Walka czy wsparcie? Służby społeczne wobec żebraków w Poznaniu w latach 1946-1948

Abstract

Rzeczywistość powojennej Polski wiązała się z ogromną liczbą osób wymagających wsparcia. Wśród nich pokaźną grupę stanowiły osoby żebrzące i włóczędzy, skupieni w dużych ośrodkach miejskich. W Poznaniu co kwartał rejestrowano kilkuset żebraków i włóczęgów: dzieci, młodzież, zdemobilizowanych żołnierzy, starców, osoby niepełnosprawne oraz tak zwanych zawodowych żebraków, zarówno Polaków jak i obcokrajowców. W oficjalnych dokumentach urzędowych używano dość dosadnej terminologii – mówiono o „walce z żebractwem”, czy o organizowaniu „obław”. Do zaradzenia temu procederowi angażowano organa samorządowe, milicję, służby dworcowe, szkoły, organizacje dobroczynne i charytatywne. Po trzech latach działań problem uznano za rozwiązany, choć z pewnością istotny wpływ na taki stan rzeczy miała konieczność dostosowania się do oficjalnej polityki władz państwowych, które w ustroju socjalistycznym nie przewidywały miejsca dla patologii społecznych.

The reality of post-war Poland was connected with a great number of people requiring support. Begging persons and vagrants, who gathered around big municipal centres, were a vast group among the aforementioned. A few hundred of beggars and vagrants were registered every quarter in Poznań. Those included: children, teenagers, demobilised soldiers, elderly people, the disabled and the so-called professional beggars, both Polish and foreigners. In official documents a rather blunt terminology was used: “fight with mendicancy” or organising “raids” were mentioned. In order to deal with that, local authorities, militia, station service, schools, charity organisations were engaged. After three years of activities the problem was considered solved, although the necessity to adapt to the official policy of the national authorities, which did not see the place for pathology in the socialistic system, had an essential influence on this situation.