Trzy teologie Eurypidesa: mitologiczna, polityczna, filozoficzna

Loading...
Thumbnail Image

Date

2012-11-06

Editor

Journal Title

Journal ISSN

Volume Title

Publisher

Title alternative

Euripides’ Three Theologies: Mythical, Political, Philosophical

Abstract

W bogatej literaturze na temat Eurypidesa znajdziemy opracowania poświęcone religii w twórczości tego autora, których przedmiotem jest jego religijny (lub antyreligijny) światopogląd. Niewiele jest jednak prac, które poruszałyby zagadnienie Eurypidejskiej teologii, a jeśli nawet pojęcie teologii pojawia się w kontekście twórczości tragika, używane jest przez badaczy niejako „bezrefleksyjnie”, bez odniesienia kulturowego – szczególnie do tradycji filozoficznej Greków, z której to pojęcie przecież się wywodzi. Moja rozprawa przynosi odmienne ujęcie tematu, gdyż w swoich badaniach uwzględniam koncepcję trzech teologii: mitologicznej, politycznej i filozoficznej, której autorstwo przypisuje się stoikom. Moim celem jest wykazanie, iż Eurypides jest sensu stricto teologiem oraz, że w jego twórczości możemy odnaleźć wszystkie trzy modele teologiczne, o których była mowa powyżej. W pierwszym rozdziale przedstawiam etymologię słowa theologia w oparciu o świadectwa Platona (Państwo, Prawa) i Arystotelesa (Metafizyka, Meteorologika) oraz koncepcję trzech rodzajów teologii (tria genera theologiae) autorstwa rzymskiego pisarza Warrona (II/I wiek p. n. e.) na podstawie świadectwa św. Augustyna w Państwie Bożym. W drugim rozdziale staram się odpowiedzieć na pytanie, w jakim stopniu Eurypides nawiązywał do tradycji literackiej Homera i Hezjoda, czyli poetów uważanych za twórców teologii mitologicznej Greków. Trzeci rozdział poświęcony jest interpretacji sztuk politycznych Eurypidesa: Dzieci Heraklesa i Błagalnic, na podstawie których przedstawiam obraz Eurypidejskiej teologii politycznej. W rozdziale czwartym, którego tematem jest teologia filozoficzna Eurypidesa, koncentruję się analizie tych partii sztuk tragika, w których widoczne są wyraźne analogie do teologii naturalnej filozofów. Natomiast piąty rozdział stanowi próbę interpretacji Bachantek w świetle koncepcji trzech teologii.
In the rich scholarly literature on Euripides there is some concerning the role of religion in his plays, and his views on religion, including his opposition to it. However, little of it touches on the subject of Euripides’ theology, and even scholars who use the term in the context of Euripides’ works, do so loosely or without deeper reflection, or without referring to its roots in Greek culture, and especially to its place in the Greek philosophical tradition, where it after all originates. My dissertation differs in that in my research I include the theory of three theologies (mythical, political and philosophical), attributed to the Stoics. It is my thesis that Euripides is a theologian sensu stricto, and that his plays contain all three theological models mentioned above. In chapter One I present the etymology of the word theologia as based on the testimonies of Plato (in the Republic and Laws) and Aristotle and Varro’s theory of the three types of theology (tria genera theologiae), as preserved in Saint Augustine’s De Civitate Dei. In the Chapter Two, I try to answer the question of the degree to which Euripides drew on the literary tradition of Homer and Hesiod, the two poets regarded as the fathers of Greek mythical theology. In Chapter Three I interpret the Heracleidae and the Suppliants as a basis for presenting Euripides’ political theology. In Chapter Four I deal with Euripides’ philosophical theology, specifically analyzing those passages of his tragedies that display analogies to the natural theology of the philosophers. Finally, Chapter Five is an attempt at an interpretation of the Bacchae in the light of the theory of three theologies.

Description

Wydział Filologii Polskiej i Klasycznej: Instytut Filologii Klasycznej

Sponsor

Keywords

Eurypides, Euripides, Teologia, Theology, Mit, Myth, Religia, Religion, Filozofia, Philosophy

Citation

Seria

ISBN

ISSN

DOI

Title Alternative

Rights Creative Commons

Creative Commons License

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Biblioteka Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego