Imaginarium satyryczne w prozie Stefano Benniego

Abstract

Powieści i eseje napisane przez Stefano Benniego, mimo że bardzo się od siebie różnią, zawierają ogromną ilość humoryzmu i posiadają wspólne imaginarium. Podążając tym tropem, praca zatytułowana Imaginarium satyryczne w prozie Stefano Benniego ma za zadanie analizę satyr Benniego i odtworzenie wiadomości, jakie próbują one przekazać czytelnikom, jako że krzywe zwierciadło pisarza nie chce jedynie pokazać ośmieszonej rzeczywistości, ale pragnie również zachęcić do jej naprawienia. Rozprawa podzielona jest na cztery części i ma na celu odtworzenie – przynajmniej częściowe, biorąc pod uwagę jego ogrom – imaginarium satyrycznego Stefano Benniego, czyli analizę jego twórczości prozatorskiej pod kątem obecności w niej satyrycznych obrazów rzeczywistości. Wizje tworzone przez włoskiego pisarza, mimo że zniekształcone, a chwilami nawet absurdalne, są jednakże zawsze owocami jego wnikliwej obserwacji rzeczywistości, poddanymi obróbce przez jego ogromną wyobraźnię, która pozwala mu na tworzenie zaskakujących dzieł. W ten sposób powstaje jego imaginarium, czyli innymi słowy zbiór wyobrażeń, figur i tematów opisanych za pomocą bardzo oryginalnego języka. Dotąd krytycy literatury skupiali się w swoich badaniach głównie na postmodernistycznych aspektach pisarstwa Benniego, niniejsza praca analizuje zaś charakter satyryczny jego twórczości.

In my dissertation entitled The satirical imaginarium of Stefano Benni I’m analysing literary production of one of the most prominent and prolific Italian writers of the last 35 years. The word that best describes Benni’s writing is “humour”. But it would be wrong to think that the purpose of his books is only to have a laugh. Apart from being genuinely funny, they contain a great amount of very serious messages. In fact, he describes many contemporary problems related to the world we live in and, most of all, to Italian society. As he said in an interview, he wanted to show that comical writing is not a subgenre, but that it can narrate any story, express judgments and show the truth. That it can face the issues which hurt us every day. In Benni’s books we can find countless examples in which reality is conveyed by the use of invented worlds. When we read Benni’s books, we often see fantastic and improbable places and creatures which do not exist in the real world, we encounter surreal and strange situations. But when we focus on the meaning of the things which are said, on the events taking place there – we realize that the message of his books is crucial. Consequently, Benni’s books, even if they are fruits of his great imagination, are very strongly rooted in our reality and hand down very serious messages to the reader.

Il presente lavoro, diviso in quattro parti, intende ricostruire – almeno in parte, data la sua vastità – l’immaginario satirico di Stefano Benni, ovvero analizzare la sua opera narrativa marcando la presenza degli elementi satirici, accennando talvolta anche ai suoi pezzi poetici oppure teatrali. Si cercheranno le immagini satiriche più frequenti nei suoi scritti e si intenderà mostrarne le funzioni. Le visioni che crea lo scrittore bolognese pur essendo distorte ed a volte persino assurde, sono comunque sempre frutto delle sue osservazioni del presente, filtrate dalla sua immensa immaginazione che gli permette di creare degli scritti impressionanti ed eccezionali. In questo modo nasce il suo immaginario, vale a dire l’insieme di figure, temi e rappresentazioni descritti attraverso un linguaggio molto originale. Se i critici italiani hanno letto Benni soprattutto come uno scrittore postmoderno, io ho deciso di mostrare il carattere satirico dell’immaginario benniano.