O możliwościach rekonstrukcji paleotemperatur vistulianu na podstawie kopalnych zespołów ptaków
Loading...
Date
2008
Authors
Advisor
Editor
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Wydawnictwo Naukowe UAM
Title alternative
Reconstruction of Vistulian palaeotemperatures on the basis of fossil bird assemblages
Abstract
Pochodzące z vistulianu szczątki ptaków znane są w Polsce niemal wyłącznie z osadów jaskiń i schronisk skalnych, w sumie z 18 stanowisk. Relatywnie liczne są wyłącznie szczątki pochodzące ze środokowego i późnego vistulianu. W artykule podsumowano zamieszczone w literaturze dane dotyczące występowania i zróżnicowania gatunkowego kości ptaków w vistuliańskich osadach powyższych 18 stanowisk. Zespoły ptaków z vistuliańskich osadów poszczególnych jaskiń i schronisk skalnych stanowiły często podstawę rekonstrukcji paleośrodowiska, rzadziej paleoklimatu. W artykule podsumowano średnie temperatury lipca, które na podstawie tych zespołów oszacowano do tej pory dla niektórych faz klimatycznych vistulianu. Większość temperatur określono używając metody obliczania wskaźników termicznych, według Demarcq & Mourer-Chauvire (1976) i przeliczania wartości tych wskaźników na °C, według Lorenca (2007). Metody te zostały ogólnie scharakteryzowane. Prezentowane temperatury odnoszą się do następujących faz klimatycznych vistulianu: późny vistulian (bölling, starszy dryas, alleröd, młodszy dryas), późny plenivistulian, środkowy plenivistulian (denekamp, hengelo), wczesny plenivistulian (schalkholz) i wczesny vistulian (odderade). Wskazano mocne i słabe strony rekonstrukcji paleotemperatur na podstawie powyższych zespołów ptaków.
Vistulian bird-bone remains are known in Poland almost exclusively from sediments of 18 caves and rock-shelters in the Kraków-Częstochowa Upland, the Podhale Depression and the Holy Cross Mountains. Only remains from the Middle and Late Vistulian are relatively abundant. The present contribution summarizes literature data on the occurrence and species diversity of bird-bone remains from the 18 sites mentioned above. The bird-bone assemblages from the caves and rock-shelters were often used to reconstruct the then palaeoenvironment, more rarely the palaeoclimate. Analysis of the bird-bone assemblages indicates average July temperatures for some Vistulian intervals, viz. the Late Vistulian (Bölling, Older Dryas, Alleröd, Younger Dryas), Late Plenivistulian, Middle Plenivistulian (Denekamp, Hengelo), Early Plenivistulian (Schalkholz) and Early Vistulian (Odderade). Most of the temperatures were assessed through thermal indices (Demarcq & Mourer-Chauvire 1976), but they were estimated by Lorenc’s (2007) method as well. Both methods are explained in the present contribution. In addition, the advantages and disadvantages of palaeotemperature reconstruction on the basis of bird-bone assemblages are specified.
Vistulian bird-bone remains are known in Poland almost exclusively from sediments of 18 caves and rock-shelters in the Kraków-Częstochowa Upland, the Podhale Depression and the Holy Cross Mountains. Only remains from the Middle and Late Vistulian are relatively abundant. The present contribution summarizes literature data on the occurrence and species diversity of bird-bone remains from the 18 sites mentioned above. The bird-bone assemblages from the caves and rock-shelters were often used to reconstruct the then palaeoenvironment, more rarely the palaeoclimate. Analysis of the bird-bone assemblages indicates average July temperatures for some Vistulian intervals, viz. the Late Vistulian (Bölling, Older Dryas, Alleröd, Younger Dryas), Late Plenivistulian, Middle Plenivistulian (Denekamp, Hengelo), Early Plenivistulian (Schalkholz) and Early Vistulian (Odderade). Most of the temperatures were assessed through thermal indices (Demarcq & Mourer-Chauvire 1976), but they were estimated by Lorenc’s (2007) method as well. Both methods are explained in the present contribution. In addition, the advantages and disadvantages of palaeotemperature reconstruction on the basis of bird-bone assemblages are specified.
Description
Sponsor
Keywords
Vistulian, Vistulian (Weichselian), paleotemperatura, palaeotemperature, osady jaskiniowe, cave sediments, szczątki kostne ptaków, bird bone remains
Citation
Geologos vol. 14 (1), pp. 91-106.
Seria
ISBN
978-83-232187-4-6
ISSN
1426-8981