Kryzys demokracji liberalnej - wybrane problemy rządzenia, legitymizacji i reprezentacji

dc.contributor.authorRosicki, Remigiusz
dc.contributor.editorKołodziejczak, Małgorzata
dc.contributor.editorRosicki, Remigiusz
dc.date.accessioned2016-06-21T07:16:07Z
dc.date.available2016-06-21T07:16:07Z
dc.date.issued2012
dc.descriptionGłówna problematyka zawarta w tekście dotyczy: (1) znaczenia i zakresu kryzysu w gospodarce i polityce, (2) przyjęcia przez państwo i społeczeństwo logiki racjonalności ekonomicznej jako paradygmatu postępowania, (3) przewartościowania pojęcia polityki, co wiąże się m.in. z przyjęciem przez rządzących roli zarządców wybranych sfer państwa oraz z posługiwaniem się przez nich logiką „mieszanej racjonalności” („logiką władzy” i „logiką racjonalności ekonomicznej”), (4) wyzwań związanych z dystrybucją dóbr, (5) reprezentacji i legitymizacji w demokracji liberalnej. Gospodarka kapitalistyczna wpływa na wszystkie sfery życia społecznego, co zmusza do przedstawienia jej „modus operandi”. Charakterystyczne cechy oddziaływania to: (1) racjonalność formalna, (2) dogmat efektywności i ilościowej mierzalności, (3) reprodukcja ideologii mówiącej o wolnej woli jednostki, niezależnie od kontekstu społecznego, (4) wymuszanie odpowiedniej dla siebie reprodukcji siły roboczej, (5) kolonizacja kolejnych sfer aktywności społecznej (np. edukacji i szkolnictwa wyższego), (6) wpływ na wykluczenie grup społecznych ze względu na poziom zabezpieczenia materialnego. Wszystko to sprowadzić można do pojęcia logiki racjonalności ekonomicznej. Rządzący posługują się „mieszaną strategią”, która oparta jest na dwóch logikach postępowania – (1) logice władzy, (2) logice racjonalności ekonomicznej. Logika władzy to nic innego jak dążenie do zdobycia i utrzymania władzy, gdzie władza sama w sobie staje się celem, natomiast struktury państwa stanowią przestrzeń, którą należy przejąć lub opanować. Rządzący aby ukryć swoją bezideowość i konflikty w walce o przejęcie struktur państwa uprawiają politykę „na zewnątrz”, która przyjmuje formę „festiwalu” agonicznego dyskursu. Taka polityka możliwa jest dzięki rozdawnictwu podczas redystrybucji dóbr (niezgodnie z racjonalnością ekonomiczną) lub/i dzięki instrumentalnemu traktowaniu dystrybucji uznania. W związku z niemożnością utrzymania wysokiego poziomu rozdawnictwa, szczególnie w sytuacji kryzysu gospodarczego, rządzący chętnie posługują się logiką racjonalności ekonomicznej. Rozwiązania oparte na racjonalności ekonomicznej, mimo ich negatywnego odbioru przez społeczeństwo, wprowadzane są przy zastosowaniu argumentacji zagrożenia bezpieczeństwa (gospodarczego, socjalnego, narodowego itd.). Tym samym państwo wycofuje się z rządzenia na rzecz zarządzania niektórymi sferami państwa. Nie można tego nazwać inaczej jak „ucieczką” od odpowiedzialności, co jest szczególnie zauważalne w sytuacjach destabilizacji gospodarczej. W takich sytuacjach mamy do czynienia z „outsourcingiem zadań” państwa, co przyjmować może różne formy – (1) przenoszenie funkcji na inne instytucje przy zachowaniu kompetencji kontrolnych lub (2) przenoszenie obowiązków na inne własne instytucje, które wcześniej pełniły inną rolę. Wszystko to można nazwać rekonfiguracją funkcji państwa w związku z dominacją gospodarki kapitalistycznej i oddziaływaniem logiki racjonalności ekonomicznej. W tekście podjęto również problem dystrybucji dóbr i uznania, jednakże jedynie w aspekcie jej instrumentalizacji przez rządzących. Można wysunąć tezę, że liberalne koncepcje wolności jednostki oraz priorytet dla własności prowadzą do łatwiejszego ideologicznego uzasadnienia stosowania mieszanych strategii i racjonalności. W tekście przedstawiono też tezę o instrumentalizacji dystrybucji dóbr, tzn. instrumentalnego wykorzystywania dowartościowania różnych mniejszości w ramach systemu politycznego. Należy też stwierdzić, że dominacja logiki wolnego rynku prowadzi do deprecjacji redystrybucji dóbr w stosunku do gloryfikacji problematyki uznania. Tekst jest jedynie zarysowaniem problematyki wyczerpywania się formuły demokracji liberalnej, co przedstawiono na wybranych zagadnieniach. Podjęty problem demokracji liberalnej nie skupia się na próbie odtworzenia modelu tego rodzaju demokracji, raczej ważniejsze było stwierdzenie przejmowania w działaniu czegoś, co można określić mianem logiki racjonalności ekonomicznej. Wartą dalszego analizowania jest sama logika „mieszanej racjonalności”, którą sprowadzono do przenikania się „logiki władzy” i „logiki racjonalności ekonomicznej”.pl_PL
dc.description.abstractTekst przedstawia problematykę wyczerpywania się formuły demokracji liberalnej. Analiza kryzysu demokracji liberalnej sprowadzona została do trzech problemów: (1) przejmowania przez system społeczno – polityczny „modus operandi” gospodarki kapitalistycznej, (2) stosowania mieszanej strategii politycznej („logiki władzy” i „logiki racjonalności ekonomicznej”), (3) problemu redystrybucji dóbr i uznania. Tekst podzielono na pięć części, które zatytułowano następująco: (1), „Czy mamy do czynienia z kryzysem gospodarki i polityki?”, (2) „Racjonalność, logika gospodarki kapitalistycznej – modus operandi”, (3) „Polityka – mieszana racjonalność i dementia praecox”, (4) „Dystrybucja dóbr i uznania”, (5) „Reprezentacja i legitymizacja”. W tekście wykorzystano dorobek naukowy I. Wallersteina (w zakresie racjonalności i rozwoju gospodarki kapitalistycznej), M. Webera (w zakresie racjonalności i koncepcji polityki), L. Althussera (w zakresie reprodukcji siły roboczej i środków produkcji, aparatów przemocy państwa i aparatów ideologicznych państwa), Ch. Mouffe (w zakresie ogólnego zapożyczenia pojęcia agonizmu), N. Frazer (w zakresie redystrybucji i uznania), E. Laclau (w zakresie podmiotowości i reprezentacji). W sposób skrótowy odniesiono się do dwóch liberalnych koncepcji redystrybucji dóbr – M. Friedmana i R. Nozicka. Ponadto dla opisu zjawisk i procesów politycznych w tekście posłużono się terminami z innych dyscyplin np. terminem „dementia praecox”.pl_PL
dc.identifier.citationR. Rosicki, Kryzys demokracji liberalnej - wybrane problemy rządzenia, legitymizacji i reprezentacji, [w]: M. Kołodziejczak, R. Rosicki (red.), Od teorii do praktyki politycznej: księga jubileuszowa dedykowana profesorowi Zbigniewowi Blokowi z okazji 40-lecia pracy naukowej i 70-lecia urodzin, WNPiD UAM, Poznań 2012, ss. 241 - 258.pl_PL
dc.identifier.isbn9788362907274
dc.identifier.urihttp://hdl.handle.net/10593/14747
dc.language.isopolpl_PL
dc.publisherWydawnictwo Naukowe WNPiD UAMpl_PL
dc.rightsinfo:eu-repo/semantics/openAccesspl_PL
dc.subjectdemokracjapl_PL
dc.subjectdemocrationpl_PL
dc.subjectdemokracja liberalnapl_PL
dc.subjectliberal democracypl_PL
dc.subjectkryzys demokracjipl_PL
dc.subjectcrisis of democracypl_PL
dc.subjectkryzys gospodarkipl_PL
dc.subjectcrisis of economypl_PL
dc.subjectkryzys politykipl_PL
dc.subjectcrisis of politicspl_PL
dc.subjectlogika gospodarki kapitalistycznejpl_PL
dc.subjectlogic of the capitalist economypl_PL
dc.subjectdystrybucja dóbrpl_PL
dc.subjectdistribution of wealthpl_PL
dc.subjectdystrybucja uznaniapl_PL
dc.subjectdistribution of recognitionpl_PL
dc.subjectreprezentacjapl_PL
dc.subjectrepresentationpl_PL
dc.subjectlegitymizacjapl_PL
dc.subjectlegitimisationpl_PL
dc.titleKryzys demokracji liberalnej - wybrane problemy rządzenia, legitymizacji i reprezentacjipl_PL
dc.typeRozdział z książkipl_PL

Files

Original bundle

Now showing 1 - 1 of 1
Loading...
Thumbnail Image
Name:
Kryzys demokracji liberalnej - wybrane problemy rządzenia, legitymizacji i reprezentacji.pdf
Size:
14.63 MB
Format:
Adobe Portable Document Format

License bundle

Now showing 1 - 1 of 1
Loading...
Thumbnail Image
Name:
license.txt
Size:
1.47 KB
Format:
Item-specific license agreed upon to submission
Description: