Wczesne predyktory nabywania umiejętności czytania u początkujących ukraińsko-polskich dwujęzycznych czytelników: Badanie podłużne
| dc.contributor.advisor | Ewert, Anna. Promotor | |
| dc.contributor.author | Kishchak, Viktoriia | |
| dc.date.accessioned | 2023-07-06T08:19:01Z | |
| dc.date.available | 2023-07-06T08:19:01Z | |
| dc.date.issued | 2023 | |
| dc.description | Wydział Anglistyki | pl |
| dc.description.abstract | Rozprawa bada wczesne nabywanie umiejętności czytania u dzieci dwujęzycznych ukraińsko-polskich. Uczniów dwujęzycznych porównano z ich jednojęzycznymi (polsko- i ukraińskojęzycznymi) rówieśnikami pod kątem przebiegu nauki czytania oraz predyktorów sukcesu w tej nauce. Trzy grupy dzieci, jedna bilingwalna i dwie monolingwalne, przebadano dwukrotnie – na początku i pod koniec roku szkolnego. Badano umiejętności czytania (dekodowanie wyrazów i pseudowyrazów, rozumienie czytanych tekstów) oraz ich potencjalne predyktory (świadomość fonologiczna – PA, szybkie zautomatyzowane nazywanie – RAN, pamięć robocza, znajomość słownictwa, znajomość liter – LK, rozumienie tekstów słuchanych). Wyniki wykazały podobne zależności między poznawczymi podstawami umiejętności czytania u dzieci dwujęzycznych i jednojęzycznych. Dekodowanie wyrazów i umiejętność posługiwania się językiem mówionym stanowiły dwa odrębne komponenty umiejętności czytania ze zrozumieniem. U dzieci dwujęzycznych najlepszymi predyktorami umiejętności dekodowania, zarówno w języku pierwszym jak i drugim, były PA, RAN i LK. Podsumowując, rozwój umiejętności czytania u dzieci dwujęzycznych przebiega podobnie do rozwoju umiejętności czytania u dzieci monolingwalnych (przynajmniej w semi-transparentnych ortografiach), zaś umiejętności poznawcze i umiejętność czytania są ze sobą powiązane w obu językach. | pl |
| dc.description.abstract | The dissertation explores early reading acquisition by Ukrainian-Polish bilingual children. It focuses on identifying predictors of individual differences in emerging reading skills. The bilingual learners were compared against their monolingual (Polish-speaking and Ukrainian-speaking) peers, to identify potential differences between the mono- and bilingual patterns of learning. Three groups of children, one bilingual and two monolingual, were assessed at the beginning and at the end of grade 1 on their reading skills (word recognition, pseudoword decoding, text comprehension) as well as their potential predictors: phonological awareness (PA), rapid automatized naming (RAN), working memory, vocabulary knowledge, letter knowledge (LK), and listening comprehension. The results of the study revealed broadly similar patterns of cognitive foundations of reading skills in bilinguals and monolinguals at the early stage of reading, identifying decoding and oral language skills as two distinct components of reading comprehension. When bilinguals’ L1 and L2 were explored, decoding skills were best predicted by PA, RAN and LK in their both languages. By and large, bilingual reading development appears to follow a similar trajectory to that of monolingual reading (at least in semi-transparent orthographies), with cognitive and literacy skills in both languages being interconnected. | pl |
| dc.identifier.uri | https://hdl.handle.net/10593/27325 | |
| dc.language.iso | eng | pl |
| dc.rights | info:eu-repo/semantics/openAccess | pl |
| dc.subject | dwujęzyczność | pl |
| dc.subject | bilingualism | pl |
| dc.subject | rozwój czytania | pl |
| dc.subject | reading development | pl |
| dc.subject | predyktory czytania | pl |
| dc.subject | reading predictors | pl |
| dc.subject | dzieci dwujęzyczne | pl |
| dc.subject | bilingual children | pl |
| dc.title | Wczesne predyktory nabywania umiejętności czytania u początkujących ukraińsko-polskich dwujęzycznych czytelników: Badanie podłużne | pl |
| dc.title.alternative | Early predictors of reading acquisition in Ukrainian-Polish bilingual novice readers: A longitudinal study | pl |
| dc.type | Dysertacja | pl |