Wydział Antropologii i Kulturoznawstwa (WAiK)
Permanent URI for this community
Browse
Browsing Wydział Antropologii i Kulturoznawstwa (WAiK) by Author "Brzezińska, Anna Weronika. Promotor"
Now showing 1 - 4 of 4
Results Per Page
Sort Options
Item Autodefinicja profesji muzealnika w perspektywie partycypacji społecznej. Antropologiczne studium przypadku wybranych muzeów wielkopolskich(2022) Janaszak, Michalina; Brzezińska, Anna Weronika. PromotorW prezentowanej pracy zajmuję się kwestią tożsamości muzealników w kontekście partycypacji społecznej. Interesuje mnie rola, jaką pełnią profesjonaliści we współczesnych muzeach, których funkcjonowanie podlega obecnie – szczególnie na przestrzeni ostatnich dekad – znaczącym przemianom. Rozprawa, opierająca się na wywiadach etnograficznych przeprowadzonych z muzealnikami, stanowi antropologiczne studium czterech przypadków wybranych wielkopolskich muzeów. Są to: Muzeum Okręgowe Ziemi Kaliskiej w Kaliszu, Muzeum Okręgowe w Pile, Muzeum-Zamek Górków w Szamotułach i Muzeum Zamek Opalińskich w Sierakowie. Praca składa się z wprowadzenia, pięciu rozdziałów, podsumowania oraz bibliografii i aneksu. Celem rozprawy jest ukazanie sposobu postrzegania zawodu muzealnika z wewnętrznej perspektywy oraz przedstawienie problemów tożsamościowych owej specyficznej grupy w kontekście partycypacji społecznej i przemian zachodzących w muzealnictwie.Item Dziedzictwo kulturowe w procesie przemian na przykładzie Zagłębia Dąbrowskiego(2023) Skonieczna-Gawlik, Dobrawa; Brzezińska, Anna Weronika. PromotorW pracy przedstawiam dziedzictwo kulturowe Zagłębia Dąbrowskiego w ujęciu historycznym z uwzględnieniem zachodzących przeistoczeń. Uwypuklam szczególnie te aspekty kulturowe, które zostały dostosowane do istniejących warunków oraz potrzeb, na nowo zaadaptowane – obecne są w zagłębiowskiej tradycyjnej kulturze ludowej do dziś. Dążę do ukazania aktualnego obrazu dziedzictwa kulturowego Zagłębia Dąbrowskiego oraz przedstawienia procesu jego przemiany, skupiając się przed wszystkim na tych elementach tradycyjnej kultury, która świadczy o przekazywaniu, zachowywaniu, przejmowaniu i przystosowywaniu tradycji, również w sytuacjach nieoczywistych, nagłych, takich jak pandemia Sars-Cov-2. Zakres terytorialny pracy dotyczy obszaru Zagłębia Dąbrowskiego leżącego na terenie województwa śląskiego, obejmującego ze względu na podział administracyjny powiaty: będziński, myszkowski, olkuski, zawierciański oraz dwa miasta na prawach powiatu: Sosnowiec oraz Dąbrowę Górniczą. Praca zakresem czasowym odnosi się do dwóch dekad XIX w., XX w. oraz początku XXI w. Rozprawa składa się z czterech rozdziałów, wprowadzenia, wniosków końcowych, bibliografii, netografii oraz aneksów zawierających wykaz rozmówców, wybrane kwestionariusze badawcze, spis fotografii, map, tabel oraz zastosowanych w pracy skrótów. In the present work the cultural heritage of Zagłębie Dąbrowskie in historical terms is presented, taking into account the transformations which has taken place. In particular those cultural aspects are emphasized that have been adapted to the existing conditions and needs, re-adapted - they are present in Zagłębie's traditional folk culture up to day. The current image of the cultural heritage of Zagłębie Dąbrowskie and the process of its transformation are shown, focusing primarily on those elements of traditional culture that give evidence of the transmission, preservation, taking over and adaptation of tradition, also in non-obvious, unexpected situations, such as the Sars-CoV-2 pandemic. The territorial scope of the present work concerns the area of Zagłębie Dąbrowskie, a highly industrialised and densely populated region in the Silesian Voivodeship, covering, due to the administrative division, the poviats of Będzin, Myszków, Olkusz, Zawiercie and two cities with poviat rights: Sosnowiec and Dąbrowa Górnicza. The time range of the work discusses two decades of the 19th century, the whole 20th and the beginning of the 21st century. The work is divided into four chapters, an introduction, final conclusions, bibliography, netography and attachments covering a list of informants, selected research questionnaires, a list of photographs, maps, tables and abbreviations used in the present thesis.Item Folkloryzm jako forma ochrony niematerialnego dziedzictwa kulturowego? Studium przypadku wybranych weselnych widowisk obrzędowych z Wielkopolski z perspektywy antropologii folkloru(2021) Dziubata, Karolina; Brzezińska, Anna Weronika. PromotorRozprawa doktorska skupia się na relacji między folkloryzmem a ochroną niematerialnego dziedzictwa kulturowego na przykładzie weselnych widowisk obrzędowych w Wielkopolsce. To sztuki widowiskowe oparte na tradycyjnej obrzędowości weselnej charakterystycznej dla danego obszaru, wykonywane przez regionalne zespoły folklorystyczne. Spektakle przedstawiają elementy folkloru tradycyjnego (m.in. tańce, muzykę, pieśni, gwarę, stroje) w których odzwierciedlają się dawne warunki życia lokalnej społeczności. Celem rozprawy jest poznanie funkcji weselnych widowisk obrzędowych w lokalnym krajobrazie kulturowym w kontekście koncepcji folkloryzmu i systemu ochrony niematerialnego dziedzictwa kulturowego na przykładzie działalności wybranych widowisk i wykonujących je zespołów folklorystycznych. Praca umocowana jest w paradygmacie antropologii folkloru i folklorystyki antropologicznej (Sulima 1985, Kowalski 1990) i stanowi próbę antropologicznej odpowiedzi na pytanie, czy weselne widowiska obrzędowe, postrzegane jako zjawisko należące do kategorii folkloryzmu, stanowią formę ochrony niematerialnego dziedzictwa kulturowego. Zgodnie z koncepcją Józefa Burszty rozumiem folkloryzm jako zjawisko polegające na stosowaniu wybranych treści i form folkloru w sytuacjach zaaranżowanych (1969: 88; 1987: 142-143) i w takich kategoriach postrzegam weselne widowiska obrzędowe – jako symboliczną reprezentację tradycyjnej obrzędowości rodzinnej.Interesują mnie motywacje i konsekwencje podejmowania tego typu działań przez członków zespołów folklorystycznych, sposoby rozumienia folkloru, odtwarzanie i zarządzanie elementami niematerialnego dziedzictwa kulturowego oraz ich wykorzystanie do celów społecznych, ekonomicznych i politycznych. Studia przypadku omawiane w niniejszej pracy stanowią trzy weselne widowiska obrzędowe: Wesele szamotulskie, Wesele przyprostyńskie i Wesele biskupiańskie. Wybór ten został uzasadniony ilością dostępnych na ich temat materiałów, ciągłością i częstotliwością wystawiania spektakli, a także ich związkiem z wpisaniem Tradycji weselnych z Szamotuł i okolic, Tradycji dudziarskich w Wielkopolsce oraz Tradycji kulturowych Biskupizny na Krajową listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego. W rozprawie argumentuję, że widowiska te stały się istotnym elementem lokalnych i regionalnych krajobrazów kulturowych, trwale wpisując się w życie ich mieszkańców. Rozprawa składa się z siedmiu rozdziałów, wstępu, zakończenia, bibliografii oraz aneksu zawierającego wykaz przeprowadzonych wywiadów i wykorzystanych ankiet. Pracę podsumowuje Zakończenie, w którym zamieściłam manifest zmodyfikowanej metodologii badania folkloru i folkloryzmu. W ślad za Reginą Bendix (1997) proponuję dekonstrukcję języka autentyczności i odmawiam używania go do celów opisowych. Celem mojej pracy nie jest ekspercka ocena autentyczności weselnych widowisk obrzędowych, lecz ustalenie ich miejsca, znaczenia i funkcji we współczesnym lokalnym krajobrazie kulturowym.Item Ludzie i pszczoły. Ochrona niematerialnego dziedzictwa kulturowego i relacje międzygatunkowe w ujęciu antropologicznych badań nad bartnictwem w Polsce(2023) Echaust, Karolina; Brzezińska, Anna Weronika. PromotorDziedzictwo jest kategorią wieloaspektową, charakteryzującą się zmiennością w obszarze społeczno-kulturowych relacji. Celem rozprawy doktorskiej jest ukazanie mechanizmów kształtowania się i ochrony niematerialnego dziedzictwa kulturowego w kontekście relacji międzygatunkowych. Materiał empiryczny, na podstawie którego została napisana niniejsza praca, zebrałam prowadząc antropologiczne badania terenowe wśród społeczności bartników, w wybranych miejscach w Polsce. Praca jest osadzona w nurcie humanistycznych badań nad środowiskiem (ang. environemtal humanities) (Emmet, Nye 2017), łącząc etnografię wielogatunkowej (ang. multispecies ethnography) (Tsing 2005; Latour 2020) i ekologią polityczną (Latour 2009, 2010) z dziedzictwem kulturowym (ang. heritology). Ukazując społeczną i kulturową praxis (Bauman 2012: 283) praktyk, zwyczajów, tradycyjnej wiedzy i umiejętności bartników, zaproponowałam kompleksowe spojrzenie na bartnictwo, jako na proces zmian społeczno-kulturowych, efektem których jest nowa wartość dziedzictwa – „gdzie to co społeczne, powraca jako powiązane” (Latour 2010: 152). Poruszając się w sferze dziedzictwa, patrzę na współczesne praktyki bartnicze jak na proces i relacje zachodzące „między dziedzictwami”, które heritolog Rodney Harrison definiuje jako „top-down heritage” (odgórne) i „bottom-up heritage” (oddolne) (Harrison 2010:16-19). W mojej pracy spoglądam zatem na dziedzictwo w dwóch wymiarach: 1) instytucjonalnym i 2) praktyk bartników, badając mechanizmy i relacje zachodzące pomiędzy tymi wymiarami. Rozprawa doktorska składa się z wprowadzenia, pięciu rozdziałów, zakończenia oraz bibliografii i aneksu. Heritage is a multifaceted category characterized by variability in socio-cultural relations. The aim of the doctoral dissertation is to show the formation and protection of intangible cultural heritage in the context of interspecies relations. The empirical material based on which the research was carried out was collected from anthropological field research among beekeepers in selected places in Poland. The work is embedded in the field of environmental humanities (Emmet, Nye 2017), linking multispecies ethnography (Tsing 2005; Latour 2020) and ecology of cooperation (Latour 2009, 2010) with cultural heritage (heritology). Showing the cultural praxis (Bauman 2012: 283) of practices, customs, exclusive knowledge, and skills of honey hunters, entering the view of honey hunting as a process of socio-cultural changes, which is the new value of heritage - "where what is social returns as related” (Latour 2010: 152). moving in the field of heritage, I look at contemporary honey hunting practices as a process and relations occurring "between heritage", which the heritologist Rodney Harrison defines as "heritage from above" (from above) and "heritage from below" (from below) (Harrison 2010:16-19). In my work, I look at heritage in two dimensions: 1) institutional and 2) honey hunters' practices, examining the mechanisms and relationships between these dimensions.