Narracyjne i antynarracyjne modele egzystencji w naukach humanistycznych i praktyce literackiej
Loading...
Date
2013-11-08
Authors
Advisor
Editor
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Title alternative
Narrative and Anti-Narrative Models of Existence in Humanities and Literary Practice
Abstract
Celem pracy jest konstruktywna krytyka filozoficznych koncepcji tożsamości narracyjnej (A. MacIntyre, Ch. Taylor, P. Ricoeur), uznających narrację za model egzystencji. Przyjmuję założenie, że dyscypliny, które zaadaptowały z literaturoznawstwa kategorię narracji, ujmują ją jako strukturę koherentną, kauzalną i sensowną. Tego typu narracja destruowana była jednak przez literaturę modernistyczną, awangardową, postmodernistyczną czy poholokaustową. Stąd podstawowym punktem krytyki jest zestawienie postulatów narracyjnych filozofii tożsamości z dziełami literatury, które problematyzują taką wizję egzystencji (lekturze poddane zostały powieści m.in. J. Bartha, M. Kundery, P. Rotha, J.M. Coetzeego). Ponadto omówione zostały przykłady wprost formułowanej krytyki teorii narracyjnych (P. Bourdieu, G. Strawson, P. Lamarque, R. Kearney i in.). Narracji, jako kulturowej fikcji porządkującej egzystencję, zarzucam: 1) prymat aspektu działaniowego nad doświadczeniowym, 2) idealistyczną racjonalność w sytuacji odpowiedzialnego wyboru, oraz 3) paradoks identyfikacji (pozytywne waloryzowanie egzystencjalnego znaczenia literatury, przy jednoczesnej wzgardzie dla sytuacji, w której projekt tożsamościowy stanowi transpozycję literackiego wzorca). Proponowana w konkluzji tożsamość literacka (i antynarracyjna), uwzględnić może egzystencjalne substraty doświadczenia, niepewności i autentyczności.
Dissertation is devoted to constructive critique of the concept of narrative identity forced by philosophers of subjectivity like A. MacIntyre, Ch. Taylor P. Ricoeur, according to which narrative is or should be a model of existence. While disciplines that adapted the notion of narrative from literary studies consider it as a coherent, causal and meaningful item, the literature itself, especially modernistic, vanguard, postmodernistic and post-Holocaust one, renounced from the idea of straight and plain narrativity. Thus narrative-identity theorist’s claims are collated with the literary works that problematize such vision of existence (the novels of J. Barth, M. Kundera, P. Roth or J.M. Coetzee). Also some direct critiques of narrative identity are discussed here (P. Bourdieu, G. Strawson, P. Lamarque, R. Kearney). The main points against narrative, understood as a cultural fiction that imposes an arrangement into one’s existence, are: narrative theories emphasize acting at the expense of experience; they assent every agens as a rational decision-maker; they are involved in some kind of paradox of identification (they admit that literature is a source of self-understanding and, in the same time, reprove situations when someone transposes literary pattern into his/her indentity project). Some kind of literary/written identity, shown here as a solution, is able to include important existential constituents like experience, incertitude and authenticity.
Dissertation is devoted to constructive critique of the concept of narrative identity forced by philosophers of subjectivity like A. MacIntyre, Ch. Taylor P. Ricoeur, according to which narrative is or should be a model of existence. While disciplines that adapted the notion of narrative from literary studies consider it as a coherent, causal and meaningful item, the literature itself, especially modernistic, vanguard, postmodernistic and post-Holocaust one, renounced from the idea of straight and plain narrativity. Thus narrative-identity theorist’s claims are collated with the literary works that problematize such vision of existence (the novels of J. Barth, M. Kundera, P. Roth or J.M. Coetzee). Also some direct critiques of narrative identity are discussed here (P. Bourdieu, G. Strawson, P. Lamarque, R. Kearney). The main points against narrative, understood as a cultural fiction that imposes an arrangement into one’s existence, are: narrative theories emphasize acting at the expense of experience; they assent every agens as a rational decision-maker; they are involved in some kind of paradox of identification (they admit that literature is a source of self-understanding and, in the same time, reprove situations when someone transposes literary pattern into his/her indentity project). Some kind of literary/written identity, shown here as a solution, is able to include important existential constituents like experience, incertitude and authenticity.
Description
Wydział Nauk Społecznych
Sponsor
Keywords
narracja, narrative, tożsamość narracyjna, narrative identity, filozofia egzystencjalna, existential philosophy, hermeneutyka, hermeneutics, autofikcja, autofiction