym zjawiskom. Definicja prześladowania religijnego obejmuje zarówno zaniechanie, jak i działanie realizowane wobec wyznawców określonej religii lub światopoglądu w celu nieuzasadnionego innymi względami naruszenia ich interesu jednostkowego bądź zbiorowego. Prześladowanie religijne w postaci działania to aktywne prześladowanie oraz podburzanie do takiego zachowania, a także prowadzenie akcji za pomocą środków przekazu, które animują akcje innych osób, skierowane przeciwko zwolennikom danej religii. Takie działanie polegać może − po pierwsze − na dyskryminacji, po drugie − naruszaniu dóbr niematerialnych, zwłaszcza dóbr osobistych, po trzecie − naruszaniu dóbr materialnych i wreszcie − po czwarte − najdalej idące prześladowanie polega na pozbawieniu życia. Dotąd problematyka prawnego aspektu skutecznego przeciwdziałania prześladowaniom religijnym nie była przedmiotem szerszej analizy, warto jednak podjąć próbę wskazania wielu cząstkowych przepisów, które są przydatne w przeciwdziałaniu zjawiskom prześladowań religijnych oraz kompensowaniu ich skutków, zwłaszcza w odniesieniu do dzieci. Zaproponowana metoda pośredniej rekonstrukcji sieci przepisów rozsianych w aktach prawnych o różnym charakterze i zasięgu stanowić może punkt wyjścia dalszych prac zmierzających do stworzenia aktów prawnych ukierunkowanych na przeciwdziałanie prześladowaniom religijnym. Sformułowano także postulaty powołania wyspecjalizowanych instytucji, które zajmowałyby się przeciwdziałaniem tym prześladowaniom.Item Dwuizbowość Parlamentu RP w Orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego(Wydział Prawa i Administracji UAM, 2011) Szymanek, JarosławArtykuł prezentuje poglądy Trybunału Konstytucyjnego dotyczące przyjętego w Polsce modelu dwuizbowości. Choć, jak się zauważa, z formalnego punktu widzenia Konstytucja przewiduje raczej dwa ograny władzy ustawodawczej, tj. Sejm i Senat, a nie typowy czy właściwy dwuizbowy parlament, to jednak uznaje się, że w gruncie rzeczy mamy do czynienia z dualną postacią parlamentu. Wzajemne związki obu izb przesądzają jednocześnie o modelu tejże dwuizbowości. Polski Trybunał Konstytucyjny w swoich orzeczeniach wielokrotnie odnosił się do kwestii charakteru związków Sejmu i Senatu, co układa się w dość spójną, choć nie pozbawioną niuansów i czasami punktów odmiennych linię orzeczniczą. Sprawami najczęściej poddawanymi ocenie Trybunału były − po pierwsze − generalny model dwuizbowości, a po drugie − zakres przedmiotowy poprawek senackich do ustawy. Co do pierwszego zagadnienia trzeba przyznać, że Trybunał konsekwentnie powtarzał, że ustrojodawca przyjął model dwuizbowości asymetrycznej, nierównorzędnej z wyraźnie uprzywilejowaną pozycją Sejmu jako tzw. izby pierwszej, którą – w odniesieniu do trybu ustawodawczego – Trybunał konsekwentnie nazywał „gospodarzem procesu legislacyjnego”, którego wola jest zawsze wiodąca i rozstrzygająca. Natomiast co do zakresu merytorycznego poprawek wprowadzanych przez Senat to Trybunał zajmował tutaj różne stanowiska, począwszy od wybitnie restrykcyjnego, sprowadzającego Senat do roli izby jedynie korygującej ustawy uchwalone przez Sejm, aż do uznania (w ostatnich orzeczeniach), że choć z definicji rola Senatu jest ograniczona, to jednak nie można jej marginalizować, gdyż Senat może w swojej poprawce tak dalece zmienić ustawę, że zaproponuje wręcz alternatywną wizję uregulowania danego problemu, pod warunkiem że problem ten był już uregulowany w ustawie przyjętej przez Sejm. W efekcie, o ile w latach 90. Trybunał raczej ograniczał rolę i pozycję izby drugiej, o tyle po roku 2000 stara się, jak się wydaje, ją wzmocnić, uznając, że przedstawicielki charakter Senatu powinien przemawiać na rzecz jego ustrojowego dowartościowania.Item WPŁYW ORZECZNICTWA NA STOSOWANIE PRAWA PODATKOWEGO(Wydział Prawa i Administracji UAM, 2011) Mastalski, RyszardStosowanie prawa wymaga ustalenia odpowiedniego pola interpretacji. Należy w nim uwzględniać nie tylko przepisy prawa (krajowego, unijnego i międzynarodowego), lecz również orzecznictwo. Ważne jest także, aby ogólne poglądy dotyczące stosowania prawa, zwłaszcza wyrażone na gruncie teorii prawa, były odnoszone do poszczególnych gałęzi prawa, w tym wypadku do prawa podatkowego. W procesie stosowania prawa podatkowego obok organów publicznych – administracji i sądów − uczestniczą także podmioty niebędące tym organami. Jest to sytuacja niespotykana w innych gałęziach prawa zaliczanych, tak jak prawo podatkowe, do prawa publicznego. W efekcie powstaje tu dwuetapowy model stosowania prawa (dominujący obecnie w Polsce), w którego pierwszym etapie biorą udział podatnicy i płatnicy (dokonujący samoobliczenia i obliczenia podatku), a w drugim etapie − podmioty publiczne (administracja i sąd administracyjny). Rolę orzecznictwa w procesie stosowania prawa podatkowego należy ujmować jako jego wpływ na interpretację prawa dokonywaną przez poszczególne kategorie podmiotów uczestniczących w procesie jego stosowania. Wpływ ten jest stosunkowo niewielki. Przyczyn tego stanu rzeczy należy szukać głównie w orzecznictwie sądów administracyjnych. Sądy administracyjne w niedostatecznym stopniu wykorzystują w swym orzecznictwie zasady prawa, zwłaszcza zaś kształtowane przez Trybunału Konstytucyjny oraz Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Pomimo widocznych w ostatnim czasie pozytywnych zmian, w dalszym ciągu w orzecznictwie sądów administracyjnych dostrzega się zbyt daleko idący pasywizm sędziowski. Rozstrzygając sprawy podatkowe, zbyt często bowiem ograniczają się one jedynie do reguł prawa, a wykorzystują w stosunkowo małym stopniu zasady prawa. Wpływa to ujemnie na ujednolicenie wykładni i stosowania prawa podatkowego oraz ogranicza kształtowanie się odpowiedniej jego ideologii, możliwej do przyjęcia przez wszystkie podmioty uczestniczące w procesie stosowania prawa. To zaś z kolei prowadzi do ograniczenia efektywności funkcjonowania dwuetapowego modelu stosowania prawa podatkowego.Item KLARYFIKACYJNOŚĆ I DERYWACYJNOŚĆ W INTEGROWANIU POLSKICH TEORII WYKŁADNI PRAWA(Wydział Prawa i Administracji UAM, 2011) Zieliński, Maciej; Zirk-Sadowski, MarekArtykuł poświęcono przybliżeniu rzeczywistych relacji między klasyfikacyjnością a derywacyjnością teorii wykładni, ujawnia w istocie ich znaczną zbieżność. Zbieżność ta może stanowić realną podstawę kształtowania się ogólnej zintegrowanej koncepcji wykładni (po odrzuceniu niedającego się współcześnie zaakceptować założenia o możliwości bezpośredniego rozumienia tekstów prawnych). Opracowanie jest zarysem pierwszego etapu programu budowania ogólnej zintegrowanej teorii wykładni prawa, który następnie wymagać będzie również uwzględnienia problemów interpretacyjnych w kontekście integrującej się europejskiej kultury prawnej.Item INSTYTUCJONALNE MODELE WDRAŻANIA REGUŁ KONKURENCJI NA ŚWIECIE – WNIOSKI DLA POLSKI(Wydział Prawa i Administracji UAM, 2011) Skoczny, TadeuszThe paper presents preliminary results of an extensive research project on Institutional Models of Competition Law Enforcement Worldwide Conclusions for Poland which is underway at the Centre of Antitrust and Regulatory Studies of the University of Warsaw. On the example of the enforcement systems used in 27 EU Member States, the research hypothesis that there exist 3 main institutional models of public enforcement of competition law: judicial, administrative, and mixed, has been revised and 6 sub-models have been added and characterised within the administrative model. The analysis covers a variety of institutional solutions used to separate the investigative and adjudicative powers of public authorities, the level of their interdependence, their impartiality and expertise. The increasing role of courts as judicial reviewers in the procedure as well as merits of competition cases are also considered.Item Konstytucja a prawo administracyjne(Wydział Prawa i Administracji UAM, 2011) Boć, JanOd chwili przyjęcia nowej Konstytucji jej funkcja prawodawcza zbliżyła się znacznie do funkcji prawa administracyjnego w zakresie regulowania tej sfery życia publicznego, która ma jednoczesne znaczenie dla państwa i jego obywateli. Konstytucja określa więc podstawowy układ struktur administracji publicznej, wyznacza cele, pozycje i zasady działania tej administracji, określa prawa i wolności obywatelskie (choć nie wszystkie i bez należytego mechanizmu ochrony, ograniczając się tylko do zabezpieczeń określonych ustawami), ustala warunki i granice dozwolonej ingerencji administracji, a także przesłanki przekraczania tych granic, tworzy nowy zamknięty system źródeł prawa, zarysowuje zręby kontroli administracji publicznej, wprowadza nieznane dotąd bezpośrednie stosowanie jej postanowień, skierowane, choć nie bezwzględnie, do każdego prawodawcy, każdego sędziego i każdego organu administrującego w każdej sprawie ogólnej lub indywidualnej przez ten organ prowadzonej. Konstytucja dla prawa administracyjnego pełni trzy funkcje obejmujące: a) regulację ideowo-koncepcyjną, b) regulację podstawową i c) regulację bezpośrednią. Zaczynając od funkcji regulacji ideowo-koncepcyjnej powiemy, że to, co dla prawa administracyjnego jest dobrem publicznym, dla konstytucji jest dobrem wspólnym, a dobro wspólne jest celem zamyślonym dla lepszego zaspokojenia potrzeb obywateli, nie zaś dodatkowym wzmocnieniem interesów państwa, choć, oczywiście, w skrajnych okolicznościach możemy tu odnaleźć sytuacje szczególne. W sferze funkcji regulacji podstawowej można przypomnieć, że fundament budowy struktur organizacyjnych państwa tworzą w nowej Konstytucji postanowienia art. 10. Konstytucyjnie wyznaczona i określona władza wykonawcza umiejscowiona jest obok pozostałych władz w demokratycznym państwie prawnym, a zatem w takim systemie organizacji i jej aktywności, który został pomyślany i zrealizowany właśnie dla ograniczenia tej władzy i dla uformowania takich podstaw funkcjonowania wobec obywateli, które wyposażają tegoż obywatela w skuteczne wobec administracji narzędzia obrony i ochrony. W sferze opisu regulacji bezpośrednich chodzi o takie regulacje, które są wystarczające dla działań wykonawczych. Na razie administracja jest fenomenem właściwym za każdym razem tylko danemu krajowi, ale z pewnością owa wyjątkowość jej organizacji i funkcjonowania będzie ograniczana w miarę uniwersalizowania się nowej, ujednoliconej administracji unijnej. Niemniej jednak można to ująć refleksyjnie − również ta administracja nabierze z biegiem czasu charakteru przejściowego. Tymczasem rola konstytucji krajowych wyznaczających organizację i procedurę oraz szranki ograniczające zasięg i siłę imperium administracji będzie się w orzecznictwie sądów kontrolujących zgodność porządku prawnego z konstytucją wahać między możliwym otwarciem a możliwym zamknięciem.