Modalności dzieł motetowych kompozytorów polskich XVI wieku

Loading...
Thumbnail Image

Date

2021

Editor

Journal Title

Journal ISSN

Volume Title

Publisher

Title alternative

The Modality in Motets of Sixteenth-Century Polish Composers

Abstract

Dzieła motetowe kompozytorów polskich XVI wieku nie były do tej pory badane pod kątem oddziaływania nań norm modalnych wywiedzionych z szesnastowiecznej teorii muzyki. Pojęcie „modalność” zastosowane w tytule rozprawy rozumiane jest tu jako element tonalności muzyki renesansu związany z ówczesną teorią modalną i tradycyjnymi kategoriami modalnymi. W rozprawie zbadano oddziaływanie norm modalnych w procesie kompozytorskim polskich twórców z wykorzystaniem metody opartej na koncepcji modalności Bernharda Meiera, zmodyfikowanej w związku z tezami formułowanymi przez Harolda S. Powersa. Rozprawa zawiera omówienie aktualnego stanu badań nad modalnością renesansową, przedstawienie głównych zapatrywań Harolda Powersa na jej rolę w muzyce XVI stulecia i rozwiniętej przez niego koncepcji typów tonalnych (tonal types), a także wyjaśnienie przyjętych założeń i metody. Zasadniczą część pracy stanowią analizy kompozycji motetowych Jerzego Libana, Sebastiana z Felsztyna, Wacława z Szamotuł, Tomasza z Szadka, Walentego Gawary i Marcina Paligona. Dzieła te zostały przebadane w ramach kilku aspektów modalnie relewantnych, m.in. właściwości cantus firmus, typu tonalnego, kształtowania exordium, ductus melodycznego oraz planu kadencyjnego.
Motets of sixteenth-century Polish composers have not been subjected to examination for the influence of rules of the modes derived from the sixteenth-century music theory yet. The term "modality" used in the title of the dissertation is to be understood as a component of the tonality of Renaissance music related to the modal theory and traditional modal categories. The dissertation’s aim is to examine the impact of modal rules in the compositional process of Polish composers using a method based on Bernhard Meier's view on modality yet amended due to some Harold S. Powers’ theses. The dissertation includes a presentation of recent research on the Renaissance modality, the main views of Harold Powers on the role of rules of modes in sixteenth-century music and his concept of tonal types, as well as an explanation of the assumptions and methods adopted in the thesis. The main part contains analyses of the motets of Jerzy Liban, Sebastian of Felsztyn, Wacław of Szamotuły, Tomasz of Szadek, Walenty Gawara and Marcin Paligon. Each of the pieces was examined separately for several modally relevant issues, including properties of cantus firmus, tonal type, exordium shaping, melodic features and cadential structure.

Description

Wydział Nauk o Sztuce

Sponsor

Keywords

modus, mode, modalność, modality, motet, polifonia, polyphony, renesans, Renaissance

Citation

ISBN

DOI

Title Alternative

Rights Creative Commons

Creative Commons License

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Biblioteka Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego