Stare podziały przy nowej żelaznej kurtynie (analiza nowych podziałów w kontekście globalnej polityki)

Abstract

Celem artykułu pt. Stare podziały przy nowej Żelaznej kurtynie (analiza nowych podziałów w kontekście globalnej polityki) jest analiza językowego obrazu nowej Zimnej Wojny i jej wpływu na pozajęzykowe postrzeganie rzeczywistości. Pytanie badawcze dotyczy ustalenia, czy istnieją kardynalne różnice między współczesnymi narracjami zimnowojennymi (od 2007 roku, gdy W. Putin w Monachium praktycznie ogłosił nową zimną wojnę) a wcześniejszymi, pochodzącymi z lat 1947–1991. Metodologia opiera się m.in. na analizie rosyjskich (multi)medialnych tekstów oraz empirycznej obserwacji zjawisk nowej Zimnej Wojny – konfliktu, uwzględniając manipulację informacjami, które kształtują postrzeganie i działania docelowej populacji. Poza badaniami współczesnej narracji zimnowojennej, artykuł poświęca uwagę również konstrukcji „wroga” jako elementu sterowania społeczną percepcją oraz mechanizmom wpływu na opinię publiczną poprzez język i media. Analiza wykazała (jako wnioski), że rosyjska narracja zimnowojenna w dużej mierze powiela schematy propagandowe z okresu 1947–1991, lecz wykorzystuje nowoczesne technologie informacyjne i medialne. Kluczowym elementem tych narracji jest ww. konstrukcja „wroga” oraz językowa legitymizacja działań wojennych, m.in. poprzez ideę „denazyfikacji” Ukrainy. Wyniki badań wskazują, że wojna o umysły stała się istotnym narzędziem rosyjskiej polityki zagranicznej, a narracyjne mechanizmy manipulacji odgrywają kluczową rolę w długoterminowej strategii Kremla.

The aim of the article Old Divisions Behind a New Iron Curtain? is to analyze the linguistic representation of the new Cold War and its impact on the extralinguistic perception of reality. The research question seeks to determine whether there are fundamental differences between contemporary Cold War narratives (since 2007, when V. Putin effectively announced a new Cold War in Munich) and earlier ones from 1947–1991. The methodology is based on the analysis of Russian (multi)media texts and the empirical obser vation of new Cold War phenomena, particularly the conflict and the manipulation of information that shapes the perception and actions of the target population. Beyond examining contemporary Cold War narratives, the article also explores the construction of the “enemy” as a tool for shaping social perception and the mechanisms influencing public opinion through language and media. The analysis revealed that the Russian Cold War narrative largely replicates propaganda patterns from 1947–1991 but incorporates modern information and media technologies. A key element of these narratives is the construction of the “enemy” and the linguistic legitimization of warfare, particularly through the concept of Ukraine’s “denazification.” The findings indicate that the battle for minds has become a crucial instrument of Russian foreign policy, with narrative manipulation mechanisms play ing a key role in the Kremlin’s long-term strategy.