Geneza kenozoicznych skał wulkanicznych na podstawie analizy wybranych ksenolitów z terenu Dolnego Śląska
Loading...
Date
2012-09-10T09:38:48Z
Authors
Advisor
Editor
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Title alternative
Genesis of Cenozoic volcanic rocks based on chosen xenoliths from Lower Silesia
Abstract
Kenozoiczne skały wulkaniczne rozpoznane w SW Polsce należą do środkowoeuropejskiej prowincji wulkanicznej (CEVP). Na podstawie poprzednich badań miejsce wytopu magm odpowiedzialnych za aktywność wulkaniczną było wiązane z trzema regionami górnego płaszcza: płaszczem litosferycznym, astenosferycznym i granicą pomiędzy tymi dwoma obszarami. Głównym celem pracy była weryfikacja tych rejonów w oparciu o badania przeprowadzone na ksenolitach płaszczowych. Badania obejmowały analizy petrologiczne, geochemiczne oraz izotopowe skał wulkanicznych i ksenolitów pochodzących z siedmiu odsłonięć z Dolnego Śląska. Rozpoznano występowanie pięciu typów ksenolitów: ksenolity perydotytowe, ksenolity piroksenitowe, ultramaficzne kumulaty, ksenolity skorupowe oraz megakryształy. Główne badania były skoncentrowane na ksenolitach perydotytowych. Skład chemiczny i mineralogicznych badanych skał wulkanicznych nie różni się mocno od innych skał występujących w CEVP, jednocześnie młodsze skały (ok. 20 Ma) nieznacznie różnią się od skał starszych (ok. 30 Ma). Badane ksenolity reprezentują zubożony płaszcz, z którego nie byłyby w stanie wytopić się kenozoiczne magmy. W czasie wędrówki na powierzchnię magmy te zmieniły skład płaszcza litosferycznego. Lokalnie wzbogacony płaszcz mógł topić się podczas późnych stadiów aktywności wulkanicznej i powodować zmiany w składzie młodszych skał wulkanicznych.
Cenozoic volcanic rocks in SW Poland (Lower Silesia) are a part of volcanic province called the Central European Volcanic Province (CEVP). Based on previous studies genesis of those rocks was linked to three regions in the upper mantle: lithospheric mantle, asthenospheric mantle and a boundary between those two layers. The aim of the present study was to examine all these possible regions based on studies focused on xenoliths incorporated in volcanic rocks. The research included petrological, geochemical and isotopic analysis of volcanic rocks and xenoliths from seven outcrops from Lower Silesia. Five types of xenoliths were found: peridotite xenoliths, pyroxenite xenoliths, ultramafic cumulates, crustal xenoliths and megacrystals, although the main study was focused on peridotite ones. Chemical and mineralogical compositions of the studied volcanic rocks does not differ much from other rocks which belong to the CEVP, simultaneously younger rocks (ca. 20 Ma) slightly differ from older ones (ca. 30 Ma). The studied lithospheric xenoliths represent depleted mantle which could not have produced Cenozoic magmas. However magmas during their ascent changed the composition of lithospheric mantle. Locally fertile mantle could also melt during late stages of volcanic activity and could contribute to changes in composition of the youngest volcanic rocks.
Cenozoic volcanic rocks in SW Poland (Lower Silesia) are a part of volcanic province called the Central European Volcanic Province (CEVP). Based on previous studies genesis of those rocks was linked to three regions in the upper mantle: lithospheric mantle, asthenospheric mantle and a boundary between those two layers. The aim of the present study was to examine all these possible regions based on studies focused on xenoliths incorporated in volcanic rocks. The research included petrological, geochemical and isotopic analysis of volcanic rocks and xenoliths from seven outcrops from Lower Silesia. Five types of xenoliths were found: peridotite xenoliths, pyroxenite xenoliths, ultramafic cumulates, crustal xenoliths and megacrystals, although the main study was focused on peridotite ones. Chemical and mineralogical compositions of the studied volcanic rocks does not differ much from other rocks which belong to the CEVP, simultaneously younger rocks (ca. 20 Ma) slightly differ from older ones (ca. 30 Ma). The studied lithospheric xenoliths represent depleted mantle which could not have produced Cenozoic magmas. However magmas during their ascent changed the composition of lithospheric mantle. Locally fertile mantle could also melt during late stages of volcanic activity and could contribute to changes in composition of the youngest volcanic rocks.
Description
Wydział Nauk Geograficznych i Geologicznych: Instytut Geologii / Zakład Mineralogii i Petrologii
Sponsor
Keywords
Kenozoiczne skały wulkaniczne, Cenozoic volcanic rocks, Ksenolity skał płaszcza, Mantle xenoliths