"My" i "oni", "swój" i "obcy". Bałkany XX wieku z perspektywy kolonialnej i postkolonialnej
| dc.contributor.author | Koch, Magdalena | |
| dc.date.accessioned | 2011-07-15T11:12:58Z | |
| dc.date.available | 2011-07-15T11:12:58Z | |
| dc.date.issued | 2009 | |
| dc.description.abstract | W artykule został przeanalizowany dyskurs bałkański XX wieku z kolonialnego i postkolonialnego punktu widzenia. Pierwsza część przybliża geopolityczny stosunek do Bałkanów,The Balans in the Gaze of Western Travellers (2004) jako przykłady korygującego wobec istniejących dotychczas reprezentacji i wyobrażeń Bałkanów. skupia się jednak nie tylko na nazwie geograficznej Półwysep Bałkański, lecz przede wszystkim na figuratywnym i metaforycznym języku, bazującym na stereotypach i negatywnych „etykietkach” Bałkanów, takich jak: „beczka prochu”, obszar „zadawnionej nienawiści”, „zderzenie cywilizacji”, „strefa rozłamu”, europejskie „jądro ciemności”, „dzika Europa”, „jeszcze- nie” Europa. Ten stosunek opiera się na opozycji My-Oni z kolonialnego, punktu widzenia Zachodu. W drugiej części tekstu zostaje przeprowadzona analiza trzech utworów prozatorskich autorstwa wybitnych pisarzy z Bałkanów – chorwacki dyskurs literacki jest reprezentowany przez Miroslava Krležę w opowiadaniu W Dreźnie. Mister Wu San Pej interesuje się problemem serbsko-chorwackim (1924), serbski dyskurs przedstawia Ivo Andrić w opowiadaniu List z roku 1920 (1946), natomiast bośniacki – Nenad Veličković i jego powieść epistolarna Sahib. Impresje z depresji (2001). Te trzy dyskursy z różnych przełomowych dla Jugosławii okresów pokazują, że pisarze chętnie sięgali po figurę „Obcego”, by uwypuklić problemy związane z własną złożoną, często zwielokrotnioną tożsamością. Ostatnia część akcentuje nowe, postkolonialne podejście do problemu Bałkanów – uczestniczą w nim wybitni naukowcy pochodzący z tego regionu, którzy zrobili kariery w Europie Zachodniej i USA. W tej części zostają zaprezentowane trzy fundamentalne dla tego problemu książki – studium Marii Todorowej (Bułgarka) Imagining the Balkans (1997), monografia Vesny Bjelogrlić-Goldsworthy (Serbka) Inventing Ruritania: The Imperializm of the Imagination (1998) oraz antropologiczna książka Božidara Jezernika (Słoweniec) Wild Europe. | pl_PL |
| dc.description.abstract | This paper gives an analysis of the Balkan discourse in 20th century from colonial and postcolonial point of view. In the first part the West European geopolitical and metaphorical approach is considered. It is focused not only on the geographical name of Balkan Peninsula but first of all on the figurative and metaphorical language introducing and forming different stereotypes and images of Balkan representations as for example a “powder keg”, an area of “ancient hatreds”, “the clash of civilizations”, “the fracture zone”, European “heart of darkness”, “wilde Europe”, “not-yet”/”never quite” Europe an so on. Those images are based on WE nad THEY opposition from the Western colonial point of view. The second part of the paper analyzes three prose works by eminent writers from the Balkans – Chroatian literary discourse is presented in Miroslav Krleža’s short story In Dresden. Mister Wu San Pey is interested in Serbo-Croatian problem (1924), Serbian one is represented by Ivo Andrić’s short story A Letter from 1920 (1946) whereas Bosnian – by Nenad Veličković’s epistolary novel Sahib. Impressions from depression (2001). It discovers that Balkan writers in different crucial historical periods used the figure of “the Stranger”/”The Other” to underline more vividly their own identity problems. So for them the juxtaposition of “the own kind” (We) and “the stranger” (They) is basic to demonstrate a very complicated of European (colonial) and Balkan (colonized) relationship and mutual perception. The last part gives the analysis of a new postcolonial approach to the Balkan discourse initiated in Western universities by the eminent scholars of Balkan origin who published their books in English. In this part Maria Todorova’s study Imagining the Balkans (1997), Vesna Bjelogrlić-Goldsworthy’s monography Inventing Ruritania: The Imperializm of the Imagination (1998) and Božidar Jezernik’s anthropological book Wild Europe. The Balkans in the Gaze of Western Travellers (2004) are presented as an example of a corrective counterpoint to currently circulating representations of the Balkans. | pl_PL |
| dc.identifier.citation | PORÓWNANIA. Czasopismo poświęcone zagadnieniom komparatystyki literackiej oraz studiom interdyscyplinarnym. nr 6, 2009, s. 75-93 | pl_PL |
| dc.identifier.issn | 1733-165X | |
| dc.identifier.uri | http://hdl.handle.net/10593/1184 | |
| dc.publisher | Wydawnictwo-Drukarnia Bonami/Pracownia Komparatystyki Literackiej IFP UAM | pl_PL |
| dc.subject | symboliczne kolonizowanie i dekolonizowanie Bałkanów | pl_PL |
| dc.subject | bałkanizacja | pl_PL |
| dc.subject | literackie kreacje swojskości-obcości | pl_PL |
| dc.subject | współczesny dyskurs postkolonialny | pl_PL |
| dc.subject | imperializm wyobraźni | pl_PL |
| dc.subject | symbolic colonization and decolonisation of Balkan | pl_PL |
| dc.subject | balkanisation | pl_PL |
| dc.subject | literary creation of the Own and the Other | pl_PL |
| dc.subject | contemporary postcolonial discourse | pl_PL |
| dc.subject | imperialism of the imagination | pl_PL |
| dc.title | "My" i "oni", "swój" i "obcy". Bałkany XX wieku z perspektywy kolonialnej i postkolonialnej | pl_PL |
| dc.type | Artykuł | pl_PL |