Struktura polskich, greckich i cypryjskich aktów normatywnych. Studium porównawcze w aspekcie translatologicznym
| dc.contributor.author | Gortych-Michalak, Karolina | |
| dc.contributor.editor | Matulewska, Aleksandra | |
| dc.contributor.editor | Grzybek, Joanna | |
| dc.date.accessioned | 2014-02-11T09:31:58Z | |
| dc.date.available | 2014-02-11T09:31:58Z | |
| dc.date.issued | 2013 | |
| dc.description.abstract | Książka ma charakter interdyscyplinarny, ponieważ dotyczy zagadnień zarówno językoznawczych, jak i teoretyczno-prawnych. Z tego względu konieczne jest zastosowanie eklektycznego aparatu metodologicznego, który pozwala na poddanie tekstu prawnego analizie z użyciem metodologii prawniczej oraz językoznawczej. W jej ramach wykorzystana jest metodologia badań porównawczych, teoria aktów mowy oraz metodologia pragmatycznego przekładu prawniczego.Dział językoznawstwa, którego przedmiotem badań jest m.in.język prawny i jego wytwory nazywany jest w niniejszym opracowaniu legilingwistyką (por. Matulewska 2007). Jej istota i stan badań na polu nauk humanistycznych w Polsce, Grecji i na Cyprze stanowią punkt wyjścia do dalszych rozważań na temat tekstów aktów normatywnych. Z tego względu, wiadomości na temat legilingwistyki polskiej, greckiej i cypryjskiej zamieszczono w pierwszym rozdziale niniejszej książki. W tej części opracowania zostaną przywołane badania porównawcze i ich funkcja w badaniach legilingwistycznych, oraz cechy przekładu tekstów prawnych. Ze względu na specyfikę tłumaczenia tekstów prawnych, legilingwistyka porównawcza zostaje powiązana z komparatystyka prawniczą. W dalszej części pracy, opierając się na pojęciach podstawowych, jakimi są: język prawny, tekst prawny, rozumiany w niniejszej książce jako akt normatywny, zostaną wskazane główne nurty badań nad tekstem prawnym, jakie są obecne w naukach prawnych oraz w badaniach językoznawczych. Zwraca się również uwagę na dystynkcję terminów akt normatywny i tekst aktu normatywnego, który jest przedmiotem niniejszego opracowania. W oparciu o istniejącą metodologię wysuwam własne postulaty w zakresie metodologii badawczej polskich, greckich i cypryjskich tekstów aktów normatywnych.Następnie, opierając się na myśli Teuna van Dijka (por 1976) mówiącej, iż użycie języka należy rozpatrywać jako część zdarzenia społecznego, analizie zostaje poddana komunikacja prawna w Polsce,Grecji i na Cyprze, a w szczególności rola, jaką odgrywa w tym układzie komunikacyjnym tekst prawny. Wskazuje i charakteryzuje się trzy główne elementy układu komunikacyjnego, jakimi są nadawca, komunikat i odbiorca. Relacje między nimi reguluje tekst prawny, który ma funkcje sprawczą. Przedstawiony sposób prowadzenia badań prowadzony jest na wybranych pod kątem wspólnej funkcji (por. Kötz i in., 1998) aktach normatywnych cypryjskich, greckich i polskich. Nakreślone zostają również oczekiwane wyniki badań. Tytułowe zagadnienie, jakim jest analiza struktury tekstów prawnych w ujęciu porównawczym, to przedmiot części badawczej książki. W rozdziale czwartym teksty prawne zostały poddane badaniu z perspektywy superstruktury rozumianej jako globalna organizacja redakcyjna tekstu. W rozdziale piątym teksty normatywne są analizowane z perspektywy makrostruktury, która stanowi szkielet organizacyjny tekstu opierający się na treści i znaczeniu. W tej części pracy przyjmuję za Teunem Van Dijkiem rozumienie makrostruktury jako linearnej organizacji treści, jak również proponuję własne rozumienie makrostruktury jako sieci jednostek semantycznych stanowiących makrostrukturę nielinearną tekstu. W rozdziale szóstym podstawą analizy porównawczej tekstów normatywnych jest mikrostruktura,którą rozumiem jako strukturę przepisów prawnych. Przepis prawny z kolei jest najmniejszą całościową jednostką tekstu prawnego, z którego interpretuje się normy prawne. Ich typologia jest kryterium podziału przepisów prawnych i wskazania składników referencyjnych przepisów, które werbalizują składniki norm prawnych. Analiza tekstów polskich, greckich i cypryjskich aktów normatywnych, prowadzona na różnych poziomach strukturalnych, wskazuje również elementy łączące dane poziomy tekstu między sobą. Wnioski, jakie wynikają z analizy porównawczej badanych tekstów odpowiednio w perspektywie superstruktury (rozdział czwarty),makrostruktury (rozdział piąty) i mikrostruktury (rozdział szósty),każdorazowo są podsumowywane w aspekcie translatologicznym. Uwzględniają one sposób prowadzenie badań porównawczych na potrzeby trsnslatologii w celu uzyskania oczekiwanych i mogących mieć praktyczne zastosowanie wyników. Pod koniec każdego rozdziału badawczego wskazuje się sposób wykorzystania wyników przeprowadzonej analizy porównawczej w teorii i praktyce przekładu. W przeprowadzonym badaniu nakreślam korzyści płynące z analizy porównawczej struktury tekstu prawnego, które winno poprzedzać proces tłumaczenia. Tego typu proces odgrywa niebagatelną rolę w przekładzie tekstów prawnych pomiędzy tzw. mało popularnymi językami, które nie doczekały się jeszcze specjalistycznych opracowań porównawczych, nawet na poziomie słowników bilingwalnych. Z tego względu nakreślam model pracy poprzedzającej właściwy proces przekładu, który uwzględnia, pomijany jak dotąd w opracowaniach przekładoznawczych, etap mapowania jednostek semantycznych w tekście translandywnym i w translacie. W rozdziale siódmym, struktura tekstów polskich, greckich i cypryjskich aktów normatywnych zostaje zbadana pod kątem kryteriów tekstowości (por. de Beaugrande i Dressler, 1990), roli, jaką odgrywa w zdarzeniu komunikacji prawnej (por. Bańczerowski 1999)oraz sposobu realizacji illokucyjnych aktów mowy (por. Austin 1976,, Searle 1969, 1999). W strukturze analizowanych tekstów aktów normatywnych wskazane są odpowiednio sygnifikatory tekstowości,zdarzenia komunikacyjnego, performatywności oraz dyrektywalności. Kluczowym wnioskiem jest konstatacja, iż wszystkie elementy struktury tekstu tworzą efekt synergetyczny. Wnioski wynikające z przeprowadzonych badań porównawczych zarówno w aspekcie translatologicznym, jak i w świetle kryteriów tekstowości, schematu zdarzenia komunikacyjnego i teorii aktów mowy są zawarte w rozdziale ósmym. W oparciu o nie, wskazane zostają również dalsze perspektywy dla legilingwistycznych badań, o które zostają pokrótce nakreślone w zakończeniu książki. Ponadto, wskazuję w książce przestrzenie współpracy na styku nauk prawnych i językoznawczych. Uwzględniam w nich współdziałanie nauk prawnych oraz nauk językoznawczych i z jednej strony pomocniczy charakter legilingwistyki dla komparatystyki prawnej, a z drugiej strony pomocniczy charakter komparatystykiprawnej dla legilingwistyki. Imperatywem kierunku współpracy staje się określony cel, czyli skopos. Monografię dopełnia zakończenie, w którym ustosunkowuję się do uzasadnienia wyboru tematu pracy z perspektywy przeprowadzonych badań a także streszczenie książki napisane w języku polskim,angielskim i greckim. | pl_PL |
| dc.description.abstract | The structure of Polish, Greek and Cypriot Normative Acts. A comparative study in the scope of translation Our age, with its great activity in the areas of business, law and civil matters, demands fast and precise communication. Communication takes place between different languages, cultures and legal systems. Thus translation plays an important role in professional and personal relations. Legal translation in particular seems to be essential to these needs as law regulates almost every area of human life: not only birth and death but also work, home budgets, and travelling, to name but a few. This book is the first publication where texts of Polish, Greek and Cypriot normative acts are investigated in a comparative perspective in the scope of translation studies. A structural analysis of legal texts has not been conducted in Greece or in Cyprus at all, and the Greek and Cypriot legal languages have not been examined or characterized till now. This publication is devoted to a synchronic study of legal Greek in Greece and in Cyprus, as the majority of papers analyzing legal Greek discuss mostly the historical aspect of official and legal Greek language. Moreover, I assume that legal language is a Language for Specific Purposes (LSP) because: a) it includes terms, syntagmas, syntactic and textual structures not present in language for everyday purposes, b) it has a special function: it creates law and simultaneously it creates and influences reality. The functional aspect of legal language has an international character, hence I adopted this phenomenon as a basis for comparing Polish, Greek and Cypriot legal languages. Nowadays legal language has a vast meaning as it includes the language of statutory texts, the language of legal science (jurisprudence), the language of legal reality as seen in contracts, attorney speeches and court proceedings. There are some classifications of this term which are presented in the first chapter of this book (Galdia, Mattilla, Kierzkowska, Jopek-Bosiacka et al.). I have adopted the term lingua legis created by Matulewska (2007) and her classification to describe and to characterize the investigated material, and moreover I use the term legilinguistics to name the investigation I have taken up. Legilinguistic studies might be conducted when one compares foreign linguae legis, where the legal translator is seen as a legal comparatist; I agree with Šarčevič (1997) that a functional translation which provides the same or similar legal effects in a translandum (a text to be transtated) and in a translatum (a text which has been translated) is the most effective method of translating lingua legis. Texts of normative acts, which are the object of my research, are messages from the communicational point of view. Thus I analyze the three main elements of a communicational action: the sender, the receiver and the message in legal communication. The asymmetric character of this action is that the sender (the legislator) sends the message, but no answer is expected from the receiver (the recipient of the law) of the message (the normative act). The scheme of legal communication might be adopted to international and interlingual legal communication, where another element of the scheme occurs. This element is the legal translator, whose role is to transfer the text of a normative act in a way which enables the understanding of not only the meaning but also the function of a normative act. When describing more specific acts of legal communication, I take under consideration types of communicative and language communities classified by Zabrocki and Bańczerοwski, and a methodology of text and discourse analysis. Texts of normative acts are compared in the empirical part of the book. I explore texts of Polish, Greek and Cypriot codes and laws from the semantic and syntactic points of view. The study of textual structures is based on van Dijk’s ideas; thus the main levels of text analysis, i.e. superstructure, macrostructure and microstructure, are fundamental for further studies in the scope of translation. Three chapters deal with the comparative analysis of the texts. The superstructure of the texts is defined as a conventionalized schema full of hierarchical sequences of categories. It is a global “form” for the “content” of the text and this way hierarchical sections of investigated text are analyzed in the third chapter of the book. The results of the comparative analysis of the normative acts’ superstructures are summarized in the scope of translation studies and examples are given of their application in the process of translation. An analysis of the macrostructures, defined as semantic units of the text, is conducted in Chapter 4. I suggest that the macrostructures of the text should be investigated in a dual way: linear and non-linear. The linear scheme of macrostructures provides a serial sequence of semantic units, whereas the non-linear scheme provides sets of semantic units which are in different, non-linear relations to one another. Data mining is a term borrowed from computer science and it is used here to describe the process of exploring, gathering and clustering data I put forward. Sets of data thus obtained from Polish, Greek and Cypriot texts may be compared to one another, and the result is a set of common data and a set of different data. A clear comparison of semantic units (data sets) is assumed to be relevant in the process of selecting correct proper, equivalent and adequate legal terms for translation. The legal rule is considered the smallest structural unit of a text and it is investigated in Chapter 5. Imperative, prohibitive and empowering clauses are analyzed comparatively in the chapter. The main patterns of these clauses, e.g. modal expressionsare compared to provide the best alternative translation solutions. The same methodology is applied to compare legal definitions considered a type of legal rule, and their structural elements (the definiens the, definiendum as well as the connector) are compared. There are also other types of legal rules (operative clauses, ending clauses etc.) compared from the structural point of view. Moreover, all clauses are compared from the point of view of meaning, function and mapping in the text of a certain normative act to present how similar or different texts are created and constructed by the legislators analyzed. The comparative analysis conducted provides results on the syntactic level, ones which might be immediately used in the process of translation. Some examples of this process are given in the text. All structural levels of the text must be seen as elements of one unit where synergy is needed. Thus in Chapter 6 three different viewpoints of investigating texts of normative acts are given. In the perspective of textuality I characterize respectively the superstructure, macrostructure and microstructure of the text of a normative act as direct signifiers of textuality and indirect signifiers of textuality. The main criterion of this classification is the text and its standards as defined by de Beaugrande and Dressler. Then the synergy of structural elements in the aspect of communication is described. I point out how legislators (senders of a message) implement their ideas in structures of texts and how structures influence the texts of normative acts (messages) and its receivers (recipients of laws). The chapter also presents the signifiers of communication in structures of the text. Finally, the text of a normative act must be seen as executing law; thus the theory of speech acts by Austin and Searle must be taken into consideration when one investigates the text of a normative act as a relation between the legislator and the recipient of the law. From this point of view the structure of the text and its elements in synergy must be seen as an instrument whose aim is to execute the will of the legislator who creates the law and simultaneously creates reality. The objective of the investigation presented in this book is to show in what way the results of a comparative analysis might be used in the process of translation and how one can develop this knowledge for the purposes of translation studies. Comparative linguistic studies of legal texts always have a dual character – legal and linguistic – as the text of a normative act in an act of communication is not only a simple message or a piece of information but it also creates reality. Thus legal translation creates a new reality like law, because the effect of translation is a new legal text (including a normative text) which, as was mentioned before, has a performative function. | pl_PL |
| dc.description.abstract | Η δομή των πολωνικών, ελληνικών και κυπριακών νόμων. Συγκριτική ανάλυση από μεταφρασεολογική άποψη Στη σημερινή εποχή όπου πραγματοποιούνται πλήθος εμπορικών, νομικών, δικαστικών, οικονομικών, προσωπικών και πολιτικών συναλλαγών σ’ ολόκληρο τον κόσμο, απαιτείται ιδιαίτερα γρήγορη και ακριβής επικοινωνία. Η επικοινωνία αυτή γίνεται μεταξύ διαφορετικών γλωσσών, πολιτισμών και νομικών συστημάτων. Ιδιαίτερα η μετάφραση παίζει σημαντικό ρόλο όταν εκτελείται οποιαδήποτε επαγγελματική ή προσωπική δραστηριότητα. Η νομική μετάφραση αποτελεί το βασικό κριτήριο για την εκπλήρωση όλων των απαιτήσεων που προκύπτουν από τη σημερινή ζωή μας γιατί ο νόμος πλέον ορίζει ή ρυθμίζει ή αφορά σχεδόν κάθε τομέα της ανθρωπινής ζωής όπως τη γέννηση, το θάνατο αλλά ακόμη και τα επαγγέλματα, τα ταξίδια και πολλά άλλα θέματα. Το παρόν βιβλίο είναι η πρώτη δημοσίευση όπου κείμενα πολωνικών, ελληνικών και κυπριακών νόμων και κεφαλαίων εξετάζονται συγκριτικά και στα πλαίσια μιας μεταφρασιολογικής προοπτικής. Η ανάλυση των κειμενικών δομών των νόμων και των κεφαλαίων δεν έχει πραγματοποιηθεί, ούτε μελετηθεί, ούτε περιγραφεί λεπτομερειακώς μέχρι σήμερα. Το παρόν βιβλίο αφιερώνεται στην νομική ελληνική και κυπριακή γλώσσα και ορολογία βασιζόμενο στο κριτήριο της συγχρονικής συγκριτικής έρευνας ενώ περισσότερες δημοσιεύσεις για τη νομική γλώσσα της Ελλάδας και της Δημοκρατίας της Κύπρου συγκεντρώνονται στη διαχρονική (ιστορική) άποψη των ερευνών της. Επιπλέων στο βιβλίο μου είναι αποδεκτό ότι η νομική γλώσσα είναι η γλώσσα που προορίζεται για ειδικούς σκοπούς / ειδική χρήση [Language for Specific Purposes (LSP)] διότι: α) περιέχει ορολογία, συντάγματα, συντακτικές και κειμενικές δομές που δεν υπάρχουν στη γλώσσα γενική χρήσης, β) έχει ειδική λειτουργία η οποία είναι να δημιουργήσει το νόμο και ταυτόχρονα να δημιουργήσει και να επηρεάσει την πραγματικότητα. Από λειτουργική άποψη η νομική γλώσσα έχει ανεξάρτητο χαρακτήρα από την εθνική γλώσσα και το φαινόμενο αυτό υιοθετήθηκε στην παρούσα έκδοση ως μια κοινή πλατφόρμα σύγκρισης της πολωνικής, ελληνικής και κυπριακής νομικής γλώσσας (tertium comparationis). Η νομική γλώσσα της σημερινή εποχής έχει τεράστια σημασία γιατί περιλαμβάνει τη γλώσσα των νόμων, τη γλώσσα της νομικής επιστήμης, τη γλώσσα της νομικής πραγματικότητας η οποία για παράδειγμα εμφανίζεται σε συμβάσεις, σε δικηγορικά έγγραφα, σε δίκες κλπ. Πιο συγκεκριμένα, σε παρόμοιες περιπτώσεις υπάρχουν και αρκετές ταξινομήσεις της νομικής γλώσσας τις οποίες παρουσιάζω στο πρώτο κεφαλαίο του βιβλίου (βλ. Galdia, Mattilla, Kierzkowska, Jopek-Bosiacka et al.). Για τους σκοπούς των ερευνών που διεξάγω αποδέχτηκα την ταξινόμηση της Matulewska (2007) για τη φράση lingua legis (γλώσσα νόμου) και τον όρο legilinguistics (νομική γλωσσολογία) για έρευνα των κειμένων (corpus) που διεξάγω. Έρευνες στο πλαίσιο της νομικής γλωσσολογίας μπορεί να εκτελεστούν όταν συγκρίνονται διαφορετικές εθνικές γλώσσες νόμων (linguae legis) μεταξύ τους και όπου ένας νομικός μεταφραστής παίζει ρόλο του νομικού συγκριτικού. Συμφωνώ με τη Šarčević (1997) η οποία γράφει ότι ο νομικός μεταφραστής απαιτείται να παραδώσει το κείμενο – μετάφραση (translatum) το οποίο προκαλεί τα ίδια ή παρόμοια νομικά αποτελέσματα τα οποία προκαλεί και το αρχικό κείμενο – τo μεταφράζειν (translandum) γιατί έτσι εκπληρώνεται η λειτουργία της νομικής μετάφρασης: δημιουργείται δηλαδή και η μετάφραση και ο νόμος που εξάγεται από το μεταφρασμένο κείμενο. Τα κείμενα των νόμων και των κεφαλαίων τα οποία αποτελούν και το αντικείμενο της έρευνάς μου είναι ταυτόχρονα και μηνύματα από επικοινωνιακή άποψη. Γι’ αυτό το λόγο διεξάγω την ανάλυση των τριών βασικών στοιχείων του επικοινωνιακού γεγονότα. Στο νομικό περιβάλλον η επικοινωνία έχει ασύμμετρο χαρακτήρα γιατί ο αποστολέας (ο νομοθέτης) του μηνύματος (του νόμου) δεν απαιτεί από τον παραλήπτη του μηνύματος (πολίτης ή άλλος παραλήπτης του ορισμένου κανόνα δικαίου) καμία απάντηση, αλλά την ορισμένη δράση που προκύπτει από το νόμο. Το σχήμα της νομικής επικοινωνίας μπορεί να υιοθετηθεί στη διεθνή ή τη διαγλωσσική νομική επικοινωνία όπου ένα άλλο στοιχείο του επικοινωνιακού σχήματος εμφανίζεται. Αυτό το στοιχείο είναι ο νομικός μεταφραστής ο οποίος μεταφέρει το κείμενο του νόμου με τρόπο που επιτρέπει, όχι μόνο να καταλάβει κανείς το νόημα του μεταφρασμένου κειμένου, αλλά και να μεταφερθεί ακόμη η λειτουργία του νόμου. Περιγράφοντας το γεγονός της νομικής επικοινωνίας λεπτομερειακώς κάθε επικοινωνιακή κατάσταση (στην Πολωνία, στην Ελλάδα και στην Κύπρο), βασίζομαι στην ιδέα των επικοινωνιακών και γλωσσικών κοινοτήτων (communicative and language communities) του Zabrocki η οποία επομένως συστηματοποιήθηκε από τον Banczerοwski. Τα κείμενα των νόμων και των κεφαλαίων συγκρίνονται σταδιακά στο πειραματικό μέρος του παρόντος βιβλίου αφού η έρευνα μας για τους πολωνικούς, ελληνικούς και κυπριακούς κώδικες, νόμους και κεφάλαια διεξάγεται και από άποψη συντακτικού και σημασιολογίας. Η έρευνα των κειμενικών δομών βασίζεται στις ιδέες του van Dijk διότι τα βασικά επίπεδα της συγκριτικής ανάλυσης των κειμένων είναι υπερδομή (superstructure), μακροδομή (macrostructure) και μικροδομή (microstructure). Ως υπερδομή του κειμένου εννοείται το πρότυπο σχέδιο κειμένου στο οποίο περιλαμβάνονται ιεραρχικές ακολουθίες κατηγοριών. Με άλλα λόγια η υπερδομή ως «σχήμα» και βάση για το «περιεχόμενο» και τη σύγκριση των υπό ανάλυση κειμένων παρουσιάζεται στο τρίτο κεφαλαίο του παρόντος βιβλίου. Τα αποτελέσματα της ανάλυσης των κειμενικών υπερδομών συνοψίζονται στην προοπτική εφαρμογής τους στη μεταφρασεολογία και επιπλέον παρουσιάζονται ορισμένα παραδείγματα εφαρμογής των ερευνών μου στην πρακτική μετάφρασης. Στο τέταρτο κεφαλαίο του βιβλίου παρουσιάζεται η έννοια της ανάλυσης των κειμενικών μακροδομών η οποία ορίζεται ως η σημασιολογική μονάδα του κειμένου. Προτείνω η ανάλυση των μακροδομών να διεξαχθεί με δύο τρόπους: γραμμικώς και πολυμορφικώς. γραμμικό σχέδιο των μακροδομών παρουσιάζει συνεχή ακολουθία των σημασιολογικών δομών του κειμένου ενώ το πολυμορφικό σχέδιο παρουσιάζει σύνολα σημασιολογικών μονάδων τα οποία είναι σε διαφορετικές, και οχι γραμμικές σχέσεις μεταξύ τους. Η ανάδυση των δεδομένων (data mining) είναι ο όρος τον οποίον δανείστηκα από την πληροφορική (computer science) και τον χρησιμοποιώ για να περιγράψω τη διαδικασία εξερεύνησης, συγκέντρωσης, και ομαδοποίησης των δεδομένων που συνέλεξα. Τα σύνολα των δεδομένων που έλαβα με τέτοιο τρόπο από τα πολωνικά, ελληνικά και κυπριακά κείμενα μπορεί να συγκριθούν το ένα με το άλλο και ως αποτέλεσμα προκύπτει ένα σύνολο των κοινών ή παρομοίων δεδομένων π.χ. ενός νομικού ορού. Μια καθαρή σύγκριση των σημασιολογικών μονάδων (σύνολο δεδομένων) αποδέχεται να είναι κατάλληλη για την επιλογή των σωστών, ισοδυνάμων νομικών όρων στη μετάφραση. Στο παρόν βιβλίο αποδέχομαι ότι η νομική διάταξη είναι η μικρότερη δομική μονάδα του κειμένου και διεξάγω την ανάλυσή της στο πέμπτο κεφαλαίο όπου αναλύονται οι διατάξεις όπως εντολές, απαγορεύσεις και εξουσιοδοτήσεις. Τα πιο σημαντικά χαρακτηριστικά παρομοίων διατάξεων είναι τα στοιχεία της τροπικότητας τα οποία συγκρίνω μεταξύ των πολωνικών, ελληνικών και κυπριακών νομικών διατάξεων με σκοπό την παροχή καλύτερων μεταφραστικών επιλύσεων τα οποία είναι οι ισοδύναμες λέξεις, τα συντάγματα ή άλλες συντακτικές δομές. Παρόμοια μεθοδολογία εφάρμοσα και όταν διεξήγαγα την ανάλυση των νομικών εννοιών όπου συνέκρινα τα στοιχεία τους: το οριζόμενο (definiendum), η σύνδεση (coniuctio) και ο ορισμός (definiens). Οι υπόλοιποι τύποι των διατάξεων όπως οι διατάξεις που ορίζουν την έναρξη της ισχύος, οι τελικές διατάξεις κλπ. αναλύονται από συντακτική και σημασιολογική άποψη. Επιπλέον ακολουθώντας τους άλλους ερευνητές της νομικής γλώσσας αποδέχομαι ότι όλα τα στοιχεία κάθε νομικής διάταξης αποτελούν μια μορφή λεξικοποίησης ενός ή πολλών νομικών κανόνων δικαίου από το νομοθέτη. Οι παραλήπτες του κανόνα δικαίου θα πρέπει να ερμηνεύουν τους κανόνες συμπεριφοράς τους, π.χ. καθήκοντα, από τις νομικές διατάξεις και γι’ αυτό το λόγο η γνώση για τη δομή των διατάξεων παίζει σημαντικό ρόλο στη διαδικασία παραλαβής του νομικού κειμένου – μηνύματος από επικοινωνιακής άποψη. Μ’ αυτόν τον τρόπο ο νομικός μεταφραστής γίνεται λήπτης ενός παρομοίου μηνύματος και γνώστης της συντακτικής και σημασιολογικής οργάνωσης του κειμένου, ιδιαίτερα ενός κώδικα ή ενός νόμου, στοιχεία τα οποία είναι απαραίτητα στη διαδικασία μετάφρασης. Προτείνω ότι όλα τα επίπεδα του κειμένου πρέπει να καταλαβαίνονται ως στοιχεία συνεργείας διότι στο έκτο κεφάλαιο παρουσιάζονται τα στοιχεία δομής των κειμένων μέσω τριών διαφορετικών προσεγγίσεων. Αρχικά μέσω της κειμενικότητας (textuality) η υπερδομή, η μακροδομή και η μικροδομή είναι ταυτόχρονα, σχετικά με τα δεκτά πρότυπα της κειμενικότητας του de Beaugrande και του Dressler, άμεσα αλλά και έμμεσα πρότυπα της κειμενικότητας. Στη συνέχεια η υπερδομή, η μακροδομή και η μικροδομή των κειμένων περιγράφονται μέσω της επικοινωνίας όπου και φανερώνεται ο αντίστοιχος ρόλος τους. Στα πλαίσια αυτά εξηγείται ο τρόπος με τον οποίο οι νομοθέτες (αποστολείς μηνύματος) υλοποιούν τις ιδέες τους στη δομή των κειμένων (μηνύματα) αλλά και ο τρόπος με τον οποίο οι δομές των κειμένων επηρεάζουν τη συμπεριφορά και τον τρόπο παραλαβής του από τους παραλήπτες των νόμων (παραλήπτες του κανόνα δικαίου). Τέλος το κείμενο του κώδικα ή του νόμου πρέπει να εννοηθεί μέσω της θεωρίας των λεκτικών πράξεων του Austin και του Searle η οποία είναι βασική για την ανάλυση του ρόλου του κειμένου μέσα στις σχέσεις μεταξύ του νομοθέτη και του παραλήπτη του κανόνα δικαίου, του κειμένου του κώδικα, του νόμου ή του κεφαλαίου. Από αυτήν την πλευρά η πρότυπη δομή των κειμένων και των στοιχείων της πρέπει να βρίσκεται σε συνέργεια και να εννοηθεί ως εργαλείο του νομοθέτη ο οποίος σκοπεύει να εκτελέσει τη θέλησή του και έτσι να δημιουργήσει το νόμο το οποίο ταυτόχρονα επηρεάζει και δημιουργεί ένα ορισμένο κομμάτι της πραγματικότητας. Ο σκοπός της έρευνας την οποία παρουσιάζω στο παρόν βιβλίο είναι η παρουσίαση της μεθόδου με την οποία τα αποτελέσματα των συγκριτικών αναλύσεων των κειμένων μπορεί να είναι χρήσιμα ως διερευνητικό εργαλείο για τη θεωρία της μετάφρασης. Επομένως φανερώνεται και ο τρόπος άμεσης εφαρμογής των συγκριτικών ερευνών στην πρακτική μετάφρασης. Οι έρευνες στο πλαίσιο της νομικής γλωσσολογίας πάντα έχουν δύο χαρακτήρες: έναν γλωσσικό όπως κι έναν νομικό διότι το κείμενο του νόμου δεν αποτελεί ένα απλό επικοινωνιακό μήνυμα, αλλά διατηρεί και κάποια άλλη λειτουργία – όπως η δημιουργία μιας ρυθμισμένης πραγματικότητα νομικά. Έτσι και το μεταφρασμένο κείμενο του νόμου δημιουργεί μια καινούρια νομική πραγματικότητα και μιά καλύτερη γνώση για το κείμενο - πηγή και για το κείμενο - μετάφραση τα οποία είναι απαραίτητα για την εκπλήρωση των σκοπών της. | pl_PL |
| dc.identifier.citation | Gortych-Michalak K., Struktura polskich, greckich i cypryjskich aktów normatywnych. Studium porównawcze w aspekcie translatologicznym, Poznań: Wydawnictwo Naukowe CONTACT, 2013 | pl_PL |
| dc.identifier.isbn | 978-83-60251-71-3 | |
| dc.identifier.uri | http://hdl.handle.net/10593/10040 | |
| dc.language.iso | pl | pl_PL |
| dc.relation.ispartofseries | Dissertationes Legilinguistocae; | |
| dc.subject | legal language | pl_PL |
| dc.subject | legal tarnslation | pl_PL |
| dc.subject | legal Polish | pl_PL |
| dc.subject | legal Gtreek | pl_PL |
| dc.subject | legal discourse | pl_PL |
| dc.subject | comparative legal linguistcs | pl_PL |
| dc.subject | legal linguistics | pl_PL |
| dc.subject | legal texts | pl_PL |
| dc.title | Struktura polskich, greckich i cypryjskich aktów normatywnych. Studium porównawcze w aspekcie translatologicznym | pl_PL |
| dc.type | Książka | pl_PL |
Files
Original bundle
1 - 1 of 1
Loading...
- Name:
- Struktura polskich, greckich i cypryjskich aktów normatywnych.pdf
- Size:
- 2.53 MB
- Format:
- Adobe Portable Document Format
License bundle
1 - 1 of 1
No Thumbnail Available
- Name:
- license.txt
- Size:
- 1.49 KB
- Format:
- Item-specific license agreed upon to submission
- Description: