Osadotwórcza rola kłoci wiechowatej Cladium mariscus L. (Pohl) w jeziorach i torfowiskach przy wschodniej granicy jej europejskiego zasięgu
Loading...
Date
2012-04-30T09:14:36Z
Authors
Advisor
Editor
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Title alternative
The sediment formation role of the great fen sedge Cladium mariscus L.(Pohl) in lake and peat sediments along the eastern limit of its European distribution.
Abstract
Celem pracy jest ocena znaczenia współczesnej i kopalnej Cladium mariscus w budowaniu osadu. Badaniem objęto osady jezior i torfowisk Pszczewskiego Parku Krajobrazowego, gdzie kłoć wiechowata występuje obecnie. Otrzymane wyniki wskazują, że obecność Cladium mariscus w osadzie „in situ” dokumentują głównie jej części wegetatywne. Określenie występowania kłoci tylko poprzez kopalne diaspory obarczone jest błędem przeszacowania zakresu depozycji jej biomasy. Najstarsze potwierdzone osady kłociowe w obszarze badań występowały w okresie optimum klimatycznego Holocenu. W tym okresie Cladium mariscus posiadała znacznie większą rolę w budowaniu osadu, niż obecnie. Czas depozycji biomasy kłoci był dłuższy niż współcześnie, gdyż kłoć szybko ustępuje z zajmowanych stanowisk. Osady tworzone i współtworzone przez kłoć osiągały grubość 1,4 m, gdy obecnie wynoszą maksymalnie 0,3 m. Dominację biomasy kłoci w warstwach kopalnych odnotowano na miąższości do 0,5 m, współcześnie zaledwie do 0,2 m. Wówczas kłoć posiadała zdolności torfotwórcze. Formowanie torfu przez współczesne szuwary kłociowe nie zostało tu potwierdzone. Możliwość utraty zdolności torfotwórczych przez ten gatunek wynika z położenia stanowisk badań na wschodniej granicy jej europejskiego zasięgu. Analiza osadów wskazuje, że kłoć wiechowata w obszarze badań nie była i nie jest rośliną kalcyfilną lecz ma szeroki zakres tolerancji siedliska na zawartość CaCO3. Występowanie kłoci, jej trwanie i znaczenie w depozycji osadów ma swoje uwarunkowania nie tylko makroklimatyczne (termiczne) lecz także lokalnego siedliska (poziomu wody).
The dissertation is aimed at assessing the role of contemporary and fossil Cladium mariscus in sediment formation. The study investigated lake and peat sediments of the Pszczew Landscape Park, where the great fen sedge occurs at present. Study findings indicate that in situ sediments contain mainly evidence of vegetative parts of Cladium mariscus. Sole reliance on fossil seed records to determine the occurrence of the great fen sedge results in overestimating the extent of Cladium biomass deposition. The oldest record of sedge-containing sediments in the area under study comes from the period of the Holocene Climatic Optimum. At that time Cladium mariscus contributed much more significantly to sediment formation than is the case at present. Former sedge-based sediments measured up to 1.4 m in thickness, whereas now the sediment layer does not exceed 0.3 m. Sedge biomass was dominant in fossil layers at the depth of 0.5 m, compared to only 0.2 m at present. In the Holocene the sedge also exhibited a capacity for peat formation. Contemporary fen rushes, by contrast, are found to produce no peat deposits. The possibility of the sedge losing its peat formation capacity is due to the location of Cladium habitat sites along the eastern limit of its European distribution. Sediment analysis indicates that the great fen sedge found in the area surveyed has never been a calciphile plant, but is characterised by a wide range of calcium carbonate tolerance in its habitat. The occurrence of the sedge, its persistence and role in the deposition of sediments is not only affected by macro-climatic conditions (temperature) but also by its location (the water level).
The dissertation is aimed at assessing the role of contemporary and fossil Cladium mariscus in sediment formation. The study investigated lake and peat sediments of the Pszczew Landscape Park, where the great fen sedge occurs at present. Study findings indicate that in situ sediments contain mainly evidence of vegetative parts of Cladium mariscus. Sole reliance on fossil seed records to determine the occurrence of the great fen sedge results in overestimating the extent of Cladium biomass deposition. The oldest record of sedge-containing sediments in the area under study comes from the period of the Holocene Climatic Optimum. At that time Cladium mariscus contributed much more significantly to sediment formation than is the case at present. Former sedge-based sediments measured up to 1.4 m in thickness, whereas now the sediment layer does not exceed 0.3 m. Sedge biomass was dominant in fossil layers at the depth of 0.5 m, compared to only 0.2 m at present. In the Holocene the sedge also exhibited a capacity for peat formation. Contemporary fen rushes, by contrast, are found to produce no peat deposits. The possibility of the sedge losing its peat formation capacity is due to the location of Cladium habitat sites along the eastern limit of its European distribution. Sediment analysis indicates that the great fen sedge found in the area surveyed has never been a calciphile plant, but is characterised by a wide range of calcium carbonate tolerance in its habitat. The occurrence of the sedge, its persistence and role in the deposition of sediments is not only affected by macro-climatic conditions (temperature) but also by its location (the water level).
Description
Wydział Nauk Geograficznych i Geologicznych: Instytut Geoekologii i Geoinformacji
Sponsor
Keywords
Cladium mariscus, The Great Fen Sedge, makroszczątki roślinne, plant macrofossils, budowanie osadu, sediment formation, węglan wapnia, Calcium carbonate, Pszczewski Park Krajobrazowy, Pszczewski Landscape Park