Globalizacja nauki: rosnąca siła indywidualnych naukowców
| dc.contributor.author | Kwiek, Marek | |
| dc.date.accessioned | 2021-06-07T10:42:32Z | |
| dc.date.available | 2021-06-07T10:42:32Z | |
| dc.date.issued | 2021 | |
| dc.description.abstract | Nauka na poziomie państw składa się z dwóch odrębnych i heterogenicznych systemów: globalnego systemu nauki i krajowych systemów nauki (Marginson i Xu 2021). Krajowe systemy nauki są głęboko osadzone w nauce globalnej, a państwa starają się wykorzystywać globalną wiedzę do krajowych potrzeb ekonomicznych. Jednak wykorzystywanie bogactwa globalnej wiedzy może odbywać się wyłącznie za pośrednictwem naukowców. W związku z tym siła naukowa państw w praktyce zależy od siły naukowej poszczególnych naukowców. Ich zdolność do współpracy międzynarodowej i do korzystania z globalnej sieci naukowej jest kluczowa. Pozostając poza nią i pracując w ramach lokalnych programów badawczych, społeczność akademicka ryzykuje marginalizację, utratę zainteresowania krajowych patronów finansujących badania i utratę możliwości wpływania na rozwój nauki. Innymi słowy, globalna nauka zapewnia więcej sprawczości, autonomii, kolegialności i samoregulacji naukowcom osadzonym w krajowych strukturach naukowych i zarazem zaangażowanym w globalne sieci nauki – nierówne i silnie rozwarstwione, ale jednak szeroko dostępne. Przyszłość globalnej nauki jest w rękach milionów naukowców na całym świecie, podejmujących indywidualne i autonomiczne decyzje, czy współpracować w ramach aktualnie prowadzonych badań, a jeśli współpracować – to z kim i na jakich zasadach. Globalną naukę kształtują dzisiaj indywidualne motywacje, które skłaniają naukowców do współpracy lub do jej zaniechania. Rola indywidualnych naukowców w globalizacji nauki jest niedoceniana i zasługuje na znacznie więcej uwagi w ramach ilościowych badań nauki (podobnie jak wartość badań prowadzonych na poziomie mikro, na którym jednostką analizy są naukowcy, a nie ich instytucje czy kraje ich afiliacji). Globalna nauka daje naukowcom szeroką autonomię. Jednak nie wszędzie i nie wszystkim: głównie w sektorze uniwersytetów badawczych zlokalizowanych w bogatych krajach należących do OECD. Skala tej nowo uzyskanej autonomii jest nieporównywalnie większa niż w czasach zimnowojennego, podzielonego świata nauki Wschodu i Zachodu i w czasach sprzed rewolucji cyfrowej, która skróciła do minimum odległości geograficzne ograniczające naukę. Jednocześnie rosnąca siła indywidualnych naukowców w epoce globalnej nauki – czyli więcej autonomii, sprawczości, kolegialności i samoregulacji – pozwala na bardziej optymistyczne spojrzenie na przyszłość profesji akademickiej. | pl |
| dc.identifier.citation | Kwiek, M. (2021). Globalizacja nauki: rosnąca siła indywidualnych naukowców. Nauka 2021, nr 3 | pl |
| dc.identifier.issn | 1231-8515 | |
| dc.identifier.uri | https://hdl.handle.net/10593/26311 | |
| dc.language.iso | pol | pl |
| dc.rights | info:eu-repo/semantics/openAccess | pl |
| dc.rights.uri | http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/3.0/pl/ | * |
| dc.subject | nauka globalna | pl |
| dc.subject | socjologia nauki | pl |
| dc.subject | ilościowe badania nauki | pl |
| dc.subject | globalizacja | pl |
| dc.subject | wzorce publikacyjne | pl |
| dc.subject | wzorce współpracy | pl |
| dc.subject | współpraca naukowa | pl |
| dc.subject | naukowcy | pl |
| dc.subject | duże dane | pl |
| dc.subject | kadra akademicka | pl |
| dc.subject | profesja akademicka | pl |
| dc.title | Globalizacja nauki: rosnąca siła indywidualnych naukowców | pl |
| dc.type | Preprint | pl |