Cyrkulacja wód w polimiktycznych jeziorach przepływowych na przykładzie Jezior Swarzędzkiego i Wolsztyńskiego

Loading...
Thumbnail Image

Date

2022

Editor

Journal Title

Journal ISSN

Volume Title

Publisher

Title alternative

Water circulation in polymictic flow-through lakes on the example of Swarzędzkie and Wolsztyńskie Lakes

Abstract

Praca dotyczy funkcjonowania jezior w kontekście dynamiki ruchów wody wywołanych wiatrem oraz przepływem rzeki. Omawiane jeziora są płytkimi zbiornikami polimiktycznymi, które są szczególnie podatne na działanie wiatru. Są to także jeziora przepływowe, narażone są na negatywny wpływ rzeki. W ostatnim czasie dużo uwagi poświęca się rekultywacji jezior eutroficznych, w celu przywrócenia im funkcji rekreacyjnych i gospodarczych. Rozpoznanie dynamiki wód może być pomocne przy planowaniu tego typu zabiegów. Zadania badawcze dotyczą określenia intensywności mieszania wód poprzez wyznaczenie poziomego zasięgu cyrkulacji i pionowego zasięgu falowania. W pracy dokonano ponadto próby korelacji cyrkulacji wód z przestrzennym zróżnicowaniem właściwości fizycznych i chemicznych. Badania wykazały, że działanie wiatru w połączeniu z morfometrią jeziora ma znaczący wpływ na jego funkcjonowanie. Rozbieg fali i niewielka głębokość powodują resuspensję osadów i zwiększenie mętności, a intensywne cyrkulacje poziome powodują rozszerzenie tego zjawiska na cały zbiornik. Wykonane obliczenia dowodzą, że charakter cyrkulacji zależy od występowania nawet niewielkich pionowych różnic temperatury wody. Nie zaobserwowano znaczącego zróżnicowania parametrów fizycznych i stężeń pierwiastków w obrębie jezior, natomiast odnotowano istotne ilości fosforanów dostarczane z wodami cieków w miesiącach jesiennych, związane z funkcjonowaniem stawów rybnych powyżej zbiorników. Przeprowadzone badania potwierdziły ponadto zalety wykorzystania metody akustycznej do pomiarów mętności z dużą rozdzielczością przestrzenną.
This paper focuses on the functioning of lakes in the context of the dynamics of water movements caused by wind and river flow. The lakes in question are shallow polymictic reservoirs that are particularly sensitive to wind action. They are also flow-through lakes and are exposed to the negative influence of the river. Recently, much attention has been paid to the restoration of eutrophic lakes in order to restore their recreational and economic functions. Understanding water dynamics can be helpful in planning such treatments. The research tasks concern determining the intensity of water mixing by calculating the horizontal extent of circulation and the vertical extent of waves action. In addition, the study tries to correlate water circulation with spatial variation of physical and chemical properties. The study showed that wind action combined with lake morphometry has a significant effect on lake functioning. Wave run-up and shallow depth cause sediment resuspension and increased turbidity, while intense horizontal circulations extend this effect to the entire reservoir. Calculations prove that the nature of circulation depends on the existence of even small vertical differences in water temperature. No significant variability of physical parameters and chemical concentrations within the lakes was observed, but significant amounts of phosphates were supplied with water from river in autumn months, connected with functioning of fish ponds above the reservoirs. The study proved the advantages of using the acoustic method for turbidity measurements with high spatial resolution.

Description

Wydział Nauk Geograficznych i Geologicznych

Sponsor

Keywords

cyrkulacja wód jeziornych, lake water circulation, falowanie wiatrowe, wind-caused waves, metoda akustyczna, acoustic method, Jezioro Swarzędzkie, Swarzędzkie Lake, Jezioro Wolsztyńskie, Wolsztyńskie Lake

Citation

ISBN

DOI

Title Alternative

Rights Creative Commons

Creative Commons License

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Biblioteka Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego