Jak pisać historię Europy Środkowej i Wschodniej? Odpowiedź na pytanie ankietowe
Loading...
Date
2010
Authors
Advisor
Editor
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Wydawnictwo-Drukarnia Bonami/Pracownia Komparatystyki Literackiej IFP UAM
Title alternative
Abstract
Autor zwraca uwagę, iż zadane w tytule pytanie należy poprzedzić wyjaśnieniem,
jak rozumie się pojęcie Europy Środkowej i Wschodniej. Mając świadomość, iż każde pisanie
o historii obecnie dane jest a priori poprzez charakter dyskursów, w które badacz włącza się
swoimi narratywami i które jednocześnie za ich pośrednictwem współtworzy, przekonany jest,
że prawdę historyczną odnajduje się w nieustannym dialogu pomiędzy przeszłością a teraźniejszością.
W sporze o (nie)możliwość pisania historii opowiada się po stronie tych, którzy przekonani
są o możliwości, a nawet konieczności prób opisania historii. Z własnego (czeskiego) punktu
widzenia nie traktuje Europy Środkowej i Wschodniej jako części jednego narratywu,
ponieważ oba pojęcia odbiera jako konstrukty innego rodzaju. Pojęcie Europy Środkowej można,
zdaniem autora, wykorzystywać jako sposób zwrócenia uwagi na narody tego obszaru,
które same siebie postrzegają jako organiczną część Zachodu oraz nie mogą (i nie mogły) pogodzić
się z wpisywaniem ich w kontekst wschodni. Aczkolwiek literacka konstrukcja Europy
Środkowej wydaje się być prostsza od politycznej, pozostaje pytanie, czy nadejdzie kiedyś generacja,
która to, co „my” i „nasze” (kultura, literatura) odniesie do obszaru środkowoeuropejskiego.
Drogę do skonstruowania historii Europy Środkowej upatruje autor w próbie ujęcia historii
jako wypowiedzi problemowej na temat przemian zbioru pojęć wytwarzanego przez zderzenia,
korespondencje i przenikanie się różnych podzbiorów: poszczególnych podmiotów i subiektywności;
zakładając jako najwłaściwsze, z metodologicznego punktu widzenia, podejście komparatystyczne.
The author draws attention to the fact that the question asked in the title should be preceded by an explanation of how to understand the concept of Central and Eastern Europe. Bearing in mind that each written piece about history is presently a priori due to the character of discourses that the investigators tune into in their narratives and which they simultaneously co-create, they are convinced that the historical truth is found in the ongoing dialogue between the past and the present. In the fight about the (in)ability to write history he stands on the side of those who are convinced about the ability and even necessity to attempt to write it. From his own (Czech) point of view he does not treat Central and Eastern Europe as a part of one narrative because he sees the two notions as constructs of different kind. The notion of Central Europe according to the author can be used as a means of drawing attention to the nations of this region which see themselves as inherently part of the West and cannot (and could not) come to terms with being inserted into the Eastern context. However, the literary construction of Central Europe seems to be simpler than the political one. The question is then when and whether at all the generation that will treat themselves and their (culture and literature) as part of the Central European context will come. The author sees the way to construct the history of Central Europe as an attempt to grasp the history as a statement of a problem on the changes to the set of notions produced by events, correspondence and the permeation of different subsets: particular entities and subjectivities; assuming a comparative attitude as the most correct from the methodological point of view.
The author draws attention to the fact that the question asked in the title should be preceded by an explanation of how to understand the concept of Central and Eastern Europe. Bearing in mind that each written piece about history is presently a priori due to the character of discourses that the investigators tune into in their narratives and which they simultaneously co-create, they are convinced that the historical truth is found in the ongoing dialogue between the past and the present. In the fight about the (in)ability to write history he stands on the side of those who are convinced about the ability and even necessity to attempt to write it. From his own (Czech) point of view he does not treat Central and Eastern Europe as a part of one narrative because he sees the two notions as constructs of different kind. The notion of Central Europe according to the author can be used as a means of drawing attention to the nations of this region which see themselves as inherently part of the West and cannot (and could not) come to terms with being inserted into the Eastern context. However, the literary construction of Central Europe seems to be simpler than the political one. The question is then when and whether at all the generation that will treat themselves and their (culture and literature) as part of the Central European context will come. The author sees the way to construct the history of Central Europe as an attempt to grasp the history as a statement of a problem on the changes to the set of notions produced by events, correspondence and the permeation of different subsets: particular entities and subjectivities; assuming a comparative attitude as the most correct from the methodological point of view.
Description
Sponsor
Keywords
Europa Środkowo-Wschodnia, Central and Easter Europe, Historia, History, Dzieje, Pisanie historii, Writing history, Historia literatury, History of literature
Citation
PORÓWNANIA. Czasopismo poświęcone zagadnieniom komparatystyki literackiej oraz studiom interdyscyplinarnym. nr 7, 2010, s. 33-41.