Communities in AMUR
Select a community to browse its collections.
Recent Submissions
Self-association of supramolecular cages based on dynamic imine and β-diketone bonds
(2025) Kołodziejski, Michał; Stefankiewicz, Artur R. Promotor
This doctoral dissertation, entitled “Self-Association of Supramolecular Capsules Based on Dynamic Iminium and β-Diketone Bonds”, presents comprehensive research at the interface of materials chemistry and fundamental supramolecular chemistry. The research work was carried out within two main, complementary scientific pillars. The first one focused on the design and synthesis of functional metallosupramolecular materials based on β-diketone ligands, with a focus on their catalytic potential. The second pillar was devoted to the study of fundamental principles of self-assembly and self-sorting of components in the process of creating metal-free, organic cages using the tools of Dynamic Covalent Chemistry. Within the first research area, the work began with a detailed analysis of the coordination chemistry of a simple, unsymmetrical β-diketone ligand (bpmH). The aim was to understand and overcome potential problems, such as uncontrolled oligomerization and complex isomerism, which could complicate the design of more advanced systems. These studies showed that although the bpmH ligand does not fully prevent oligomerization (as demonstrated for the nickel(II) complex), the intermolecular interactions in its complexes are so weak that the formation of isomers in solution is mainly statistical. These observations, including the complex, temperature-dependent dynamic equilibrium in the case of the zinc(II) complex, provided a key foundation for further work. In the next step, an efficient two-step synthetic strategy was developed using a tritopic ligand (H₃L). By precisely controlling the stoichiometry, discrete, dimeric metallacycles of the [M₂(HL)₂] type with Cu(II) and Pd(II) ions, possessing a free, reactive functional arm, were first obtained. Then, in the reaction with excess metal ions, their controlled polymerization was carried out. While in the case of copper(II), the process led to an insoluble product, the reaction with palladium(II) was successful, giving a fully characterized, soluble metallosupramolecular polymer [Pd₃L₂]n. The comparison of the catalytic activity of both palladium complexes in the Suzuki-Miyaura cross-coupling reaction was the culmination of this part of the research. It was proven that the [Pd₃L₂]n polymer is a much more efficient catalyst, providing higher yields on average by 10-20% compared to its discrete, cyclic precursor. The improved catalytic properties of the polymer were attributed to the larger number of available active sites and the so-called "local concentration effect". The second pillar of the thesis is devoted to the study of the fundamental principles governing the self-assembly process using Dynamic Covalent Chemistry (DCC). These works, conducted in metal-free organic systems, focused on the phenomenon of self-sorting during the formation of three-dimensional cages (cryptands) based on reversible imine bonds. In a series of competitive experiments, in which one triamine reacted with a complex mixture of different dialdehydes, an extremely high degree of selectivity was observed. In the vast majority of cases, the system spontaneously selected one, most privileged component to build only one, pure (homoleptic) cage product. Crucially, in none of the studied systems was the formation of mixed (heteroleptic) cages observed. Systematic studies allowed us to establish a strict hierarchy of preferences and formulate structural rules governing this process. It was shown that the outcome of sorting is determined by the molecular features of the "building blocks": the most privileged are rigid, fully conjugated components containing a heteroatom (e.g. nitrogen), while flexibility and disorders in the conjugated system significantly reduce the efficiency of a given component. Moreover, it was proven that the observed preferences result from the system reaching a true thermodynamic equilibrium. Using acid-base control over the reversibility of imine bonds, the possibility of performing a controlled cage-in-cage transformation was demonstrated, in which a less stable structure, in the presence of more favored components, spontaneously reorganizes into the most thermodynamically stable product. In summary, the presented doctoral thesis comprehensively combines materials chemistry with fundamental research on self-organization. As part of the completed work, not only new, functional materials with increased catalytic activity were obtained, but also the rules governing the process of selective sorting of components in dynamic combinatorial systems were thoroughly investigated and formulated, contributing to the development of both of these dynamically developing fields of chemistry.
Niniejsza, przedłożona rozprawa doktorska pt. „Samoasocjacja kapsuł supramolekularnych w opartych o dynamiczne wiązania iminowe oraz β-diketonowe” przedstawia kompleksowe badania z pogranicza chemii materiałowej oraz fundamentalnej chemii supramolekularnej. Chemia supramolekularna, określana jako „chemia poza cząsteczką”, stanowi jedną z najdynamiczniej rozwijających się dziedzin nauki, czerpiąc inspirację z natury do tworzenia złożonych, funkcjonalnych architektur molekularnych. Jej fundamentem są oddziaływania niekowalencyjne, które dzięki efektowi kooperatywnemu umożliwiają spontaniczne formowanie się złożonych, uporządkowanych, trójwymiarowych struktur w procesie samoorganizacji. Celem badań prowadzonych w trakcie przewodu doktorskiego, a podsumowanych w ramach niniejszej pracy, było na zbadanie dwóch kluczowych aspektów tej dziedziny. Pierwszy cel dotyczył projektowania, syntezy i charakterystyki nowej generacji metalosupramolekularnych kompleksów β-diketonowych o cyklicznej budowie z ukierunkowaniem na ich potencjał katalityczny. Drugi cel badawczy, realizowany w ramach Dynamicznej Chemii Kowalencyjnej (DCC), skupiał się na fundamentalnym zjawisku samosortowania komponentów podczas syntezy dynamicznych klatek poliiminowych, aby zrozumieć, jakie cechy strukturalne bloków budulcowych determinują selektywność w tworzeniu złożonych, trójwymiarowych kapsuł. W ramach realizacji pierwszego celu badawczego, prace rozpoczęto od szczegółowej analizy chemii koordynacyjnej prostego, niesymetrycznego liganda β-diketonowego (bpmH), aby zrozumieć i przezwyciężyć potencjalne problemy, takie jak niekontrolowana oligomeryzacja i złożona izomeria. Badania te wykazały, że chociaż ligand ten nie zapobiega w pełni oligomeryzacji, to tworzenie izomerów w roztworze ma głównie charakter statystyczny, co stanowiło kluczowy fundament pod dalsze prace nad bardziej złożonymi i zaawnasowanymi strukturami. W kolejnym kroku opracowano wydajną, dwuetapową strategię syntezy z wykorzystaniem trójramiennego liganda (H₃L). Poprzez precyzyjną kontrolę stechiometrii, w pierwszym etapie otrzymano dimeryczne metalocykle typu [M₂(HL)₂] z jonami Cu(II) oraz Pd(II), posiadające dodatkowo wolne, reaktywne ramię funkcyjne. Następnie, w reakcji z nadmiarem jonów metalu, przeprowadzono ich kontrolowaną polimeryzację. O ile w przypadku miedzi(II) proces prowadził do nierozpuszczalnego produktu, o tyle reakcja z palladem(II) zakończyła się sukcesem, dając w pełni scharakteryzowany, rozpuszczalny polimer metalosupramolekularny [Pd₃L₂]n. Zwieńczeniem tej części badań było porównanie aktywności katalitycznej obu kompleksów palladowych w reakcji sprzęgania Suzuki-Miyaury. Udowodniono, że polimer [Pd₃L₂]n jest znacznie wydajniejszym katalizatorem, zapewniając wydajności średnio o 10-20% wyższe w porównaniu do swojego cyklicznego prekursora. Lepsze, efektywniejsze właściwości katalityczne polimeru na podstawie analizy dosępnych danych przypisano większej liczbie dostępnych miejsc aktywnych oraz tzw. „efektowi stężenia lokalnego”. Drugi, równoległy filar rozprawy poświęcony został badaniom fundamentalnych zasad rządzących procesem samoorganizacji z wykorzystaniem Dynamicznej Chemii Kowalencyjnej. Prace te, prowadzone w układach czysto organicznych, skupiły się na zjawisku samosortowania komponentów podczas tworzenia trójwymiarowych poliiminowych klatek (kryptandów). W serii eksperymentów kompetycyjnych, w których jedna triamina reagowała ze złożoną mieszaniną różnych dialdehydów, zaobserwowano niezwykle wysoki stopień selektywności. W zdecydowanej większości przypadków system spontanicznie wybierał jeden, najbardziej uprzywilejowany, dopasowany komponent, budując wyłącznie jeden, czysty (homoleptyczny) produkt klatkowy. Co ważne, w żadnym z badanych układów nie zaobserwowano tworzenia się klatek mieszanych (heteroleptycznych). Systematyczne badania pozwoliły na ustalenie ścisłej hierarchii preferencji oraz sformułowanie reguł strukturalnych rządzących tym procesem. Wykazano, że o wyniku sortowania decydują cechy molekularne bloków budulcowych: najbardziej uprzywilejowane są sztywne, w pełni sprzężone komponenty zawierające heteroatom, podczas gdy elastyczność oraz zaburzenia w układzie sprzężonym znacząco obniżają wydajność danego komponentu w procesie samosortowania. Ponadto, udowodniono, że obserwowane preferencje wynikają z osiągania przez układ prawdziwej równowagi termodynamicznej, demonstrując możliwość przeprowadzenia kontrolowanej transformacji typu „klatka-w-klatkę”, w której mniej stabilna struktura w obecności bardziej faworyzowanych komponentów spontanicznie reorganizuje się poprzez wymianę bloków budulcowych w termodynamicznie najstabilniejszy produkt. Podsumowując, niniejsza rozprawa doktorska w sposób kompleksowy łączy chemię materiałową z badaniami fundamentalnymi nad samoorganizacją. W ramach zrealizowanych prac nie tylko otrzymano nowe, funkcjonalne materiały o podwyższonej aktywności katalitycznej, ale również dogłębnie zbadano i sformułowano reguły rządzące procesem selektywnego samosortowania komponentów w zaprojektowanych dynamicznych bibliotekach kombinatorycznych, przyczyniając się do rozwoju obu tych dynamicznie rozwijających się dziedzin chemii. Wyniki badań nad kompleksami β-diketonowymi otwierają nowe możliwości w projektowaniu polimerycznych katalizatorów, podczas gdy prace nad klatkami iminowymi stanowią istotny wkład w zrozumienie fundamentalnych zasad sterowania złożonymi procesami samoasocjacji, co jest kluczowe dla tworzenia zaawansowanych materiałów adaptacyjnych i systemów inspirowanych naturą.
A Polish Gaze at the Northern Irish Conflict and Its Social Aftermaths in Aleksandra Łojek's Belfast. 99 ścian pokoju (Belfast. 99 Peace Walls)
(2025) Frątczak-Dąbrowska, Marta; Jarząb-Napierała, Joanna
The following article scrutinizes the situation of Polish immigrants in Northern Ireland with regard to the ongoing denominational local conflicts and the official policy of the peace process. As a literary point of reference, the article is based on a reportage written by a Polish immigrant Aleksandra Łojek – Belfast. 99 ścian pokoju (Belfast. 99 Peace Walls) (2015). The publication well illustrates the process of immigrant assimilation on an individual level, showing how the author undergoes a transformation from a tourist to a member of the local community as well as how other Polish immigrants face the same problem after having moved to Belfast. The initial lack of knowledge about the denominational division of the city’s space, and the complexity of the social relations in the Northern Irish capital, allows Łojek to make interesting observations, which even the journalists well-acquainted with the issue often fail to notice. Thus, Łojek provides a fresh look at the ongoing social conflict between Loyalists and Republicans, challenges many stereotypes associated with Belfast and Northern Ireland as well as gives voice to the Polish diaspora trying to (re)build their lives in this part of the UK.
Front Matter
(2025)
Contents
(2025)
The Portrayal of Stanisław August Poniatowski in Diaries and Memoirs
(2025) Nieroda, Łukasz
The purpose of the following article is to describe the portrayal of Stanisław August Poniatowski in diaries and memoirs written by British travellers who visited Poland-Lithuania during his reign (1764-1795). The travellers point out the king’s openness and affability as well as his vast knowledge concerning English history and culture. He is seen as an Anglophile and is usually portrayed in a favorable light as a benevolent monarch trying to enact auspicious reforms with an intention of strengthening the state. His failures are blamed on turbulent nobility and intrigues of the neighboring powers striving to preserve Poland-Lithuania in a state of stagnant subjugation. Even the king’s cooperation with Russia is defended and presented as a concession which was inevitable under the given circumstances. The one dissenting diarist is Nathaniel Wraxall, whose depiction is critical of what he saw as weakness as well as excessive prodigality and profligacy. It is also conspicuous for the travellers that it was Russia that controlled the machinery of the Commonwealth, not the king.
The Language of Waterborne Transport Used in Sygurd Wiśniowski's Dziesięć lat w Australii (Ten Years in Australia)
(2025) Vorbrich, Krzysztof Konstanty
This article presents translations and paraphrases of fragments of Sygurd Wiśniowski’s eighteenth-century Polish memoir Dziesięć lat w Australii (Ten Years in Australia) that deal with sea voyages and trips on inland waters. Interestingly, these relatively short subplots, which serve to illustrate the wide spectrum of Wiśniowski’s talents, share certain distinctive attributes: not poetic means of expression, but rather Wiśniowski’s ability to use everyday language and to appeal to readers who are not well-versed in travel on water. Wiśniowski strove to portray scenes connected with waterborne travel as unusual for the European reader yet at the same time as ordinary for the white settlers involved. In short, despite writing in Polish and hailing from a land without longstanding maritime traditions, Wiśniowski’s prose in Dziesięć lat w Australii (Ten Years in Australia) consistently demonstrates a clear, easy and knowledgeable command of maritime language.
"Let's All Do the Poznań": Manchester versus Poland both on and off the Pitch
(2025) Newsham, Paul
The story of the Manchester football clubs’ encounters with Poland begins in 1968 with Manchester United facing Górnik Zabrze in the quarter final of their ultimately successful European Cup campaign and ends with Manchester City fans learning to “do the Poznań” in a 2010 UEFA Europa League group match. This article will discuss those encounters which took place during the Cold War and its immediate aftermath from the perspectives of the players, fans and officials involved. During this period, matches between Manchester and Polish clubs were trips into the unknown, whether that meant crossing the Iron Curtain in the 1960s, 1970s and 1980s, the first and until very recently the only experience of a major European final for both Manchester City and Górnik Zabrze in 1970, or the first away days in Europe for English fans after a five-year ban, in 1991. The aim of the article is to show how sport, and particularly the travelling and crossing of borders involved in international competition, can affect our attitudes towards and opinions on formerly unknown, sometimes mysterious places. This process appears to be largely positive and the article will also propose that the experiences involved with Manchester football clubs meeting Polish opponents are examples of sport as cultural diplomacy, in other words, football diplomacy. The sources consulted will include Polish and English newspaper reports as well as first-hand accounts of players, fans and officials travelling in both directions.
"Uplifting the Nation": Karola Gajda's Are My Roots Showing? as a Modified Practice of "the New Behalfism"
(2025) Bartnik, Ryszard
Along with Benedict Anderson’s formulation of the concept of ‘imagined communities’, a new interest in questions concerning representations of national identities could be observed. An important notion to be addressed is how/to what degree various representatives of a specific literary field were/are willing to contribute to that kind of debates. Of some interest, in the above context, would be to observe the inscriptions and imagery used by the novelists of referential fiction that run parallel to certain ‘mythmaking’ projections of a given nationhood, constructed often at the expense of more adequate depictions of national identity. With this in mind, the following paper presents a socio-cultural critique of one such writer, namely Karola Gajda. Studying her novel Are My Roots Showing?, I examine how adequate her reasoning and the ways she [re]imagined contemporary Poland as well as its collective mindset are.
Polscy dziennikarze sportowi na platformie X – badanie praktyk komunikacyjnych
(Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UAM, 2025) Łokić, Paweł; Borowski, Igor Miłosz
Artykuł prezentuje wyniki przeprowadzonego badania aktywności polskich dziennikarzy sportowych w serwisie społecznościowym X. Celem badania było poznanie charakterystyki praktyk komunikacyjnych dziennikarzy aktywnie użytkujących platformę. Badanie zostało przeprowadzone metodą ilościową z celowym doborem próby. Przeprowadzone badanie posłużyło weryfikacji postawionej przez Autorów hipotezy stanowiącej, że badana platforma społecznościowa służy celom publicystycznym i marketingowym, a funkcje tradycyjnie przypisane dziennikarstwu, takie jak informowanie stanowią marginalną skalę aktywności w tej przestrzeni. Artykuł odpowiada na pytania dotyczące praktyk użytkowania serwisu X, takich jak metoda publikacji, cel komunikacji oraz poruszana tematyka. Tekst w założeniu stanowi przyczynek do rozwinięcia badań w zakresie wykorzystania platform społecznościowych w praktyce zawodu dziennikarza.
The article presents the results of a study conducted on the activity of Polish sports journalists in the social network X. The purpose of the study was to learn the characteristics of the communication practices of journalists actively using the platform. The survey was conducted using a quantitative method with purposive sampling. The survey served to verify the Authors’ hypothesis stating that the studied social platform serves journalistic and marketing purposes, and that functions traditionally attributed to journalism, such as informing, constitute a marginal scale of activity in this space. The article answers questions about the usage practices of site X, such as the method of publication, the purpose of commu nication and the topics covered. The text is intended as a contribution to the development of research on the use of social media platforms in the practice of the journalism profession.
Stronniczość polityczna radia na przykładzie parlamentarnej kampanii wyborczej w 2023 roku
(Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UAM, 2025) Klepka, Rafał; Kułaga, Wojciech; Maguś, Wojciech
Celem artykułu jest prezentacja wyników badań stronniczości politycznej wybranych polskich stacji radiowych w okresie poprzedzającym elekcję parlamentarną w 2023 roku. Jednocześnie w artykule przedstawiono także wyniki analizy tego, na ile radio wciąż poświęca swój czas antenowy polityce w czasie toczącej się kampanii wyborczej, co pośrednio sprzyja też poszukiwaniu odpowiedzi na pytanie, czy radio wciąż pozostaje medium relewantnym dla współczesnej komunikacji politycznej, czy też czasy radia przeminęły. Do przeprowadzenia badania wykorzystano analizę zawartości radiowych serwisów informacyjnych w czterech najpopularniejszych polskich stacjach cieszących się najwyższymi wynikami słuchalności. Zebrane dane wykorzystane zostały do obliczenia wartości Indeksu Stronniczości Politycznej Mediów, będącego miernikiem umożliwiającym porównywanie skali stronniczości różnych mediów. Analiza serwisów informacyjnych nadanych o godzinie 20.00 w okresie miesiąca poprzedzającego dzień wyborów parlamentarnych przez stacje RMF FM, Radio Zet, Jedynkę Pierwszy Program Polskiego Radia oraz Radio Tok FM pozwoliły ocenić, że radio publiczne było najbardziej stronnicze, a także najwięcej czasu i newsów w badanym materiale poświęciło toczącej się rywalizacji wyborczej. W przypadku stacji komercyjnych odnotowano zróżnicowany poziom stronniczości politycznej oraz zaangażowania w relacjonowanie kampanii wyborczej.
The aim of this article is to present the findings from research on political bias within selected Pol ish radio stations during the lead-up to the 2023 parliamentary election. The article also explores how much airtime radio stations dedicated to political content during an active election campaign, offering insights into whether radio still serves as a relevant medium for modern political communication or if its influence has diminished. The study employed a content analysis of news broadcasts from four of Poland’s most popular radio stations, distinguished by the highest listenership ratings. The collected data were used to calculate the Media Political Bias Index, a metric enabling comparative analysis of bias levels across different media outlets. Analysis of the 8:00 PM news broadcasts over the month preceding election day, covering RMF FM, Radio Zet, Jedynka (the First Program of Polish Radio), and Radio Tok FM, revealed that public radio exhibited the highest degree of bias, dedicating the most time and content to the electoral competition. Among commercial stations, the study observed a varying degree of political bias and engagement in campaign coverage.