Postać Żyda w 19. wiecznych niemieckich baśniach ludowych i literackich

Loading...
Thumbnail Image

Date

2011-02-03T11:57:08Z

Editor

Journal Title

Journal ISSN

Volume Title

Publisher

Title alternative

The figure of the Jew in German folk- and literary fairy tales from the 19th century
Das Judenbild in deutschen Volks- und Kunstmärchen des 19. Jahrhunderts

Abstract

[pol.] Celem pracy jest pokazanie jak panujące stereotypy na temat Żydów znajdują odzwierciedlenie w przedstawianiu postaci żydowskich w baśniach. Praca ta składa się z dwóch części.Część pierwsza przedstawia badania naukowe, które mają związek z tematem pracy. Zajmuje się też imagologią i badaniem stereotypów. Osobny rozdział został także poświęcony gatunkowi baśni, jego definicjom, historii, a także wpływowi baśni na rozwój i psychikę dziecka. Druga część zajmuje się analizą badanych baśni ludowych i literackich. Analiza baśni wykazała, że w obydwu rodzajach baśni przewijają się te same motywy. Przeważa Żyd jako zły czarodziej, złodziej, morderca, którego głównym celem jest zagłada chrześcijan. Także Żyd kapitalista, który jest bezwzględny dla swoich dłużników, należy do częstych obrazków w analizowanych baśniach. Częstym motywem jest też Żyd tułacz, który nie udzielił Jezusowi pomocy w drodze krzyżowej i za to został skazany na wieczną tułaczkę. Do kolejnych motywów należy motyw przemiany Żydów w zwierzęta oraz obraz Żydówki, kobiety silnej i głośnej, który znacznie odbiega od znanego motywu „pieknej Żydówki”, pojawiającego się najczęściej w powieściach 19. wiecznych.W analizowanych baśniach wyśmiewany był wygląd Żydów, ich język, częste było sterotypowe przedstawianie Żyda jako starego człowieka z długą brodą, krzywym długim nosem i specyficznym zapachem czosnku. Na analizowanych 56 baśni, tylko w dwóch przypadkach postać Żyda jest przedstawiona w pozytywnym świetle, w siedmiu przypadkach można mówić o neutralnej prezentacji, reszta to niestety obrazy negatywne.
[ang.]The aim of the paper is to show how common stereotypes regarding Jews are reflected in the portrayal of Jewish characters in fairy tales. This Ph.D consist of two part. The first part presents academic research regarding the subject matter of the paper. It also deals with imagology and a study of stereotypes. A separate chapter is dedicated to the genre of the fairy tale, it’s definition and history, as well as the influence of fairy tales on the psychology of a child. The second part undertakes an analysis of the reviewed folk- and literary fairy tales. The analysis of the fairy tales have indicated that in both kinds of tales the same themes appear. Predominantly, the Jew is a bad wizard, thief or murderer, whose main objective is the extermination of Christians. Also the Jew as capitalist, ruthless towards his debtors, is a typical representation in the researched fairy tales. A common theme is the also Jew as the wanderer who didn`t help Jesus on the Way of The Cross and for which he was sentenced to external exile. Further themes are the transformation of a Jew into an animal and the image of a Jewess as a strong and loud woman which diverges from the theme of “the beautiful Jewess” appearing in 19th century novels. In the researched fairy tales, the appearance and the language of Jews is often ridiculed, and a Jew is often depicted in stereotypical fashion as an old man with a long beard, a long crooked nose and a particular smell of garlic. Amog the 56 reviewed fairy tales, there were only two cases where the Jewish character is depicted in a postive light, seven cases where one can talk about a neutral representation whilst the rest present a negative image.
[niem.]Die vorliegende Arbeit hat sich zum Ziel gesetzt, die Beantwortung der Fragen ermöglichen, wie das äußerliche und charakterliche Erscheinungsbild der Juden in den Märchen beschrieben wird, und welche Handlungsweisen man mit ihnen in Verbindung bringt. Diese Arbeit gliedert sich in zwei Teile. In dem ersten Teil werden die theoretisch-methodischen Grundlagen dargestellt: Imagologie und historische Stereotypenforschung. Von großer Bedeutung ist auch die Skizze der der Quellengattung „Märchen“, die sowohl den Begriff, die Geschichte, als auch die Wirkung der Märchen auf die Kinder beinhaltet. Der zweite Teil der Arbeit ist der Analyse von ausgewählten Volks- und Kunstmärchen gewidmet. Die Analyse hat gezeigt, dass in beiden Märchentypen die gleichen Motive vorkommen. In den meisten Fällen wird der Jude als Wucherer und Schacherer dargestellt. Der Jude als böser Zauberer, Dieb und Mörder ist ein typischer Held der untersuchten Märchen. Auch das Motiv des Ewigen Juden, der als Symbol des ausgestoßenen, zur ewigen Heimatlosigkeit verdammten Judentums dient, ist in den Märchen präsent. Zu den weiteren Motiven gehört die Verwandlung der Juden in Tiere und die Darstellung der Jüdin als eine starke, laute Frau, die dem gängigen Stereotyp von der „schönen Jüdin“ widerspricht. Der Jude wird meistens als ein alter Mann mit langem Bart, krummer Nase und mit spezifischem Knoblauchgeruch präsentiert. Unter den 56 untersuchten Märchen gibt es nur zwei Beispiele wo die Juden im positiven Licht dargestellt wurden und in sieben Fällen kann man von der neutralen Beschreibung sprechen.

Description

Wydział Neofilologii: Instytut Filologii Germańskiej

Sponsor

Keywords

Żydzi, Jews, sterotypy, stereotypes, baśnie, fairy tales, 19 wiek, 19th century

Citation

Seria

ISBN

ISSN

DOI

Title Alternative

Rights Creative Commons

Creative Commons License

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Biblioteka Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego