„Nieuchronność dysonansu”. Nowe czytanie twórczości Ewy Lipskiej

Abstract

Głównym celem pracy okazuje się nowa – polemiczna względem wcześniejszych ustaleń badawczych – lektura utworów Ewy Lipskiej. Za szeroki wstęp do rozważań uznać należy pierwszy rozdział rozprawy. Wspomniana część koncentruje się na uporządkowaniu dotychczasowego stanu badań. Dokonana tu klasyfikacja posiada przede wszystkim charakter genologiczny. W konsekwencji wyróżnione zostają trzy podstawowe obszary: recenzje oraz komentarze prasowe, artykuły literaturoznawcze, a także publikacje monograficzne. Analiza wybranych tekstów pozwala zaobserwować dynamicznie kształtującą się recepcję twórczości autorki Sklepów zoologicznych. Na tym tle autor pracy wskazuje na nowe oraz niedoczytane wątki, rozwijając swój wywód w kolejnych dwóch rozdziałach. Pierwszy z nich dotyczy nowego czytania poezji Ewy Lipskiej. Najważniejsze pozostaje tu omówienie motywów związanych z szeroko rozumianym zachwianiem antropocentrycznym. W efekcie wybrane wiersze krakowskiej poetki zinterpretowano w rozmaitych kontekstach posthumanistycznych. Za przykład posłużyć może humanistyka nieantropocentryczna czy problematyka zogniskowana wokół natury oraz kultury. Drugi rozdział poświęcono – niemalże pominiętemu przez badaczy – zagadnieniu piosenki w twórczości Ewy Lipskiej. Metoda interpretacyjna opiera się przede wszystkim na uchwyceniu realizacji motywów poetyckich w utworach zaliczanych do literatury popularnej.

The main purpose of this doctoral thesis is the new reading of Ewa Lipska’s poems. The selected method becomes polemical towards present research. The first chapter forms a detailed preface and concentrates on clearing studies concerning this poetry. It’s important to emphasize that the classification has a genealogical character. The author distinguishes three basic areas: reviews, literary articles and monographic publications. Analysis of mentioned texts guarantees an observation of dynamic reception of Ewa Lipska’s writings. Against this background, the author indicates the new trains which are developped in the next chapters. The second chapter is focused on posthumanist way of reading. In the result, Lipska’s poems are situated in the non-anthropocentric contexts, like animal studies or nature-culture relations. The last chapter concerns the question of song in Ewa Lipska’s writings. The interpretative method allows to catch the poetic themes in popular lyrics.