Przegląd Politologiczny, 2025, nr 1
Permanent URI for this collectionhttps://hdl.handle.net/10593/28243
Browse
Recent Submissions
Item Polscy dziennikarze sportowi na platformie X – badanie praktyk komunikacyjnych(Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UAM, 2025) Łokić, Paweł; Borowski, Igor MiłoszArtykuł prezentuje wyniki przeprowadzonego badania aktywności polskich dziennikarzy sportowych w serwisie społecznościowym X. Celem badania było poznanie charakterystyki praktyk komunikacyjnych dziennikarzy aktywnie użytkujących platformę. Badanie zostało przeprowadzone metodą ilościową z celowym doborem próby. Przeprowadzone badanie posłużyło weryfikacji postawionej przez Autorów hipotezy stanowiącej, że badana platforma społecznościowa służy celom publicystycznym i marketingowym, a funkcje tradycyjnie przypisane dziennikarstwu, takie jak informowanie stanowią marginalną skalę aktywności w tej przestrzeni. Artykuł odpowiada na pytania dotyczące praktyk użytkowania serwisu X, takich jak metoda publikacji, cel komunikacji oraz poruszana tematyka. Tekst w założeniu stanowi przyczynek do rozwinięcia badań w zakresie wykorzystania platform społecznościowych w praktyce zawodu dziennikarza. The article presents the results of a study conducted on the activity of Polish sports journalists in the social network X. The purpose of the study was to learn the characteristics of the communication practices of journalists actively using the platform. The survey was conducted using a quantitative method with purposive sampling. The survey served to verify the Authors’ hypothesis stating that the studied social platform serves journalistic and marketing purposes, and that functions traditionally attributed to journalism, such as informing, constitute a marginal scale of activity in this space. The article answers questions about the usage practices of site X, such as the method of publication, the purpose of commu nication and the topics covered. The text is intended as a contribution to the development of research on the use of social media platforms in the practice of the journalism profession.Item Stronniczość polityczna radia na przykładzie parlamentarnej kampanii wyborczej w 2023 roku(Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UAM, 2025) Klepka, Rafał; Kułaga, Wojciech; Maguś, WojciechCelem artykułu jest prezentacja wyników badań stronniczości politycznej wybranych polskich stacji radiowych w okresie poprzedzającym elekcję parlamentarną w 2023 roku. Jednocześnie w artykule przedstawiono także wyniki analizy tego, na ile radio wciąż poświęca swój czas antenowy polityce w czasie toczącej się kampanii wyborczej, co pośrednio sprzyja też poszukiwaniu odpowiedzi na pytanie, czy radio wciąż pozostaje medium relewantnym dla współczesnej komunikacji politycznej, czy też czasy radia przeminęły. Do przeprowadzenia badania wykorzystano analizę zawartości radiowych serwisów informacyjnych w czterech najpopularniejszych polskich stacjach cieszących się najwyższymi wynikami słuchalności. Zebrane dane wykorzystane zostały do obliczenia wartości Indeksu Stronniczości Politycznej Mediów, będącego miernikiem umożliwiającym porównywanie skali stronniczości różnych mediów. Analiza serwisów informacyjnych nadanych o godzinie 20.00 w okresie miesiąca poprzedzającego dzień wyborów parlamentarnych przez stacje RMF FM, Radio Zet, Jedynkę Pierwszy Program Polskiego Radia oraz Radio Tok FM pozwoliły ocenić, że radio publiczne było najbardziej stronnicze, a także najwięcej czasu i newsów w badanym materiale poświęciło toczącej się rywalizacji wyborczej. W przypadku stacji komercyjnych odnotowano zróżnicowany poziom stronniczości politycznej oraz zaangażowania w relacjonowanie kampanii wyborczej. The aim of this article is to present the findings from research on political bias within selected Pol ish radio stations during the lead-up to the 2023 parliamentary election. The article also explores how much airtime radio stations dedicated to political content during an active election campaign, offering insights into whether radio still serves as a relevant medium for modern political communication or if its influence has diminished. The study employed a content analysis of news broadcasts from four of Poland’s most popular radio stations, distinguished by the highest listenership ratings. The collected data were used to calculate the Media Political Bias Index, a metric enabling comparative analysis of bias levels across different media outlets. Analysis of the 8:00 PM news broadcasts over the month preceding election day, covering RMF FM, Radio Zet, Jedynka (the First Program of Polish Radio), and Radio Tok FM, revealed that public radio exhibited the highest degree of bias, dedicating the most time and content to the electoral competition. Among commercial stations, the study observed a varying degree of political bias and engagement in campaign coverage.Item Wyborcy i media. Ocena działań mediów w okresie polskiej parlamentarnej kampanii wyborczej 2023 roku(Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UAM, 2025) Piontek, DorotaTruizmem jest stwierdzenie, że media stanowią podstawowe źródło informacji dotyczących polityki. Potwierdzają to liczne badania ilościowe, z których jasno wynika, że choć zmianie ulegają preferencje użytkowników co do typów mediów zaspokajających ich potrzeby orientacji w kwestiach politycznych, to ich dominująca pozycja nie ulega żadnej erozji. Jednak relatywnie rzadko odbiorcy mediów pytani są o ich ocenę ilości i jakości informacji przygotowanych i dystrybuowanych przez media oraz za ich pośrednictwem. Kampania wyborcza to zwykle czas intensyfikacji komunikowania się polityków z wyborcami, w którym media pełnią rolę nie tylko sprawozdawczą, ale aktywnych aktorów, zwiększają się również, jak można domniemywać, potrzeby orientacji politycznej wyborców, którzy deklarują czynny udział w procesie wyborczym. Przedmiotem artykułu będzie prezentacja wyników badania, które dotyczyło ocen działania mediów podczas parlamentarnej kampanii wyborczej 2023 roku oraz ich znaczenia dla podejmowania decyzji wyborczych. Badanie miało charakter ankietowy, przeprowadzone zostało na reprezentatywnej próbie losowej. It is a truism to say that the media are the primary source of information on politics. This is confirmed by numerous quantitative studies, which clearly show that although users’ preferences regarding the types of media that meet their needs for orientation in political issues are changing, their dominant position is not eroding. However, media recipients are relatively rarely asked about their assessment of the quantity and quality of information prepared and distributed by the media and through them. An election campaign is usually a time of intensified communication between politicians and vot ers, in which the media play not only a reporting role, but also an active role, and, as can be assumed, the needs of political orientation of voters who declare active participation in the electoral process also increase. The subject of this article will be the presentation of the results of a study that concerned the assessment of the media’s performance during the 2023 parliamentary election campaign and their importance for making electoral decisions. The study was conducted as a survey, on a representative random sampleItem Kościół katolicki w Polsce wobec polityki rządów w zakresie dopuszczalności przerywania ciąży po 1989 roku na tle rozwiązań historycznych(Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UAM, 2025) Pieniężny, DawidAborcja, to temat niezwykle wrażliwy społecznie w Polsce. Zwolennicy Kościoła katolickiego, jak i sama instytucja stoją w opozycji do dopuszczania przerywania ciąży, natomiast środowiska feministyczne i lewicowe, postulują liberalizację tej przestrzeni życia. Zerwanie z tzw. „kompromisem aborcyjnym” w Polsce spowodowało ponowne konflikty społeczne i polityczne. Autor stawia sobie za cel udzielenie odpowiedzi na pytanie, jak Kościół katolicki reagował na polityczne próby zmiany obowiązującego prawa dotyczącego dopuszczalności przerywania ciąży w Polsce i czy reakcje te przynosiły konsekwencje polityczne. Odpowiedzi udziela się poprzez analizę źródeł historycznych oraz aktów prawnych obowiązujących na przestrzeni lat, które zestawione zostały z badaniami opinii społecznej. Abortion, is an extremely socially sensitive topic in Poland. Supporters of the Catholic Church, as well as the institution itself, stand in opposition to permitting abortion, while feminist and left-wing circles, call for liberalisation of this area of life. The break with the so-called “abortion compromise” in Poland has caused renewed social and political conflicts. The author aims to answer the question of how the Catholic Church reacted to political attempts to change the current law on the permissibility of abortion in Poland and whether these reactions had political consequences. He provides the answer by analysing historical sources and legal acts in force over the years, which are juxtaposed with public opinion polls.Item Wykorzystanie bezzałogowych statków we współczesnym konflikcie zbrojnym do agregacji danych z pola walki. Polityczno-militarne konsekwencje wojny rosyjsko-ukraińskiej w drugiej dekadzie XXI wieku(Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UAM, 2025) Magiera, MaciejStrony w wojnie rosyjsko-ukraińskiej, szczególnie od końca lutego 2022 roku, systematycznie wykorzystują innowacyjne rozwiązania w zwalczaniu przeciwnika, jak i ochronie przed nim. Ta działalność wywołuje nie tylko militarne konsekwencje, ale także wpływa na polityczny odbiór samego konfliktu, w tym na postawy społeczne. Zatem warto dokonać analizy skutków polityczno--militarnych masowego zastosowania bezzałogowych statków w działaniach zbrojnych, szczególnie z perspektywy potencjału ludzkiego. Po zastosowaniu adekwatnych do dynamiki konfliktu rosyjsko-ukraińskiego metod i technik badawczych odpowiedzi na postawione pytania badawcze sugerują, że drony, masowo wykorzystywane na polu walki przez obie strony, szczególnie zmieniły obraz kinetycznej konfrontacji. Udało się potwierdzić tezę, że bezzałogowe statki powietrzne (w mniejszym stopniu morskie) umożliwiają zdobywanie na bieżąco szczegółowych danych o zachowaniach na polu walki. Dzięki takiemu masowemu i permanentnemu monitorowaniu zgromadzone dane (w big data) i następnie agregowane dają możliwość wnioskowania, dzięki któremu zwiększa się skuteczność prowadzonych działań wojennych, zarówno obronnych, jak i napastniczych. Doświadczenia, utrwalone na materiałach audiowizualnych, z pewnością nadal będą wykorzystywane przez mocarstwa, pozostałe państwa i grupy zbrojne, także w obszarze kształtowania postaw ludzkich (np. w propagandzie). The two sides in the Russian-Ukrainian war, especially since the end of February 2022, have been systematically using innovative solutions to combat the enemy, as well as to protect against it. This activity produces not only military consequences, but also affects the political perception of the conflict itself, including public attitudes. Therefore, it is worth analyzing the political and military implications of the massive use of drones in military operations, especially from the perspective of human potential. After applying research methods and techniques appropriate to the dynamics of the Rus sian-Ukrainian conflict, the answers to the research questions posed suggest that drones, mass used on the battlefield by both sides, have particularly changed the picture of the kinetic confrontation. It has been possible to confirm the thesis that unmanned aerial vehicles (to a lesser extent, naval ones) offer the possibility of acquiring detailed data on battlefield behavior in real time. Thanks to such massive and permanent monitoring, the data accumulated (in big data) and then aggregated provide the possi bility of inference, through which the effectiveness of ongoing warfare, both defensive and attacking, is increased. The experiences, recorded on audiovisual materials, will certainly continue to be used by the superpowers, other states and armed groups, including in the area of shaping human attitudes (e.g., in propaganda).Item Trzy lata Zeitenwende. Analiza zmian w niemieckiej polityce bezpieczeństwa i obronności po rosyjskiej inwazji na Ukrainę (2022–2025)(Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UAM, 2025) Żerko, Krzysztof; Wochelski, MarcinCelem niniejszego artykułu jest analiza zmian w polityce bezpieczeństwa i obronności RFN po przemówieniu kanclerza Olafa Scholza wygłoszonym w Bundestagu 27 lutego 2022 r., w którym ogłosił on Zeitenwende (pol. epokową zmianę). Deklaracja ta obejmowała szeroko pojętą transformację niemieckiej polityki, ze szczególnym uwzględnieniem zwiększenia finansowania Bundeswehry oraz wsparcia dla broniącej się Ukrainy. W artykule przeanalizowano zmiany zachodzące w Bundeswehrze w wymiarze politycznym, społecznym i finansowym, a także oceniono skuteczność reform i ich wpływ na gotowość bojową sił zbrojnych. Główne pytanie badawcze dotyczyło procesu reformowania Bundeswehry po ogłoszeniu Zeitenwende oraz konsekwencji tych zmian dla jej zdolno ści operacyjnych. W badaniu zastosowano metodę process tracing wspartą analizą treści, co pozwoliło na rekonstrukcję sytuacji poprzedzającej reformy oraz ocenę ich efektów. The purpose of this article is to analyse the changes in Germany’s security and defence policy fol lowing Chancellor Olaf Scholz’s speech to the Bundestag on 27 February 2022, in which he declared Zeitenwende (English for ‘historical turning point’). The declaration included a wide-ranging transfor mation of German policy, with a particular focus on increased funding for the Bundeswehr and support for a defending Ukraine. The article analyses the changes taking place in the Bundeswehr in political, social and financial terms, and assesses the effectiveness of the reforms and their impact on the combat readiness of the armed forces. The main research question addressed the reform process of the Bunde swehr after the announcement of Zeitenwende and the consequences of these changes for its operational capabilities. The study used the process tracing method supported by content analysis, which made it possible to reconstruct the situation preceding the reforms and to assess their effects.Item Doświadczenia Polski jako biorcy pomocy rozwojowej w latach 1946–2023(Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UAM, 2025) Sikora-Gaca, MałgorzataW artykule zaprezentowano polskie doświadczenia w roli biorcy pomocy rozwojowej w latach 1946–2023. Odniesiono się do pomocy rozwojowej przekazanej Polsce przez Administrację Pomocy i Zagospodarowania Narodów Zjednoczonych (UNRRA), pomocy rozwojowej udzielanej przez członków Rady Wzajemnej Pomocy Gospodarczej (RWPG), wsparcia z Zachodu dla polskiej transformacji, wsparcia rozwojowego Wspólnot Europejskich i Unii Europejskiej. Osobnym rozważaniom poddano udział Polski w strukturach organizacji rozwojowych, w tym finansowanie pozyskane przez Polskę z Międzynarodowego Banku Odbudowy i Rozwoju (IBRD), Międzynarodowego Centrum Rozstrzygania Sporów Inwestycyjnych (ICSID), Wielostronnej Agencji Inwestycji (MIGA), Międzynarodowego Funduszu Walutowego (IMF) oraz Międzynarodowej Korporacji Finansowej (IFC). The article presents Polish experience as a recipient of development aid in the years 1946–2023. Reference was made to the development aid provided to Poland by the United Nations Relief and Development Administration (UNRRA), development assistance provided by members of the Council for Mutual Economic Assistance (COMECON), support from the West for the Polish transformation, and development support of the European Communities and the European Union. A separate consideration was given to the participation of Poland in the structures of development organizations, including the International Bank for Reconstruction and Development (IBRD), the International Center for Settlement of Investment Disputes (ICSID), the Multilateral Investment Agency (MIGA), the International Monetary Fund (IMF) and the International Financial Corporation (IFC).Item Lobbing w administracji rządowej w latach 2016–2023. Analiza podmiotów i ich skuteczności(Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UAM, 2025) Skrzypiński, DariuszPrzedmiotem osadzonej w perspektywie neoinstytucjonalnej analizy zaprezentowanej w artykule jest działalność lobbingowa prowadzona przez zawodowych lobbystów wobec administracji rządowej w latach 2016–2023. Jej celem jest dokonanie charakterystyki tej aktywności, ze szczególnym uwzględnieniem wymiaru ilościowego podejmowanych wobec poszczególnych resortów działań, ich zróżnicowanie w czasie oraz liczbę, charakter i autoidentyfikację podmiotów podejmujących te działania oraz ocenę ich skuteczności. Odpowiedzi na powyższe pytania uzyskano poprzez analizę treści biuletynów informacji publicznej badanych ministerstw oraz witryn internetowych oraz profili w mediach społecznościowych podmiotów lobbujących. Przeprowadzona analiza przyniosła wyniki, pozwalające stwierdzić, że prowadzony w Polsce przez zawodowych lobbystów regulowany lobbing wobec administracji rządowej to fikcja. W przeciągu siedmiu badanych lat odnotowano jedynie 146 przypadków takich działań, z których większość skoncentrowała się w trzech ministerstwach. Dla ponad 60% podmiotów były to działania incydentalne. Relatywnie niska była też ich skuteczność, bowiem jedynie w odniesieniu do około 14% przypadków zakończyły się one całkowitym sukcesem. Negatywny społeczny odbiór lobbingu spowodował także, że jedynie 25% podmiotów określało się jako lobbyści, a blisko połowa spośród nich w żaden sposób publicznie nie informowała o prowadzeniu tego typu działalności. Embedded in a neo-institutional perspective, the subject of the analysis presented in the article is the lobbying activities carried out by professional lobbyists against the government administration in 2016–2023. Its purpose is to characterize this activity, with particular emphasis on the quantitative dimension of the activities undertaken against individual ministries, their variation over time, as well as the number, nature and self-identification of the entities undertaking these activities and the assessment of their effectiveness. Answers to the above questions were obtained by analyzing the content of the public information bulletins of the surveyed ministries, as well as the websites and social media profiles of lobbying entities. The analysis yielded results making it possible to conclude that regulated lobbying of government administration by professional lobbyists in Poland is a sham. Over the seven years studied, there were only 146 cases of such activities, most of which were concentrated in three ministries. For more than 60% of entities, these activities were incidental. Their effectiveness was also relatively low, as only about 14% of the cases were completely successful. The negative public perception of lobbying also resulted in the fact that only 25% of the entities described themselves as lobbyists, and nearly half of them did not publicly report in any way on the conduct of such activities.Item Ostatnia fala demokracji? Współczesna koncepcja dekonsolidacji demokracji i jej krytyki(Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UAM, 2025) Dulęba, ŁukaszArtykuł weryfikuje prawdziwość tezy o zachodzącym procesie dekonsolidacji demokracji, polegającym na osłabieniu wartości demokratycznych w ugruntowanych demokracjach Zachodu. Celem jest zbadanie, czy proces ten stanowi trwały trend, czy jedynie przejściowy spadek zaufania do demokracji. Postawione pytania badawcze obejmują pytania o sam fakt zaistnienia dekonsolidacji oraz spełnienie wymogu realizmu politycznego. Praca analizuje argumenty krytyków, jak i przeciwników koncepcji dekonsolidacji demokracji. Analiza rozpoczyna się od przeglądu teorii konsolidacji demokracji, uwzględniając jej rozwój i historyczne podstawy. W oparciu o współczesne badania, m.in. Foi i Mounka, artykuł bada argumenty o spadającym poparciu dla demokracji wśród młodszych generacji. Wykorzystując dane empiryczne, takie jak badania World Values Survey, omówiono postawy obywateli wobec demokracji. Wyniki wskazują, że choć młodsze pokolenia wykazują sceptycyzm wobec tradycyjnych wartości demokratycznych, nie oznacza to całkowitego odrzucenia demokracji, lecz reinterpretację jej ram znaczeniowych. Krytycy dekonsolidacji podkreślają rolę zmian pokoleniowych, redefinicji demokracji i wpływ czynników społeczno-ekonomicznych. Wnioski sugerują, że dekonsolidacja, choć ukazuje istotne wyzwania, wymaga złożonej analizy, tym bardziej, że jej definicja demokracji odnosi się do perspektywy idealistycznej niemającej odzwierciedlenia w rzeczywistości społeczno-politycznej. Jednym z podstawowych postulatów jest zmiana charakteru badań i uwzględnienia intelektualnego kontekstu demokracji. The article examines the validity of the thesis regarding the ongoing process of democratic deconsolidation, a phenomenon characterized by the weakening of democratic values in established Western democracies. It seeks to understand whether this represents a systemic shift or a temporary decline in public confidence in democratic ideals. The research questions include: is the deconsolidation of democracy a lasting trend or a transient challenge, and also what are the critiques and counterarguments to the concept of deconsolidation? The analysis begins with a review of democratic consolidation as a theoretical construct, highlighting its evolution and historical underpinnings. Drawing on contemporary critiques, the paper analyses key arguments from proponents like Foa and Mounk, who suggest a growing detachment from democracy among younger generations. The methodology involves reviewing empirical data from sources like the World Values Survey to assess public attitudes toward democracy. Key findings indicate that while younger generations express scepticism toward traditional democratic values, this may not uniformly signify a rejection of democracy itself but rather a revaluation of its frameworks. Furthermore, the critique of deconsolidation emphasizes generational shifts, evolving definitions of democracy, and the role of socio-economic factors. The conclusions suggest that deconsolidation, although highlighting significant challenges, re quires a nuanced analysis, especially as its definition of democracy relates to an idealistic perspective not reflected in socio-political realities.Item Wyborca racjonalny jako wyborca modelowy. Szkic metodologiczny(Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UAM, 2025) Wajzer, MateuszPrzedmiotem niniejszego artykułu jest model wyborcy racjonalnego zaproponowany przez Anthony’ego Downsa w An Economic Theory of Democracy (1957). Zgodnie z ujęciem mode lowym Downsa wyborca racjonalny to „maksymalizator” użyteczności oczekiwanej, zorientowany na cele polityczne i ekonomiczne oraz kierujący się wąsko (ekonomicznie) pojętym interesem własnym. Wyborca racjonalny jest więc konstruktem teoretycznym, który reprezentuje wyborców rzeczywistych jedynie w pewnych aspektach. Prostota i daleko idąca kontrfaktyczność modelu stały się przedmiotem licznych dyskusji, w których podnoszone są zarówno argumenty teoretyczne, jak i empiryczne. Krytycy zwracają przede wszystkim uwagę na nierealistyczność założeń psychologicznych modelu oraz jego niską moc eksplanacyjną i predykcyjną. W artykule przyjmuję odmienną optykę. Moim celem jest analiza wyborcy racjonalnego jako wyborcy modelowego. Koncentruję się więc na metodologicznych aspektach powstawania modelowej postaci wyborcy racjonalnego i na roli, jaką postać ta odgrywa w teoretycznych badaniach partycypacji wyborczej. Omawiam główne cechy metodologii budowy modelu oraz konsekwencje poznawcze jej użycia. Przeprowadzona przeze mnie analiza pozwala formułować ostrożne wnioski dotyczące nie tylko budowy teorii w politologii, ale także międzydyscyplinarnych podobieństw metodologicznych. The subject of this article is the model of the rational voter proposed by Anthony Downs in An Economic Theory of Democracy (1957). According to Downs’ model, the rational voter is an “expected utility maximiser,” oriented toward political and economic goals and guided by a narrowly (economi cally) defined self-interest. The rational voter is thus a theoretical construct that represents real voters only in certain aspects. The simplicity and significant counterfactuality of the model have been the subject of much debate, involving both theoretical and empirical arguments. Critics mainly point to the model’s unrealistic psychological assumptions and its low explanatory and predictive power. In this paper, I take a different perspective, aiming to analyse the rational voter as a model voter. Therefore, I focus on the methodological aspects of constructing the rational voter model and the role this model plays in theoretical studies of electoral participation. I discuss the main features of the methodology of model construction and the epistemic consequences of its use. My analysis allows me to draw cautious conclusions not only about the construction of theories in political science but also about methodological similarities across disciplines.Item Istotność kwestii krytyki reprezentacji demokratycznej w ideach populistycznych(Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UAM, 2025) Polakowski, MarcinW artykule analizie zostaje poddane pojęcie populizmu jako kluczowego fenomenu wpływającego na współczesne systemy demokratyczne. Głównym celem badania jest zidentyfikowanie istoty współczesnych idei populistycznych oraz zbadanie, w jaki sposób niepopulistyczne demokratyczne partie polityczne adaptują elementy retoryki populizmu bez przyjęcia populistycznej krytyki reprezentacji politycznej, koncentrującej się na kwestionowaniu ciał pośredniczących oraz organizacji ponadnarodowych. W badaniu wykorzystano metodologię analizy teoretycznej oraz metodę porównawczą. Autor rozważa słabości różnych koncepcji populizmu, takich jak ideacyjna teoria mikroideologii, teoria dyskursywna oraz podejście strategiczne, by sformułować propozycję populizmu rozumianego jako mikroideologia poszerzona o kwestię krytyki współczesnej praktyki reprezentacji demokratycznej. Analiza obejmuje także przykłady z współczesnej polityki zachodniej. We wnioskach wskazano, że populizm jest związany z krytyką instytucji demokratycznych i przynajmniej postulowaniem ich zmiany. W przeciwieństwie do niego powszechne przejawy polityki demokratycznej, wykorzystujące jedynie wybrane elementy retoryki populistycznej, nie kwestionują instytucjonalnego porządku demokratyczno-liberalnego i nie stanowią – tak jak populizm – przykłady nieliberalizmu. This article analyzes the concept of populism as a key phenomenon influencing contemporary dem ocratic systems. The primary aim of the study is to identify the essence of modern populist ideas and to examine how non-populist democratic political parties adopt elements of populist rhetoric without embracing the populist critique of political representation, which focuses on challenging intermediary bodies and supranational organizations. The study employs a methodology combining theoretical analysis and comparative methods. The author examines the weaknesses of various conceptualizations of populism – such as the ideational theory of micro-ideology, the discursive theory, and the strategic approach – in order to propose an understanding of populism as a micro-ideology expanded by the inclusion of criticism of contemporary democratic representation practices. The analysis also includes examples drawn from contemporary Western politics. The article concludes that populism is inherently connected to a critique of democratic institutions and at least postulation of their transformation. In contrast, common manifestations of democratic pol itics that merely employ selected elements of populist do not question the institutional order of liberal democracy and, unlike populism, do not constitute instances of illiberalism.Item Premier i jego następca a problem ciągłości władzy w systemach politycznych Wielkiej Brytanii, Malty i Barbadosu(Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UAM, 2025) Łukaszewski, MarcinPrzedmiotem artykułu jest kwestia ciągłości władzy w ramach instytucji premiera. Autor dokonuje analizy rozwiązań konstytucyjnych i realizacji ich w praktyce politycznej przez pryzmat zachowania ciągłości władzy. Artykuł oparty jest na analizie porównawczej rozwiązań konstytucyjnych i praktyki politycznej w trzech państwach o tożsamym modelu i typie systemu partyjnego: Zjednoczonego Królestwa, Malty i Barbadosu (wszystkie one są demokracjami westminsterskimi ze słabą pozycją ustrojową głowy państwa i silną premiera oraz dwupartyjnym systemem partyjnym). The subject of the article is the issue of continuity of power within the institution of the prime minister. The author analyzes constitutional solutions and their implementation in political practice through the prism of maintaining the continuity of power. The article is based on a comparative analysis of constitutional solutions and political practice in three countries with an identical model and type of party system: the United Kingdom, Malta and Barbados (all of them are Westminster democracies with a weak constitutional position of the head of state and a strong prime minister and a two-party party system).Item Kondycja partii komunistycznych w Europie na przykładzie czeskiej i belgijskiej sceny politycznej(Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UAM, 2025) Pacześmiak, AnnaSłaba kondycja wyborcza partii komunistycznych w Europie w trzeciej dekadzie XXI w. sprawia, że nie są one relewantnymi aktorami politycznymi. Niemniej ich trajektorie polityczne są różne, co egzemplifikacją przykłady z Republiki Czeskiej i Belgii. Przedmiotem analizy są dwie partie polityczne: Belgijska Partia Pracy (Parti du Travail de Belgique/Partij van de Arbeid van België, PTB/PVDA) oraz Komunistyczna Partia Czech i Moraw (Komunistická strana Čech a Moravy, KSČM), które zostały porównane z uwzględnieniem tych samych kryteriów: genezy partii, dziedzictwa ideowego, miejsca w systemie partyjnym, modelu organizacyjnego oraz stylu komunikacji z otoczeniem. Celem analizy jest odpowiedź na pytanie, czy odmienna dynamika wyborcza obu partii jest konsekwencją ich genezy, czy raczej umiejętności (lub jej braku) w zakresie adaptowania się do realiów politycznych, w których przyszło im funkcjonować w trzeciej dekadzie XXI w. Badania przeprowadzono w oparciu o analizę wyników wyborczych obu ugrupowań, wewnętrznych dokumentów partyjnych (statutów, danych dotyczących bazy członkowskiej), obserwacji aktywności medialnej, jak również na podstawie przeprowadzonych wywiadów badawczych z przedstawicielami badanych partii politycznych. Z przeprowadzonych badań wynika, że dla kondycji partii komunistycznych w Europie znacznie większe znaczenie od kwestii historycznych mają umiejętności adaptacji radykalnie lewicowych postulatów do oczekiwań społecznych oraz ich zdolności komunikacyjne. The electoral weakness of communist parties in Europe in the third decade of the 21st century makes them irrelevant political actors. Nevertheless, their political trajectories are different, as exem plified by examples from the Czech Republic and Belgium. The subject of the analysis is two political parties: the Belgian Labour Party (Parti du Travail de Belgique/Partij van de Arbeid van België, PTB/PVDA) and the Communist Party of Bohemia and Moravia (Kommunistická strana Čech a Moravy, KSČM), which were compared taking into account the same criteria: party genesis, ideological heritage, place in the party system, organisational model and style of communication with the environment. The aim of the paper is to answer the question of whether the different electoral dynamics of the two parties is a consequence of their genesis, or rather their ability (or lack thereof) to adapt to the political realities in which they have come to function in the third decade of the 21st century. The research was conducted on the basis of an analysis of the electoral results of both parties, internal party documents (statutes, membership base data), observations of media activity, as well as on the interviews conducted with representatives of the political parties under study. The analysis shows that, for the condition of communist parties in Europe, the ability to adapt radically left-wing demands to social expectations and their communication skills are much more important than historical issues.Item „Takie sobie bajeczki”. Postęp naukowy w Stosunkach Międzynarodowych(Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UAM, 2025) Gałganek, AndrzejPostęp naukowy w naukach społecznych jest nadal trudny do oceny. Naukowe cele, takie jak odkrycia, przejrzystość, powtarzalność wyników i kumulacja wiedzy znajdują się frustrująco poza zasięgiem badaczy. A zatem, w jakim stopniu nasze dyscyplinarne zainteresowania teoretyczne pozwalają na generowanie spostrzeżeń, które mogą przetrwać dłużej niż kontekst ich genezy? Kiedy, jeśli w ogóle, osiągnięcia wskazywane przez znane nam programy teoretyczne zawierają spostrzeżenia, które potencjalnie możemy uważać za stanowiące merytoryczny postęp? Czy dzisiaj w jakimkolwiek znaczącym sensie wiemy więcej o polityce międzynarodowej niż wiedział Tukidydes? W artykule autor szuka odpowiedzi na pytanie: czy w Stosunkach Międzynarodowych dokonuje się postęp? W jego pierwszej części omawia rozumienie nauki i naukowego postępu w Stosunkach Międzynarodowych. W drugiej części analizuje rozumienie w dyscyplinie roli teorii w wytwarzaniu wiedzy. W trzeciej części artykułu przedstawia kryteria oceny teoretycznych wyjaśnień i postępu naukowego. Czwartą część artykułu poświęca próbie zrozumienia „zwrotów” w dyscyplinie i wiązanych z nimi oczekiwaniami naukowymi. W wyniku analizy autor uznaje, że z punktu widzenia technicznych aspektów prowadzonych w dyscyplinie badań (podobnie jak w malarstwie, muzyce, literaturze, filmie) postęp jest niewątpliwy. Jednak technika nie jest teorią. Nawet jeśli przez teorię rozumiemy jedynie idee wykraczające poza jakikolwiek pojedynczy przypadek. Może zatem wymyślamy po prostu bajki, na wzór Rudyarda Kiplinga w zbiorze opowiadań Takie sobie bajeczki (1902), w którym znalazła się fantastyczna opowieść o tym, skąd lampart ma cętki. Opowiadanie to być może pozwala nam tylko zapamiętać, że lamparty mają cętki, i być może podobnie jest w przypadku teorii międzynarodowych, które na różne sposoby dopasowano do obserwacji. Autor zajmuje także krytyczne stanowisko wobec nadziei na postęp naukowy wiązanych z big data i nową rewolucją behawioralną. Scientific progress in the social sciences remains difficult to assess. Scientific goals such as discovery, transparency, reproducibility, and accumulation of knowledge are frustratingly beyond the reach of researchers. To what extent, then, do our disciplinary theoretical interests allow us to generate insights that can outlive the context of their genesis? When, if ever, do the achievements indicated by our fa miliar theoretical programs contain insights that we can potentially consider to constitute substantive progress? Do we know more about international politics today in any meaningful sense than Thucydides did? This article seeks to answer the question: is progress being made in International Relations? In the first part, he discusses the understanding of science and scientific progress in International Relations. In the second part, he discusses the discipline’s understanding of the role of theory in the production of knowledge. In the third part, he presents criteria for assessing theoretical explanations and scientific progress. The fourth part of the article attempts to understand the “turns” in the discipline and the scientific expectations associated with them. As a result of the analysis, the author recognizes that from the point of view of the technical aspects conducted in the discipline of research (as in painting, music, literature, film) progress is unquestionable. However, technology is not theory. Even if by theory we mean only ideas that go beyond any single case. Maybe we are simply inventing fairy tales, following the example of Rudyard Kipling in the collection of short stories Just So Stories (1902), which includes a fantastic story about how a leopard got its spots. This story perhaps only allows us to remember that leopards have spots, and perhaps the same is true of international theories that have been adapted in various ways to observations. The author also takes a critical stance towards the hopes for scientific progress associated with big data and the new behavioral revolution.Item The Alignment of the United States of America and the United Kingdom in Energy Security Strategy: A Case Study in the Persian Gulf(Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UAM, 2025) Dehnavi, Ellias Aghili; Fiedler, RadosławThe United States (U.S.) and the United Kingdom (U.K.), as preeminent global powers and permanent members of the United Nations Security Council, sustain a vital partnership within the international system. The Persian Gulf, distinguished as a strategically pivotal region due to its abundant energy reserves, exemplifies their concerted efforts to ensure energy security – a critical issue of the 21st century. This study utilizes qualitative content analysis to explore the political, security, and military dimensions of the U.S.-U.K. strategic alignment, with the Persian Gulf serving as a focal case study. Specifically, the research investigates how these dimensions underpin the balanced relationship between the two nations in the context of energy security in the region. The central research question is: What specific political, security, and military dimensions define the strategic coordination between the U.S. and U.K. in the Persian Gulf? Related sub-questions examine their shared global interests in energy security policies within this region and assess the U.K.’s security and military contributions in the Persian Gulf as a mechanism supporting U.S. deterrence strategies in areas such as the South China Sea and Eastern Europe. Findings reveal that a primary objective for these powers is to enhance security, influence, and authority, as reflected in their energy security strategies. These strategies prioritize a blend of policies aimed at managing global energy resources and markets, with control over international transit routes identified as a fundamental instrument for achieving national objectives. Consequently, through strategic reassessment and adaptation, the U.S. and U.K. have forged robust ties with key energy suppliers, notably Saudi Arabia, navigating ideological disparities to secure energy-re lated advantages. These relationships significantly shape the security and strategic frameworks of both nations, particularly in the Persian Gulf. Stany Zjednoczone (USA) i Wielka Brytania (UK), stali członkowie Rady Bezpieczeństwa Organizacji Narodów Zjednoczonych, utrzymują kluczowe partnerstwo w systemie międzynarodowym. Zatoka Perska, wyróżniająca się jako strategicznie istotny region ze względu na znaczące zasoby energetyczne, stanowi przykład ich wspólnych wysiłków na rzecz zapewnienia bezpieczeństwa energetycznego – kluczowej kwestii XXI wieku. Niniejsze badanie opiera się na jakościowej analizie treści w celu zbadania politycznego, bezpieczeństwa, militarnego oraz strategicznego wymiaru współpracy USA i Wielkiej Brytanii, przyjmując Zatokę Perską jako studium przypadku. Konkretnie, praca analizuje, jak te wymiary wspierają zrównoważone relacje między oboma państwami w kontekście bezpieczeństwa energetycznego w regionie. Główne pytanie badawcze brzmi: Jakie konkretne przesłanki polityczne, bezpieczeństwa i wojskowe definiują strategiczną współpracę między USA a UK w Zatoce Perskiej? Powiązane pod-pytania dotyczą ich wspólnych globalnych interesów w politykach bezpieczeństwa energetycznego w tym regionie oraz oceniają wkład UK w bezpieczeństwo i działania wojskowe w Zatoce Perskiej jako mechanizm wspierający strategie odstraszania USA w takich obszarach, jak Morze Południowochińskie i Europa Wschodnia. Wyniki wskazują, że głównym celem USA i UK jest zwiększenie bezpieczeństwa, wpływów i autorytetu, co znajduje odzwierciedlenie w ich strategiach bezpieczeństwa energetycznego. Strategie te kładą nacisk na połączenie polityk mających na celu zarządzanie globalnymi zasobami i rynkami energetycznymi, przy czym kontrola nad międzynarodowymi szlakami tranzytowymi jest uznawana za podstawowe narzędzie realizacji celów narodowych. W rezultacie, poprzez strategiczną rewizję i dostosowanie, USA i UK nawiązały silne więzi z kluczowymi dostawcami energii, zwłaszcza z Arabią Saudyjską, pokonując różnice ideologiczne w celu uzyskania korzyści związanych z energią. Te relacje znacząco kształtują ramy bezpieczeństwa i strategie obu narodów, szczególnie w Zatoce Perskiej.Item Stare podziały przy nowej żelaznej kurtynie (analiza nowych podziałów w kontekście globalnej polityki)(Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UAM, 2025) Magakian, GrairCelem artykułu pt. Stare podziały przy nowej Żelaznej kurtynie (analiza nowych podziałów w kontekście globalnej polityki) jest analiza językowego obrazu nowej Zimnej Wojny i jej wpływu na pozajęzykowe postrzeganie rzeczywistości. Pytanie badawcze dotyczy ustalenia, czy istnieją kardynalne różnice między współczesnymi narracjami zimnowojennymi (od 2007 roku, gdy W. Putin w Monachium praktycznie ogłosił nową zimną wojnę) a wcześniejszymi, pochodzącymi z lat 1947–1991. Metodologia opiera się m.in. na analizie rosyjskich (multi)medialnych tekstów oraz empirycznej obserwacji zjawisk nowej Zimnej Wojny – konfliktu, uwzględniając manipulację informacjami, które kształtują postrzeganie i działania docelowej populacji. Poza badaniami współczesnej narracji zimnowojennej, artykuł poświęca uwagę również konstrukcji „wroga” jako elementu sterowania społeczną percepcją oraz mechanizmom wpływu na opinię publiczną poprzez język i media. Analiza wykazała (jako wnioski), że rosyjska narracja zimnowojenna w dużej mierze powiela schematy propagandowe z okresu 1947–1991, lecz wykorzystuje nowoczesne technologie informacyjne i medialne. Kluczowym elementem tych narracji jest ww. konstrukcja „wroga” oraz językowa legitymizacja działań wojennych, m.in. poprzez ideę „denazyfikacji” Ukrainy. Wyniki badań wskazują, że wojna o umysły stała się istotnym narzędziem rosyjskiej polityki zagranicznej, a narracyjne mechanizmy manipulacji odgrywają kluczową rolę w długoterminowej strategii Kremla. The aim of the article Old Divisions Behind a New Iron Curtain? is to analyze the linguistic representation of the new Cold War and its impact on the extralinguistic perception of reality. The research question seeks to determine whether there are fundamental differences between contemporary Cold War narratives (since 2007, when V. Putin effectively announced a new Cold War in Munich) and earlier ones from 1947–1991. The methodology is based on the analysis of Russian (multi)media texts and the empirical obser vation of new Cold War phenomena, particularly the conflict and the manipulation of information that shapes the perception and actions of the target population. Beyond examining contemporary Cold War narratives, the article also explores the construction of the “enemy” as a tool for shaping social perception and the mechanisms influencing public opinion through language and media. The analysis revealed that the Russian Cold War narrative largely replicates propaganda patterns from 1947–1991 but incorporates modern information and media technologies. A key element of these narratives is the construction of the “enemy” and the linguistic legitimization of warfare, particularly through the concept of Ukraine’s “denazification.” The findings indicate that the battle for minds has become a crucial instrument of Russian foreign policy, with narrative manipulation mechanisms play ing a key role in the Kremlin’s long-term strategy.Item Radical Mind, New Identity? Results From a Survey of the Youngest Voters on the Eve of 2023 Parliamentary Elections in Poland(Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UAM, 2025) Sula, Piotr; Błaszczyński, Kamil; Kuś, Michał; Kozdraś, GrzegorzPaper offers a snapshot of the political preferences of youngest voters in Poland on the eve of parliamentary elections 2023, explaining it through prism of theory of socialisation and historical legacy. The study is based on the results of an empirical survey conducted in spring 2023 in two regions: Podkarpackie and Lubuskie. The results showed that the plurality (49%) of prospective first-time voters back the radical right-wing Confederation (Konfederacja). Its supporters were more numerous in Podkarpackie (53.2%) than in Lubuskie (42.5%) and more men (67.8%) than women (25.4%) declared support for Confederation. The gap between the Confederation and its nearest contender, Civic Platform/ Civic Coalition (Platforma Obywatelska/Koalicja Obywatelska – PO/KO), was immense, with PO/KO receiving the support of just 13.3% of prospective youngest voters. The potential voter share of the Law and Justice (Prawo i Sprawiedliwość – PiS) was even lower (7.8%). In this paper, we provide the characteristics of voters of each party by including ideological beliefs, civic activity and other demographic characteristics. We also provide an interpretation of the differences between the political preferences of youngest voters and the whole population, and the reasons for such a radical shift. Artykuł przedstawia obraz preferencji politycznych najmłodszych wyborców w Polsce tuż przed wyborami parlamentarnymi w 2023 roku, analizując je przez pryzmat teorii socjalizacji i dziedzictwa historycznego. Badanie opiera się na wynikach empirycznej ankiety przeprowadzonej wiosną 2023 roku w dwóch regionach: podkarpackim i lubuskim. Wyniki pokazały, że największa grupa (49%) potencjalnych pierwszorazowych wyborców popiera radykalnie prawicową Konfederację. Jej zwolennicy byli liczniejsi na Podkarpaciu (53,2%) niż w Lubuskiem (42,5%), a także wśród mężczyzn (67,8%) niż kobiet (25,4%). Przewaga Konfederacji nad jej najbliższym konkurentem – Platformą Obywatelską/Koalicją Obywatelską (PO/KO) – była ogromna, ponieważ PO/KO uzyskała poparcie jedynie 13,3% potencjalnych najmłodszych wyborców. Potencjalne poparcie dla Prawa i Sprawiedliwości (PiS) było jeszcze niższe i wyniosło 7,8%. W artykule przedstawiamy charakterystykę wyborców każdej z partii, uwzględniając przekonania ideologiczne, aktywność obywatelską oraz inne cechy demograficzne. Próbujemy również zinterpretować różnice między preferencjami politycznymi najmłodszych wyborców a całej populacji oraz przyczyny tak radykalnego przesunięcia.Item Dwoistość finansowania państwowego trzeciego sektora: ograniczenia instytucjonalne i możliwości dla społecznych organizacji pozarządowych w Rosji (2006–2021)(Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UAM, 2025) Kuklin, AleksandrArtykuł przedstawia badanie dwoistej natury państwowego finansowania organizacji pozarządowych w Rosji w okresie 2006–2021. Na podstawie analizy danych statystycznych, wywiadów eksperckich i ankiet przeprowadzonych wśród kierowników organizacji pozarządowych wykazano, jak finansowanie państwowe jednocześnie generuje formalne i nieformalne ograniczenia instytucjonalne, prowadzące do izomorfizmu organizacyjnego i ograniczenia autonomii. Z drugiej strony, tworzy nowe możliwości rozwoju organizacji pozarządowych w ramach dopuszczalnych przez państwo formatów działalności. W odpowiedzi na tę dwoistość organizacje pozarządowe opracowują różnorodne strategie adaptacyjne: od konformizmu po balansowanie między różnymi źródłami zasobów. Wyniki badania potwierdzają hipotezę o transformacji rosyjskich organizacji pozarządowych z niezależnych podmiotów społeczeństwa obywatelskiego w zintegrowanych partnerów państwa w realizacji polityki społecznej. Badanie wnosi wkład w rozwój teorii zależności zasobowej i koncepcji „zarządzanego społeczeństwa obywatelskiego” w kontekście hybrydowych reżimów politycznych. The article presents a study of the dual nature of state funding for non-governmental organizations in Russia during the period 2006–2021. Based on statistical data analysis, expert interviews, and sur veys conducted among NGO managers, it demonstrates how state funding simultaneously generates formal and informal institutional constraints, leading to organizational isomorphism and limited autonomy. On the other hand, it creates new opportunities for NGO development within state-approved formats of activity. In response to this duality, NGOs develop various adaptive strategies: from conformism to balancing between different resource sources. The research findings confirm the hypothesis about the transformation of Russian NGOs from in dependent civil society actors into integrated partners of the state in implementing social policy. The study contributes to the development of resource dependence theory and the concept of “managed civil society” in the context of hybrid political regimes.Item Wpływ inwazji Rosji na Ukrainę wobec sytuacji politycznej w regionie Bliskiego Wschodu(Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UAM, 2025) Bielicki, PawełGłównym celem przedmiotowych rozważań jest przedstawienie najważniejszych uwarunkowań i zależności, pozwalających ocenić wpływ, jaki inwazja na Ukrainę w lutym 2022 r. wywarła na politykę państw Bliskiego Wschodu w aspekcie politycznym i ekonomicznym. W tej mierze istotna będzie także próba przeanalizowania, na ile może ulec wzmocnieniu lub osłabieniu rola Federacji Rosyjskiej na przedmiotowym obszarze. Na wstępie powinniśmy przedstawić stanowisko Iranu, które w niniejszej analizie jest kluczowe ze względu na rosnące znaczenie tego państwa w konfiguracji międzynarodowej. Ponadto przedmiotem zainteresowania jest także pogląd władz Egiptu na działania wojenne na Ukrainie. Dodatkowo właściwe będzie ustosunkowanie się do poglądów władz izraelskich wobec wojny na Ukrainie. Nie możemy także zapominać o prześledzeniu polityki Turcji w tej materii, ważnej ze względu na jej członkostwo w NATO i znaczącą rolę tego państwa w procesach politycznych zachodzących w świecie arabskim. W dalszej części artykułu obecna też jest postawa państw Zatoki Perskiej – szczególnie Arabii Saudyjskiej i Zjednoczonych Emiratów Arabskich – wobec działań prowadzonych przez Federację Rosyjską. W podsumowaniu przybliżone są możliwe scenariusze na przyszłość. Zawarta jest w nim próba odpowiedzi na pytanie, na ile Federacja Rosyjska będzie zdolna do zwiększenia swojej geopolitycznej roli na Bliskim Wschodzie i gotowość państw arabskich do pogłębienia kooperacji z Moskwą. The main objective of the considerations is to present the most important conditions and depen dencies that allow for assessing the impact that the invasion of Ukraine in February 2022 had on the policy of the Middle East countries in the political and economic aspects. In this respect, it will also be important to try to analyze to what extent the role of the Russian Federation in the area in question may be strengthened or weakened. At the beginning, we should present the position of Iran, which is key in this analysis due to the growing importance of this country in the international configuration. In addition, the subject of interest is also the view of the Egyptian authorities on the military operations in Ukraine. Additionally, it will be appropriate to address the views of the Israeli authorities on the war in Ukraine. We cannot also forget to trace Turkey’s policy in this matter, important due to its membership in NATO and the significant role of this country in the political processes taking place in the Arab world. The attitude of the Persian Gulf countries – especially Saudi Arabia and the United Arab Emirates - towards the actions conducted by the Russian Federation is also present in the further part of the article. The summary presents possible scenarios for the future. It attempts to answer the question of how much the Russian Federation will be able to increase its geopolitical role in the Middle East and the readiness of Arab states to deepen cooperation with Moscow.Item Public Opinion in Ukraine on European Integration During Russia’s War Against Ukraine(Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UAM, 2025) Palagnyuk, YulianaThe 2014 EU-Ukraine Association Agreement marked a new phase in the cooperation between Ukraine and the EU. Concurrently, there have been ongoing hostilities initiated by Russia against Ukraine since 2014, culminating in a full-scale invasion on February 24, 2022. This study explores the shifts in public opinion regarding Ukraine’s European integration over the decade during Russia’s aggression against Ukraine and, concomitantly, between the signing of the EU-Ukraine Association Agreement and the formal opening of accession negotiations in 2024. The present research draws upon sociological data on public opinion on European integration, summarizing and comparing data from public opinion polls conducted by various Ukrainian and international institutions between 2014 and 2024. The study concludes that public opinion on European integration has become more favorable over the period analyzed. Moreover, Russia’s full-scale invasion of Ukraine in 2022 led to a further consolidation of pro-EU sentiment across all demographic groups and regions, culminating in a notable increase in public support for EU membership (from around 60% in 2021 to around 80% in 2022–2024). Układ stowarzyszeniowy UE-Ukraina z 2014 r. zapoczątkował nową fazę współpracy między Ukrainą a UE. Jednocześnie od 2014 r. trwały działania wojenne wszczęte przez Rosję przeciwko Ukrainie, które zakończyły się pełnoskalową inwazją 24 lutego 2022 r. Pomimo agresji Rosji Ukraina nie zmieniła swojej strategii integracji europejskiej, o czym świadczy złożenie przez nią wniosku o członkostwo w UE 28 lutego 2022 r. Niniejsze badanie ma na celu zbadanie, jakie zmiany zaszły w opinii publicznej dotyczącej integracji europejskiej Ukrainy w ciągu dekady podczas agresji Rosji na Ukrainę, a jednocześnie między podpisaniem Układu stowarzyszeniowego UE-Ukraina a formalnym otwarciem negocjacji akcesyjnych w 2024 r. Opierając się na dane socjologiczne dotyczące opinii publicznej wobec integracji europejskiej, niniejsze badanie podsumowuje i porównuje dane z sondaży opinii publicznej przeprowadzonych przez różne ukraińskie i międzynarodowe instytucje w latach 2014–2024 i stwierdza, że opinia publiczna na temat integracji europejskiej stała się bardziej przychylna w analizowanym okresie. Co więcej, pełnoskalowa inwazja Rosji na Ukrainę w 2022 r. jeszcze bardziej wzmocniła nastroje prounijne we wszystkich grupach demograficznych i regionach, co zakończyło się zauważalnym wzrostem poparcia społecznego dla członkostwa w UE (z około 60% w 2021 r. do około 80% w latach 2022–2024)