Kwietniki gołuchowskie. Projekty Adama Kubaszewskiego - ogrodnika Jana Działyńskiego i Izabeli Czartoryskiej
| dc.contributor.author | Ławniczak, Grażyna | |
| dc.date.accessioned | 2016-01-20T10:17:25Z | |
| dc.date.available | 2016-01-20T10:17:25Z | |
| dc.date.issued | 2011 | |
| dc.description | Errata: przypis 44: jest Jaegra H., powinno być Jaeger H. (s.26) | pl_PL |
| dc.description.abstract | W czasopiśmie „Ogrodnik Polski” wydawanym w Warszawie, w 1882 roku, nr 20 zamieszczona została litografia głównego kwietnika w Gołuchowie ze spisem roślin, projektu Adama Kubaszewskiego ogrodnika Jana Działyńskiego i Izabeli Czartoryskiej z Gołuchowa. Gołuchów - miejsce do którego wraca się niejednokrotnie. W zamku odbudowanym z ruin przez Izabelę Czartoryską w latach 1872-1885 w stylu renesansu francuskiego, według projektu Zygmunta Gorgolewskiego, od początku powstania rezydencji i jednocześnie muzeum, prezentowane są zbiory sztuki. Przy nowo wzniesionym zamku, w ogrodzie przyzamkowym zakładany był kwietnik kobiercowy na specjalnie przygotowanym tarasie ziemnym. Zachował się plan tego ogrodu sygnowany przez Adama Kubaszewskiego i datowany „Gołuchów w marcu 1884”. Oglądany w miejscu widokowym z dziedzińca w formie belwederu zbudowanego na ruinie baszty dawnego zamku. Właśnie zza kamiennej balustrady ośmiobocznego belwederu, również z pozycji murowanego, rzeźbionego balkonu, u jego stóp, rozciągał się kwietnik kobiercowy, po którym zostało puste miejsce. Mała architektura dziedzińca oraz detal zdobniczy zaprojektowany został przez architekta francuskiego Maurice Auguste Ouradou. Rysunki dokumentujące prace projektowe architekta dla Gołuchowa z lat 1876-1883, zachowały się w Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Poznaniu. Kompozycja kwietnika, zakładanego każdego roku, nawiązywała do historycznego miejsca i opierała się na wzorach zaczerpniętych z traktatu architektonicznego Sebastiano Serlio. Również fryzy dekoracyjne Maurice’a A. Ouradou’a, mogły być wzorem głównego kwietnika w Gołuchowie. Adam Kubaszewski w spisie roślin zaprojektowanego kwietnika, wymienił: Alternanthera, Koleus, Iresine, Achyranthes; z sukulentów: Eszeveria, rozchodnik –Sedum oraz Yucca i Dracaena. Skatalogował tym samym nowe rośliny introdukowane, sprowadzane wówczas przez firmy oraz towarzystwa ogrodnicze do upiększania ogrodów europejskich. Kanon wzornikowy kwietników kobiercowych 2 poł.XIX w. opierał się na motywach historycznych zaczerpniętych z traktatów architektonicznych z wyłącznie roślin obcego pochodzenia. | pl_PL |
| dc.description.abstract | The Warsaw-based periodical Ogrodnik Polski [Polish gardener] No. 20, 1882 published a lithograph featuring the main patterned flower bed at Gołuchów. The text that accompanied this lithograph provided an extensive list of plants used in the composition of the flower bed designed by Adam Kubaszewski, the gardener to Jan Działyński and Izabella Czartoryska of Gołuchów. Gołuchów is a place one visits and then, repeatedly, goes back again and again. The castle at Gołuchów, rebuilt from ruins by Izabella Czartoryska between 1872-1885 in French Renaissance style after the design of Zygmunt Gorgolewski, features a vast collection of arts and was made accessible to the general public from the very beginning, being not only a grand residence but also a museum. Beside the new structure of the castle, in the adjacent garden a carpet of flowers was set up on a specially prepared earth terrace. A plan of the garden signed by Adam Kubaszewski and dated ”Gołuchów, in March 1884” has been preserved until our times. The garden was viewed from the observation deck, built in the form of a belvedere in place of a round tower in the courtyard. It is just behind the stone balustrade of the octagonal belvedere and from behind the railing of a balcony, that a patterned flower bed stretched wide in front of the eyes of onlookers, now an empty place. Garden and courtyard furniture of the courtyard as well as decorative details were designed by the French architect Maurice Auguste Ouradou. Drawings that document the designing work of the architect for Gołuchów from the years 1876-1883 have been preserved to our times and are kept in the Archive of the Voivodship Conservator of Monuments in Poznań. The composition of the flower bed, resown every year, alluded to this historic place and was based on the patterns taken from the treatise on architecture by Sebastiano Serlio It can be concluded that the decorative friezes by Maurice A. Ouradou, might have set a pattern for the main flower bed in Gołuchów. Adam Kubaszewski notes in his list of plants for the designed flower bed the following species: Alternanthera, Coleus (painted nettle), Iresine, Achyranthes; from succulent plants: Echeveria, Sedum, Yucca and Dracaena. In particular this way, he catalogued new cultivated plants that were being introduced to the country, brought to Europe by companies and garden associations to make European gardens more attractive. The standard ruling patterns for flower beds of the latter half of the nineteenth century were based on historical motifs taken from treatises on architecture and included exclusively plants of foreign origin. | pl_PL |
| dc.identifier.citation | Architektura Krajobrazu, vol. 30 Nr 1/2011, s. 15-26 | pl_PL |
| dc.identifier.uri | http://hdl.handle.net/10593/14196 | |
| dc.language.iso | pl | pl_PL |
| dc.rights | info:eu-repo/semantics/openAccess | pl_PL |
| dc.subject | Gołuchów | pl_PL |
| dc.subject | historia ogrodnictwa polskiego | pl_PL |
| dc.subject | historia roślin introdukowanych w Polsce | pl_PL |
| dc.subject | Sebastino Serlio a sztuka polska | pl_PL |
| dc.subject | history of Polish gardening | pl_PL |
| dc.subject | history of plants introduced to Poland | pl_PL |
| dc.subject | Sebastino Serlio and Polish art | pl_PL |
| dc.title | Kwietniki gołuchowskie. Projekty Adama Kubaszewskiego - ogrodnika Jana Działyńskiego i Izabeli Czartoryskiej | pl_PL |
| dc.title.alternative | Gołuchów Flower Beds. Designs of Adam Kubaszewski a Gardener of J. Działyński and I. Czartoryska | pl_PL |
| dc.type | Artykuł | pl_PL |