Wykorzystanie współczynnika bioakumulacji (bcf) w ocenie skażenia wód metalami ciężkimi na przykładzie słodkowodnej populacji Ulva ze zbiornika maltańskiego w Poznaniu
| dc.contributor.author | Rybak, Andrzej | |
| dc.contributor.author | Messyasz, Beata | |
| dc.contributor.author | Łęska, Bogusława | |
| dc.date.accessioned | 2012-01-13T09:11:47Z | |
| dc.date.available | 2012-01-13T09:11:47Z | |
| dc.date.issued | 2011 | |
| dc.description | Badania finansowano z grantu MNiSW numer N N 304 013 437 oraz projektu GDWB-07/2011. Współautor - Andrzej Rybak jest stypendystą w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego (działanie 8.2.2 PO KL). | pl_PL |
| dc.description.abstract | W ostatnich stuleciach w wyniku wzmożonej działalności gospodarczej człowieka do wód morskich i słodkich dostają się coraz wyższe ładunki metali ciężkich. Wraz ze ściekami komunalnymi i przemysłowymi metale te dostając się z wodami rzek i kanałów do jezior i mórz stają się przyczyną wielu problemów, wpływając przede wszystkim na stabilność w funkcjonowaniu ekosystemów wodnych i zamieszkujących je organizmów. Wykorzystanie organizmów jako bioindykatorów dla skażenia wód metalami ciężkimi jest bardzo powszechne. Zarówno glony, jak i bezkręgowce są zdolne do akumulowania metali w swoich tkankach. Niejednokrotnie akumulacja przebiega bardzo wydajnie, przez co koncentracja metali w tkankach może być nawet kilka tysięcy razy większa, niż stężenie tych samych metali w wodzie, czy osadzie z bezpośredniego otoczenia (Bryan i Langstrom, 1992; Föster, 1976; Rai i in., 1981). Również makroglony wykorzystuje się w monitoringu zanieczyszczenia wód metalami ciężkimi (Phillips, 1977; Lobban i Harrison, 1997). Z pośród makroglonów stosuje się w tym procesie gatunki należące zarówno do krasnorostów (Muse i in., 1995), brunatnic (Bryan i Hummerston, 1973) jak i zielenic (Villares i in., 2001, 2002; Orduna-Rojas i Langoria-Esponoza, 2006). Z powyższych grup systematycznych największą wydolność w akumulowaniu metali posiadają zielenice, a najmniejszą krasnorosty (Al-Shwafi i Rushdi, 2008). W monitoringu skażenia metalami ciężkimi najczęściej wykorzystuje się taksony z gromady zielenic (Chlorophyta). Z kolei w obrębie tej gromady najpełniej pod względem bioakumulacji zbadano morskie gatunki z rodzaju Ulva (błonica) (Ulvophyce, Ulvaceae) (Ho, 1990; Say i in., 1990; Haritonidis i Malea, 1999). W badaniach dotyczących bioakumulacji metali ciężkich przez gatunki z rodzaju Ulva nie wykorzystywano do tej pory populacji słodkowodnych tych taksonów, rozwijających się w ekosystemach takich jak: rzeki, stawy, jeziora czy strumienie. Słodkowodne stanowiska błonic obserwowano już od około 1895 roku i do tej pory na terenie Polski stwierdzono obecność 83 stanowisk (Messyasz i Rybak, 2009), Stanów Zjednoczonych ~ 30 stanowisk (Taft, 1964; Reinke, 1981) i Czech ~ 20 stanowisk (Mareš, 2009). We wszystkich wymienionych stanowiskach obserwowano jedynie taksony o plesze tubokształtnej w zarysie i jednokomórkowej szerokości w przekroju poprzecznym (np. U. flexuosa subsp. pilifera M. J. Wynne). Gatunków o plesze liściokształtnej i o dwukomórkowej szerokości (np. U. lactuca L.) nie odnotowano jak dotąd w ekosystemach słodkowodnych (Messyasz i Rybak, 2009).W odniesieniu do mórz i oceanów przeprowadzono już znaczną ilość badań dotyczących oceny stopnia skażenia ich wód przez metale ciężkie przy wykorzystaniu gatunków z rodzaju Ulva. Niestety brak jest danych o możliwościach wykorzystania słodkowodnych populacji Ulva w ocenie skażeń słodkowodnych wód powierzchniowych, szczególnie takich ekosystemów jak jeziora, czy rzeki. Celem pracy było uzyskanie szczegółowych informacji o możliwości zastosowania słodkowodnej populacji błonicy w biomonitornigu i ocenie skażenia wód powierzchniowych z wykorzystaniem współczynnika bioakumulacji (BCF - biocencentration factor). | pl_PL |
| dc.description.sponsorship | Badania finansowano z grantu MNiSW numer N N 304 013 437 oraz projektu GDWB-07/2011. Współautor - Andrzej Rybak jest stypendystą w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego (działanie 8.2.2 PO KL). | pl_PL |
| dc.identifier.citation | „Środowisko i przemysł. Tom II ” red. G. Schroeder 2011, pp. 9-31. | pl_PL |
| dc.identifier.isbn | 978-83-62108-14-5 | |
| dc.identifier.uri | http://hdl.handle.net/10593/1764 | |
| dc.language.iso | pl | pl_PL |
| dc.publisher | Cursiva | pl_PL |
| dc.subject | BCF | pl_PL |
| dc.subject | bioconcentration factor | pl_PL |
| dc.subject | freshwater Ulva | pl_PL |
| dc.subject | freshwater Enteromorpha | pl_PL |
| dc.subject | Malta Lake | pl_PL |
| dc.subject | Nielba River | pl_PL |
| dc.subject | heavy metals | pl_PL |
| dc.subject | Wielkopolska Region | pl_PL |
| dc.subject | chlorophyta | pl_PL |
| dc.subject | bioindycator | pl_PL |
| dc.subject | biomonitor | pl_PL |
| dc.subject | bioaccumulator | pl_PL |
| dc.subject | Ulvaceae | pl_PL |
| dc.subject | błonica oszczepowata | pl_PL |
| dc.subject | Ulva flexuosa subsp. pilifera | pl_PL |
| dc.subject | Ulva flexuosa | pl_PL |
| dc.subject | enteromorpha flexuosa | pl_PL |
| dc.title | Wykorzystanie współczynnika bioakumulacji (bcf) w ocenie skażenia wód metalami ciężkimi na przykładzie słodkowodnej populacji Ulva ze zbiornika maltańskiego w Poznaniu | pl_PL |
| dc.type | Artykuł | pl_PL |