Rola śpiewu w obronie terytorium u ortolana Emberiza hortulana

Title alternative

Abstract

Zachowania terytorialne występują powszechnie u ptaków śpiewających, wśród których konflikty terytorialne rozstrzygane są głównie na drodze komunikacji dźwiękowej. Gatunki ptaków śpiewających, będące dobrym modelem w badaniach nad terytorializmem, wypracowały na drodze doboru płciowego ewolucyjnie stabilne strategie śpiewu. Jednakże w układach sieci komunikacyjnych, gdzie wiele osobników komunikuje się jednocześnie ze sobą, strategie te mogą ulegać dynamicznym modyfikacjom. W przypadku ortolana, gatunku należącego do ptaków śpiewających, nie poznano dotychczas funkcji różnych zachowań wokalnych w odniesieniu do struktur socjalnych tworzonych przez grupy samców sąsiadujących ze sobą. Niniejsza praca pokazuje wpływ zjawisk zachodzących w pofragmentowanej i izolowanej norweskiej populacji ortolana na funkcje śpiewu w obronie terytorialnej badanych samców. W pracy scharakteryzowano zmienność w czasie elementów (sylab i typów piosenek) składających się na repertuary poszczególnych osobników w powiązaniu ze spadkiem liczebności badanej populacji. Wykazano m.in., że: 1) wielkość płatów środowiskowych, wyrażana przez liczbę zasiedlających je osobników, istotnie wpływa na stabilność współdzielenia repertuarów między samcami, 2) osobniki o podobnych repertuarach tworzące grupy socjalne w obrębie dużych płatów mają większe szanse na przystąpienie do rozrodu, 3) samce ortolana są w stanie na podstawie jednej piosenki rozróżnić, czy mają do czynienia z sąsiadem, czy z intruzem (obcym osobnikiem), który wkroczył w ich terytorium. Dane uzyskane poprzez zastosowanie macierzy mikrofonowej z akustycznym systemem lokalizacji ujawniły interesujące schematy zachowań terytorialnych u badanego gatunku. Stwierdzono, że samce ortolana najintensywniej wymieniają się informacjami w pierwszych godzinach po wschodzie słońca, niezależnie od momentu w sezonie lęgowym. Zachowania wokalne służące obronie terytorialnej, takie jak tempo śpiewu, przełączanie typów piosenek oraz pokrywanie piosenek rywala najczęściej obserwowane były na początku sezonu lęgowego. Wykazano również, że terytoria samców ortolana nie były stałe, lecz ich rozmiar, kształt, a nawet położenie zmieniały się znacząco w trakcie sezonu lęgowego, głównie pod wpływem interakcji zachodzących między samcami ortolana tworzącymi grupę socjalną.

Description

Wydział Biologii

Sponsor

Keywords

Ortolan, Emberiza hortulana, Obrona terytorialna, Sieci komunikacyjne, Dialekty, Rozpoznawanie sąsiad-obcy, Izolowana populacja, Nauka śpiewu, Dragmentacja, Repertuar

Citation

ISBN

DOI

Title Alternative

Rights Creative Commons

Creative Commons License

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Biblioteka Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego