Systemy symboli narodowych w przestrzeni publicznej Skopje na początku XXI wieku w kontekście macedońskich i albańskich dyskursów tożsamościowych

Abstract

Celem niniejszej rozprawy jest opisanie i analiza systemu symboli narodowych w Macedonii (Skopje) na podstawie projektu „Skopje 2014”, a także relacji pomiędzy różnymi tradycjami kulturowymi i narodowymi oraz sposobami ich redefinicji. Przedmiotem zadania badawczego było założenie urbanistyczne „Skopje 2014” składające się z pomników, antykizowanych gmachów użyteczności publicznej, kompleksu muzealnego, filharmonii i baletu narodowego, renowacji fasad starych kamienic oraz mostów. Zgodnie z obecnym stanem wiedzy projekt obejmuje 136 obiektów. Badanie semantyki i funkcji systemów symboli obecnych w przestrzeni publicznej Skopje, a szczególnie w założeniu urbanistycznym „Skopje 2014”, wykorzystywanych w macedońskim dyskursie etnokulturowym wraz z ich szeroką interpretacją oraz kontekstualizacją w ramach postsocjalistycznej redefinicji symboliki narodowej, miało na celu wskazanie na procesy rekonstrukcyjno-tożsamościowe oraz rozwój współczesnego dyskursu wspólnotowego w Macedonii. Specyfika interpretacji związana jest z wielokulturowym i wielojęzycznym charakterem materiałów źródłowych i tekstów kultury będących przedmiotem analizy, a uwzględniających złożone relacje macedońsko-albańskie, macedońsko-greckie i macedońsko-bułgarskie. Materiałem źródłowym były też artefakty plastyki pomnikowej i architektury, materiały prasowe z lat 2006-2015, oficjalne materiały dotyczące projektu wydane przez Miasto Skopje i Republikę Macedonii, obserwacja uczestnicząca, wywiady jakościowe (eksperckie), dokumentacja fotograficzna i wideo.

The purpose of this dissertation is to describe and analyze the system of national symbols in Macedonia (Skopje) based on the "Skopje 2014" project, as well as relations between different cultural and national traditions and ways of their redefinition. The subject of the research task was the urban plan "Skopje 2014" consisting of monuments, antiques of public utility buildings, museum complex, philharmonic and national ballet, renovation of facades of old tenements and bridges. According to the current state of knowledge, the project includes 136 facilities. The study of semantics and functions of symbol systems present in the public space of Skopje, especially in the urban planning of "Skopje 2014", used in the Macedonian ethno-cultural discourse, together with their broad interpretation and contextualization within the post-socialist redefinition of national symbolism, aimed at identifying reconstruction and identification processes and the development of a modern community discourse in Macedonia. The specificity of interpretation is related to the multicultural and multilingual nature of source materials and cultural texts being the subject of analysis, and taking into account complex Macedonian-Albanian, Macedonian-Greek and Macedonian-Bulgarian relations. The source material were also artifacts of monumental art and architecture, press materials from 2006-2015, official materials regarding the project issued by the City of Skopje and the Republic of Macedonia, participant observation, qualitative (expert) interviews, photographic and video documentation.