Wydział Nauk Geograficznych i Geologicznych (WNGiG)/Faculty of Geographical and Geological Science
Permanent URI for this community
Browse
Browsing Wydział Nauk Geograficznych i Geologicznych (WNGiG)/Faculty of Geographical and Geological Science by Author "Bednorz, Ewa. Promotor"
Now showing 1 - 4 of 4
Results Per Page
Sort Options
Item Optymalizacja metod wyznaczania oraz synoptyczne uwarunkowania ewapotranspiracji wskaźnikowej w Polsce(2016) Bogawski, Paweł; Bednorz, Ewa. PromotorEwapotranspiracja jest trudno mierzalnym procesem, który ma kluczowe znaczenie przy szacowaniu bilansu wodnego oraz przy nawadnianiu. W ramach działań Światowej Organizacji na rzecz Wyżywienia i Rolnictwa (FAO) opracowano wzór służący do szacowania ewapotranspiracji wskaźnikowej (ET0), możliwy do zastosowania na całym świecie. W przypadku niedoboru danych meteorologicznych wzór ten nie pozwala jednak na dokładne oszacowanie ET0. Taka sytuacja miała również miejsce na obszarze Polski. W tej pracy dokonano optymalizacji wzoru FAO-56 Penmana-Monteitha (FAO56) do warunków klimatycznych Polski. Wykazano, że możliwe jest dokładne obliczanie ET0 w Polsce w przypadku braku danych promieniowania słonecznego. W pracy zoptymalizowano też m.in. wzór Hargreavesa, który po tym zabiegu pozwala na dokładne szacowanie ET0 tylko na podstawie temperatury. W pracy określono, że antycyklonalne typy cyrkulacji nad NE Polską oraz wyższa od średniej temperatura na powierzchni izobarycznej 850 hPa nad Niemcami są synoptycznymi wskaźnikami wysokiej ET0 w Polsce. Wykazano również wzrost ET0 w latach 1971-2010 co dotyczyło też czynników sprzyjających wysokiej ET0. Zbadano możliwość wykorzystania danych parowania z ewaporometru basenowego (średnica= 5 m, głębokość= 2 m) do określania ET0. Okazało się jednak, że parowanie z tego ewaporometru nie nadaje się do szacowania ET0 w Polsce.Item Typy cyrkulacji nad atlantyckim regionem Arktyki i ich wpływ na warunki pogodowe na Spitsbergenie(2019) Piękny, Miłosz; Bednorz, Ewa. PromotorCyrkulacja atmosferyczna jest, oprócz dopływu promieniowania słonecznego, najważniejszym czynnikiem kształtującym klimat poszczególnych obszarów Ziemi. Główny cel pracy to wskazanie regionalnych barycznych centrów oddziaływania atmosfery nad atlantyckim regionem Arktyki oraz ich wpływ na zmienność elementów pogody na Spitsbergenie. W pracy przeanalizowano przebieg i zakresy zmienności podstawowych elementów meteorologicznych na stacji Svalbard Lufthavn w okresie 1976-2010. Następnie zbadano związek dobowych anomalii wybranych elementów meteorologicznych z ciśnieniem atmosferycznym. Analiza składowych głównych (PCA) przeprowadzona na znormalizowanych średnich dobowych wartościach SLP pozwoliła na wyróżnienie 7 typów cyrkulacji, które łącznie wyjaśniają około 80% całkowitej zmienności (wariancji) pola ciśnienia nad obszarem badań. Najważniejsze są trzy pierwsze typy cyrkulacyjne, PC1-3, które łącznie odpowiadają za około 57% zmienności pola ciśnienia. Wyznaczone typy cyrkulacji PC1-7 w największym stopniu wpływają na zmiany termiczne na Spitsbergenie, ich najmniejszy wpływ jest na wilgotność względną powietrza. Zmienność wybranych elementów meteorologicznych jest determinowana przez cyrkulację atmosfery, przede wszystkim w miesiącach zimowych (grudzień). W znacznie mniejszym stopniu jej wpływ widoczny jest w okresie letnim (czerwiec).Item Uwarunkowania synoptyczne występowania opadów gradu w środkowej Europie(2014-10-01) Suwała, Katarzyna; Bednorz, Ewa. PromotorW pracy przeanalizowano zmienność przestrzenną wystąpienia gradu w Europie Środkowej w ciepłym sezonie (od kwietnia do września), w latach 1966-2010. Wyznaczono pięć regionów gradowych stosując do tego celu metodę grupowania hierarchicznego Warda. Wykorzystano codzienne dane występowania grad pochodzące z zasobów IMGW oraz z ESWD. Warunki cyrkulacyjne odpowiedzialne za opady gradu w każdym regionie były analizowane przy użyciu danych z reanaliz NCEP / NCAR. NA ich podstawie opracowano kompozytowe mapy ciśnienia na poziomie morza (SLP), geopotencjału 500 hPa i temperatury na poziomach 850 i 500 hPa uzupełnione o mapy anomalii. W dalszej części pracy prześledzono warunki synoptyczne panujące nad badanym obszarem w czasie ekstremalnych dni z gradem oraz warunki panujące wówczas w pionowym przekroju troposfery. Stwierdzono, że ponad 65% przypadków gradu zanotowano od kwietnia do czerwca z maksimum w maju. Grad wystąpił najczęściej w rejonach górskich w południowych Niemczech, w północno-wschodniej Polsce. We wszystkich pięciu wyróżnionych regionach opady gradu wiązały się z negatywnymi anomalii SLP i wysokości 500 hPa nad Europą, najczęściej z układami niskiego ciśnienia. W większości przypadków rozkład przestrzenny anomalii temperatury w dolnej troposferze wskazywał na obecność zimnej masy powietrza lub przechodzenia frontu atmosferycznego nad Europą.Item Występowanie fal upałów w Europie oraz ich cyrkulacyjne i synoptyczne uwarunkowania(2017) Tomczyk, Arkadiusz Marek; Bednorz, Ewa. Promotor; Półrolniczak, Marek. PromotorFale upałów zaliczane są do ekstremalnych zjawisk pogodowych przede wszystkim ze względu na wysokie wartości temperatury powietrza notowane podczas nich. Pomimo licznych prac dotyczących ekstremalnych zjawisk pogodowych w tym fal upałów, nadal odczuwa się brak prac opartych na długich seriach danych i podobnych założeniach metodycznych. Większość dostępnych prac skupia się na analizie wybranych fal upałów oraz ich wpływu na umieralność spowodowaną obciążeniem organizmu warunkami biometeorologicznymi. Biorąc pod uwagę duże zagrożenie dla zdrowia i życia człowieka, jakie wiąże się z występowaniem fal upałów, prezentowane wyniki w niniejszej pracy mogą być przydatne dla szerokiej i zróżnicowanej grupy odbiorców. Głównym celem pracy było określenie sytuacji barycznych powodujących występowanie fal upałów w Europie. Realizacja celu głównego była poprzedzona określeniem zmienności czasowej i przestrzennej występowania fal upałów na badanym obszarze, wyznaczeniem typów cyrkulacji atmosferycznej sprzyjających występowaniu fal upałów oraz scharakteryzowaniem warunków termicznych i barycznych podczas wybranych fal upałów. Obserwowany wzrost Tmax na badanym obszarze przełożył się na wzrost liczby dni upalnych, a tym samym na wzrost częstości występowania fal upałów. Występowanie fal upałów na badanych obszarach związane było z obecnością układów wysokiego ciśnienia, zapewniających adwekcję ciepłych i suchych mas powietrza oraz silną insolację przy braku lub niewielkim zachmurzeniu. Podczas fal upałów, notowano dodatnie anomalie SLP, z500 hPa i T850. Dodatnie anomalie z500 hPa wskazywały na zaleganie ciepłych mas powietrza, związane to jest z zależnością pomiędzy temperaturą i gęstością powietrza, a co za tym idzie zmianą ciśnienia wraz z wysokością w różnych warunkach termicznych. Ciepłe masy powietrza cechują się mniejszą gęstością niż chłodne, a więc spadek ciśnienia wraz z wysokością następuje wolniej. Obecność ciepłych mas powietrza potwierdzały również dodatnie anomalie T850, które najwyższe wartości z reguły osiągały nad analizowanym obszarem.