Akulturacja migrantów? Autorzy z zapleczem migracyjnym pomiędzy doświadczeniem totalitaryzmu w ojczyźnie a oczekiwaniem wolności na obczyźnie
| dc.contributor.advisor | Kałążny, Jerzy. Promotor | |
| dc.contributor.author | Grunt-Göbbels, Alicja | |
| dc.date.accessioned | 2017-03-15T08:17:02Z | |
| dc.date.available | 2017-03-15T08:17:02Z | |
| dc.date.issued | 2017 | |
| dc.description | Wydział Neofilologii: Instytut Filologii Germańskiej | pl_PL |
| dc.description.abstract | W niniejszej rozprawie zajmuję się tematem akulturacji. Co to jest akulturacja? Na ile mamy z nią do czynienia na terenie Niemiec? W jaki sposób i w jakim stopniu problem ten dotyczy autorów z zapleczem migracyjnym i jak się oni z nim mierzą w swoich utworach opierając się na doświadczeniach totalitaryzmu? Pierwszy rozdział jest zasadniczo wprowadzeniem do teorii literatury migracyjnej; wyjaśnione w nim zostały takie pojęcia, jak akulturacja, dyskurs postkolonialny, trascendencja, transkulturalna asymilacja i integracja. Przewodnie pojęcie „akulturacji“ obejmuje zjawiska, które są rezultatem bliskiego kontaktu poszczególnych osób lub grup kulturowych o różnym pochodzeniu, w wyniku którego następują zmiany w kulturowych zachowaniach jednej lub obu grup. Procesy akulturacji to selekcja cech kulturowych, ich stabilizacja oraz wpisanie we wzorzec przyjmowanej kultury. Wynikiem akulturacji są akceptacja, adaptacja i reakcja. W kolejnych podrozdziałach pojawiają się główne założenia i trendy literatury migracyjnej, literatury tworzonej przez autorki i autorów z migracją w biografii oraz krótki zarys historyczny migracji po 1945 z uwzględnieniem aktualnego stanu procesów integracyjnych w Niemczech. Aż do lat trzydziestych XX wieku najmowano i wręcz zapraszano obcokrajowców do pracy. Ta polityka została wznowiona w latach sześćdziesiątych. W latach osiemdziesiątych migranci zarobkowi stali się imigrantami, nie tracąc jednak statusu obcego, ponieważ państwa europejskie nigdy nie uważały się za docelowe kraje migracji, przywiązując dużą wagę do zachowania własnej tożsamości jako państwo i społeczeństwo. W rozdziale 2 zajmuję się tekstami autorek i autorów z zapleczem migracyjnym na przykładzie wybranych utworów twórców z krajów Europy Wschodniej i Południowo-Wschodniej. W centrum mojego zainteresowania znalazły się kraje, które łączy wspólna przeszłość historyczna, szczególnie przynależność do tak zwanego bloku wschodniego i które odczuły brzemię systemu komunistycznego. W czterech podrozdziałach dokonałam porównania dobranych w pary twórców reprezentujących różne pokolenia. Uwzględniłam kraje, które oprócz wspólnej historii mają także wspólną granicę, a więc Polskę i Rosję oraz Rumunię i Węgry. Twórczość autorek i autorów ze wymienionych krajów skupia się na tej samej tematyce. Groźby i strach, pozbawienie wolności i cenzura były dla większości autorów z krajów tzw. bloku wschodniego powodem do opuszczenia kraju ojczystego i niejako wspólnym mianownikiem ich twórczości. Pisarki i pisarze tacy jak Herta Müller i Carmen-Francesca Banciu z Rumunii, Leda Forgo i György Dalos z Węgier, Janusz Rudnicki i Artur Becker z Polski oraz reprezentujący w mojej rozprawie Rosję Natascha Wodin i Aleksander Reiser, wnoszą do literatury niemieckiej część swojej narodowej spuścizny, która w wielu wypadkach determinuje ich działania i częściowo też ich twórczość literacką. Twórcy, którzy posługują się kilkoma językami, należą do najciekawszych przedstawicieli współczesnej literatury. Ich dzieła wypełnia doświadczenie migracji, wojny, wygnania i utraty ojczyzny. Jest w nich również mowa o zdobywaniu nowej ojczyzny, tworzeniu w początkowo obcym języku oraz życiu w odmiennych kulturach. Również tematyka utworów poszerza nasze dotychczasowe horyzonty. Osobiste doświadczenia w zetknięciu z obcą kulturą oraz historyczna świadomość, znajdują odzwierciedlenie w tekstach literackich i czynią je bardziej autentycznymi. Właśnie ci autorzy, których biografie naznaczone są prześladowaniem, ucieczką i zaczynaniem od nowa, budują mosty i przekazują nam autentyczny obraz doświadczeń w wielokulturowym, nowoczesnym i globalnym społeczeństwie. Podwójna tożsamość, przynależność narodowa oraz tożsamość kulturowa migrantów znajduje odzwierciedlenie w utworach omawianych pisarzy. Wynika z tego pozytywne oddziaływanie wielokulturowości na życie w Niemczech. Objawia się ono w poszerzeniu świadomości, wzbogaceniu jakości życia na różnych płaszczyznach, wymianie kulturowej oraz językowych innowacjach. Autorzy ci wyróżniają się mobilnością, znajomością wielu języków i rozległymi kompetencjami kulturowymi, dzięki czemu mogą sprostać wymaganiom globalizacji. Te procesy mają też swoje ciemne strony; nie brakuje konfliktów mających źródło w zetknięciu z obcą kulturą. W tym kontekście należy wymienić problemy z przystosowaniem się i akceptacją oraz następująca po nich izolacja, wykorzenienie i strach przed utratą własnej kultury. Mimo iż w przypadku wielu autorek i autorów można mówić o udanej akulturacji, nadal określani są oni jako twórcy z zapleczem migracyjnym, bądź klasyfikowani według innych kryteriów niż rodowici Niemcy. Urodzeni w innym kraju, wychowani w innym języku i innej kulturze, żyją na pograniczu literatury niemieckiej, chociaż publikują w języku niemieckim, zdobywając za swą twórczość wiele nagród. W rozdziale trzecim nasuwa się pytanie, co ostatecznie oznaczają procesy integracyjne i czy akulturacja powinna stanowić pożądany cel. W dwóch podrozdziałach przedstawione zostały zarówno różnorodne uwarunkowania systemu i ich wpływ na świadomość narodową pisarek i pisarzy w historycznie powiązanych i sąsiadujących krajach (Polsce i Rosji oraz Rumunii i na Węgrzech). Akulturacja przedstawia się jako więzienie na wolności, gdyż autorzy, którym ciężko pogodzić się z utratą ojczyzny, żyją rozdarci w poszukiwaniu swojej prawdziwej tożsamości. Ci, którzy zmuszeni byli do opuszczenia kraju ojczystego, mają trudności z dostosowaniem dawnej tożsamości do nowej. W czasach globalizacji zadanie to łatwiej przychodzi młodszej generacji autorów z zapleczem migracyjnym. | pl_PL |
| dc.description.abstract | In my dissertation I will deal with the phenomenon of acculturation. What is acculturation? To what extent do we have to scope with acculturation in Germany? In what way are migrants-authors affected by acculturation and how do they process this issue in their works due to their totalitarian experience. The first part is mainly about an introduction to the theory of migration literature. Terms such as acculturation, postcolonial discourse, transcendence, transcultural assimilation and integration are expounded. Acculturation comprehends those phenomena which result when groups of individuals having different cultures come into continuous first-hand contact, whith subsequent changes in the original cultural patterns of either or both groups. The processes of acculturation is selection of traits, determination of traits and integration of traits into the patterns of the accepting culture. The result of acculturation is acceptance, adaptation and reaction. Also the approaches of migration literature and migrant literature are discussed, as well as a brief historical description about immigration after 1945 and the current state of integration processes in Germany as well as development trends and concept orientation. Until the 30s of the 20th century foreign workers have been invited to Germany and this was continued in the early 60s. In the 80's the migrant workers have already become immigrants, who nevertheless kept their status as foreigners. The European countries are never considered themselves to be typical immigration countries, but they attached great importance to the preservation of the identity as a state and society. In part 2 I deal with the migrant literature by taking the example of selected works by authors from the Eastern and Southern European countries. The focus is on the countries, which can present a similarity in the historical past, namely the countries of the former so-called Eastern Bloc, which suffered under the communist regime. In four chapters belonging to the second part, two authors from one country but from different generations will be compared. It is about historically connected neighboring countries: Poland and Russia and Romania and Hungary. The literary creation in the countries concerned bears thematic similarities. The threats and fears, the deprivation of freedom and censorship are a well-known reason of emigration in the countries of the Eastern Bloc, that makes these countries allies. Authors like Herta Müller and Carmen-Francesca Banciu from Romania, Leda Forgo and György Dalos from Hungary, Janusz Rudnicki and Artur Becker from Poland, Natascha Wodin and Aleksander Reiser representing Russia in my dissertation, contribute a part of their national heritage to German literature, because it is often that their biographies define their actions, partly their literary work. Writers, who are at home in several languages and cultures, are among the most interesting representatives of contemporary literature. Their works are characterized by the empirical experience of migration, the war, exile, loss of home, but also by finding a new homeland, writing in a foreign language or in multiple languages, and life in multiple cultures. The themes reveal a view that goes far beyond the usual horizon. The personal experiences in other cultures and the particular historical consciousness are reflected in the texts, making them authentic. These authors, whose biographies are characterized by persecution, flight and a new start, build bridges and provide an authentic picture of multicultural experiences in the modern globalized society. The dual national sentiment, national resentments and cultural identity of immigrants are reflected in the works of the authors. As a result there are positive impacts of interculturality on the life in Germany. It manifests in the expansion of consciousness, enriching the quality of life at various levels, cultural exchange and linguistic innovations, which should not be underestimated. The authors are distinguished by mobility, multilingualism and multiple cultural competence and face with the challenges of globalization. After all, there are also downsides and upcoming conflicts in consequence of cultural relations, such as adaptive and acceptance difficulties, followed by isolation, deracination and fear of loss of culture. Despite the most commonly successful acculturation of self-employed writers, they are still confronted with the term "migrant author" and other categorizations. The authors, who were born in another country, learned another native language and grew up in a different culture, now publish in German and still live at the edge of the literary, in spite of many awards. In Part 3 the question arises on what is ultimately thought beneath the integration processes and whether acculturation is a desirable goal. Different forms of the systems in historically connected and neighboring countries like Poland and Russia and Romania and Hungary and its impact on the national consciousness are compared. The acculturation turns out to be captivity in freedom, because authors who suffer from moving away from home country, live in an inner strife and search for their lifetime according to their true identity. Those who were forced to leave their homeland, have difficulties to adapt their old identity to the new one. For the younger generation it is much easier in this time of globalization. | pl_PL |
| dc.description.abstract | In meiner Dissertation befasse ich mich mit Akkulturation. Was ist Akkulturation? In wie weit haben wir in Deutschland mit der Akkulturation zu tun? Auf welche Art und Weise sind die Migranten-Autoren davon betroffen und wie verarbeiten sie dieses Thema in ihren Werken aufgrund ihrer Totalitarismuserfahrung? Im ersten Teil geht es hauptsächlich um eine Einführung in die Theorie der Migrationsliteratur. Es werden Begriffe wie Akkulturation, Postkolonialer Diskurs, Transzendenz, transkulturelle Assimilation und Integration erläutert. Akkulturation umfasst solche Phänomene, die aus einem direkten, fortdauernden Kontakt unterschiedlicher kultureller Gruppen von Individuen resultieren und die Veränderungen in der eigenen Kultur einer oder beider Gruppen zur Folge haben. Der Prozess der Akkulturation beruht auf Selektion der kulturellen Eigenschaften, ihrer Stabilisierung und Integration in die Muster der angenommenen Kultur. Das Ergebnis der Akkulturation ist Akzeptanz, Adaptation und Reaktion. Des weiteren werden Ansätze der Migrationsliteratur und der Migranten-Literatur behandelt, sowie eine kurze historische Skizze über die Zuwanderung nach 1945 und der aktuelle Stand der Integrationsprozesse in Deutschland sowie Entwicklungstendenzen und Begriffsorientierung. Bis in die 30er Jahre des 20.Jh. Jahrhunderts wurden bereits Fremdarbeiter nach Deutschland eingeladen und dies wurde in den frühen 60er Jahren fortgesetzt. In den 80er Jahren waren bereits aus den Arbeitsmigranten Einwanderer geworden, die aber trotzdem ihren Status als Fremde behalten haben. Denn die europäischen Länder haben sich nie als typische Einwanderungsländer verstanden, sondern legten großen Wert auf die Erhaltung der Identität als Staat und Gesellschaft. Im Teil 2 beschäftige ich mich mit der Migranten-Literatur am Beispiel der ausgewählten Werke von Autoren aus den ost- und südosteuropäischen Ländern. Der Schwerpunkt liegt auf den Ländern, die eine Gemeinsamkeit in der historischen Vergangenheit aufweisen können, nämlich den Ländern des ehemaligen sog. Ostblocks, die unter dem kommunistischen Regime zu leiden hatten. In vier Kapiteln, die zum zweiten Teil gehören, werden jeweils 2 Autoren/-innen aus einem Land miteinander verglichen, aus einer älteren und einer jüngeren Generation. Es handelt sich und geschichtlich verbundene und benachbarte Länder: Polen und Russland sowie Rumänien und Ungarn. Das literarische Schaffen in den betroffenen Ländern trägt thematische Gemeinsamkeiten. Die Bedrohungen und Ängste, die Freiheitsberaubung und Zensur sind mehreren Ländern des Ostblocks der wohlbekannte Grund der Auswanderung, der sie diesbezüglich zu Verbündeten macht. Autoren wie Herta Müller und Carmen-Francesca Banciu aus Rumänien, Leda Forgo und György Dalos aus Ungarn, Janusz Rudnicki und Artur Becker aus Polen, Natascha Wodin und Aleksander Reiser, die in meiner Dissertation Russland repräsentieren, bringen in die deutschsprachige Literatur einen Teil ihres nationalen Erbes mit hinein, denn in vielen Fällen bestimmt ihre Biografie ihr Handeln, teilweise ihr literarisches Schaffen. Schriftstellerinnen und Schriftsteller, die in mehreren Sprachen und Kulturen zu Hause sind, gehören zu den interessantesten Vertretern der zeitgenössischen Literatur. Ihre Werke sind gekennzeichnet durch die empirische Erfahrung der Migration, des Krieges, des Exils, des Verlustes der Heimat, aber auch des Findens einer neuen Heimat, des Schreibens in einer fremden Sprache oder in mehreren Sprachen, des Lebens in mehreren Kulturen. Auch die Themen eröffnen einen Blick, der weit über den bislang üblichen Horizont hinaus reicht. Die persönlichen Erfahrungen in anderen Kulturen und das jeweilige historische Bewusstsein spiegeln sich in diesen Texten wider, machen sie authentisch. Diese Autoren, deren Biographien zum Teil von Verfolgung, Flucht und immer vom Neubeginn geprägt sind, bauen Brücken und vermitteln ein authentisches Bild von multikulturellen Erfahrungen in der modernen, globalisierten Gesellschaft. Das doppelte Nationalgefühl, nationale Ressentiments sowie kulturelle Identität der Zuwanderer spiegeln sich in den Werken der Künstler wider. Daraus resultieren positive Auswirkungen der Interkulturalität auf das Leben in Deutschland. Sie manifestieren sich in der Erweiterung des Bewusstseins, Bereicherung der Lebensqualität auf verschiedenen Ebenen, kulturellem Austausch und nicht zu unterschätzenden sprachlichen Innovationen. Die Autoren zeichnen sich durch Mobilität, Mehrsprachigkeit und mehrfache kulturelle Kompetenz aus und stellen sich somit den Anforderungen der Globalisierung. Trotzdem gibt es auch Schattenseiten und einige infolge der Kulturbeziehungen auftretende Konflikte, wie u.a. Anpassungs- und Akzeptanzschwierigkeiten, gefolgt von Isolation, Entwurzelung und Angst vor Kulturverlust. Trotz der in meisten Fällen erfolgreichen Akkulturation seitens der freischaffenden Autoren, werden sie nach wie vor mit dem Begriff „Migrantenautor“ und anderen Kategorisierungen konfrontiert. Die, die in einem anderen Land geboren wurden, eine andere Muttersprache erlernten und in einer anderen Kultur aufgewachsen sind, publizieren auf Deutsch und leben dennoch am Rande des Literaturbereichs, trotz vieler Auszeichnungen. Im Teil 3 drängt sich die Frage auf, was man sich letztendlich unter den Integrationsprozessen vorstellt und ob Akkulturation ein erstrebenswertes Ziel darstellt. Es werden verschiedene Ausprägungen des Systems in geschichtlich verbunden und benachbarten Ländern (Polen und Russland, Rumänien und Ungarn) und dessen Auswirkung auf das Nationalgefühl verglichen. Die Akkulturation entpuppt sich als Gefangenschaft in der Freiheit, denn Autoren, die unter dem Verlust ihrer Heimat leiden, leben in einer Zerrissenheit und suchen ihr Leben lang nach ihrer wahren Identität. Diejenigen, die gezwungen waren, ihre Heimat zu verlassen, haben Schwierigkeiten, ihre alte Identität der neuen anzupassen. Die jüngere Generation hat es erheblich leichter in der Zeit der Globalisierung. | pl_PL |
| dc.identifier.uri | http://hdl.handle.net/10593/17531 | |
| dc.language.iso | deu | pl_PL |
| dc.rights | info:eu-repo/semantics/openAccess | pl_PL |
| dc.subject | totalitaryzm | pl_PL |
| dc.subject | migracja | pl_PL |
| dc.subject | wolność | pl_PL |
| dc.subject | tożsamość | pl_PL |
| dc.subject | akulturacja | pl_PL |
| dc.subject | totalitarianism | pl_PL |
| dc.subject | freedom | pl_PL |
| dc.subject | migration | pl_PL |
| dc.subject | identity | pl_PL |
| dc.subject | acculturation | pl_PL |
| dc.subject | Totalitarismus | pl_PL |
| dc.subject | Migration | pl_PL |
| dc.subject | Freiheit | pl_PL |
| dc.subject | Identität | pl_PL |
| dc.subject | Akkulturation | pl_PL |
| dc.title | Akulturacja migrantów? Autorzy z zapleczem migracyjnym pomiędzy doświadczeniem totalitaryzmu w ojczyźnie a oczekiwaniem wolności na obczyźnie | pl_PL |
| dc.title.alternative | Acculturation of Immigrants? Authors with immigrant background between totalitarian experience in the homeland and expetation of freedom in the foreign country | pl_PL |
| dc.title.alternative | Akkulturation der Migranten? Autoren mit Migrationshintergrund zwischen Totalitarismuserfahrung in der Heimat und Freitserwartung in der Fremde | pl_PL |
| dc.type | Dysertacja | pl_PL |