Browsing by Author "Gajewska, Agnieszka"
Now showing 1 - 16 of 16
Results Per Page
Sort Options
Item De/montaż miasta w prozie Stanisława Lema(Wydawnictwo Austeria, 2015) Gajewska, AgnieszkaInterpretacja trylogii Stanisława Lema "Czas nieutracony" ze szczególnym uwzględnieniem historycznego kontekstu związanego z okresem okupacji Lwowa.Item Hasło: feminizm(Wydawnictwo Poznańskie, 2008) Gajewska, AgnieszkaKsiążka "Hasło: feminizm" poświęcona została dyskursowi feministycznemu w Polsce. Chronologicznie monografia obejmuje czas od transformacji ustrojowej aż do 2006 roku. Na książkę składa się sześć rozdziałów: Wiedza, Socjalizacja, Małżeństwo, Macierzyństwo, Starość, Bóg. Istotny kontekst monografii stanowi proza feministyczna, w tym proza science fiction.Item Integralność, samodzielność i celibat(Czas Kultury, 2014-06) Gajewska, AgnieszkaW dyskursie feministycznym wypracowanych zostało kilka strategii przeciwstawiania się ideom pronatalizmu narzucanym przez politykę prorodzinną, popkulturę oraz prawa religijne. Omawiane w artykule przykłady prozy feministycznej, a także postulaty ruchu kobiet, który propagował polityczny celibat, uderzają w społeczny konsensus na temat macierzyństwa jako najważniejszego celu życia kobiet. Wystąpienia feministek skupione są na analizie sytuacji dotkniętych biedą, uzależnionych finansowo kobiet, którym dzieci ograniczają i tak niewielkie możliwości realizacji życiowych celów. W tekstach feministycznych autorki zwracają uwagę na realne koszty psychiczne, fizyczne i finansowe opieki nad dziećmi, a także na alienacja matek, poświęcających się własnym dzieciom. Wszystko to powoduje, że ikoną ruchu feministycznego nie może zostać matka, która skupiona na sferze prywatnej przedkłada interesy własnych dzieci nad solidarność z innymi kobietami.Item Koty Doris Lessing(Wydawnictwo Pasaże, 2015) Gajewska, AgnieszkaArtykuł poświęcony postaci kota w prozie Doris Lessing.Item Lesbianizm(Czarna Owca, 2014-10) Gajewska, AgnieszkaW haśle "lesbianizm" omówione zostały główne nurty badań dotyczących związków między kobietami oraz problemów metodologicznych związanych z historią badań nad miłością między kobietami. Hasło zawiera bibliografię.Item Miłość w czasach patriarchatu. Proza feministyczna wobec konwencji romansu i melodramatu, na przykładzie Bambino Ingi Iwasiów i Piaskowej góry Joanny Bator(Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy, 2010) Gajewska, AgnieszkaArtykuł poświęcony powieściom "Bambino" Ingi Iwasiów oraz "Piaskowej górze" Joanny Bator.Item Parodie, pastisze i recykling w prozie Stanisława Lema(2014) Gajewska, AgnieszkaThe article analyzes ways in which Stanislaw Lem’s short stories collected in Sezam i inne opowiadania [Sesame and Other Stories] (first published in 1954) are a parody and satire on the imperialistic policies of both the USA and the Soviet Union. Parody and satire are discussed against a comparative background of specific examples of contemporary Polish and foreign literary works and with reference to the findings of Polish and international literary studies. As a result, the author postulates in the article that new politically subversive meanings of the stories unravel. Another issue considered in the analysis is Lem’s dexterous play with censorship by means of irony and parody (especially by hyperbolizing) thanks to which Polish censorship completely failed to decipher this double-dealing. The author comes to the conclusion that the criticism of imperial politics of the US in Lem’s short stories in question turns out to be a critique of the cold war politics of the Soviet Union as well.Item Poststrukturalizm(Czarna Owca, 2014) Gajewska, AgnieszkaHasło "poststrukturalizm" rozpatrzone zostało w kontekście jego znaczenia dla studiów dotyczących płci kulturowej. Hasło zawiera bibliografię.Item Prywatne/publiczne/pacyfistyczne w poezji Anny Świrszczyńskiej(2011) Gajewska, AgnieszkaFeministyczna interpretacja tomu poetyckiego "Budowałam barykadę" (1974) Anny ŚwirszczyńskiejItem Przyjaźń u Nałkowskiej (na przykładzie powieści "Narcyza", "Hrabia Emil", "Niedobra miłość")(2013) Gajewska, AgnieszkaThe article, while discussing the concept of friendship, presents social and personal relations between the protagonists of Zofia Nałkowska’s fiction. Against the background of tragic social conflicts, numerous shows of disloyalty, trade in women, low motives, and thoughtlessness, the writer points out to friendship as the only worthwhile relationship, even if it brings many disappointments. Apart from her enormous sensitivity to women’s plight, and focus on their mutual solidarity, Nałkowska often focused on friendship between men, representing their emotional engagement and delight of one man in another. In Nałkowska’s fiction, friendship is linked to risk, opening up to otherness, and internalization of the gaze of another human being. Friendly relationships, although they are fleeting and full of ethical tensions, help people to free themselves from their mould, change their character, and escape from dependencies that discipline their desires. Thus, friendship means a personality crisis, weakening of character, and temporary transgression. The passage, a temporary escape from entrenched ways of living, is possible in Nałkowska’s fiction only at the cost of a friendly bond.Item TRANSLATING FEMINISM(WUJ, 2012-12-12) Gajewska, AgnieszkaTranslating feminism Pointing to manifold and long-lasting connections between feminism and translation, the article first presents a selection of multilingual writers (Narcyza Żmichowska and Deborah Vogel), translators (Zofia Żeleńska and Kazimiera Iłłakowiczówna) and translation commentators (Joanna Lisek and Karolina Szymaniak) to ponder why the work of early Polish feminists is neglected. It seems that one of the reasons might be the current colonization of Polish feminist discourse by English. For ethical reasons it would be advisable to recommend a certain sensitivity to locality in feminist translation studies and a recognition of regionalism in culture studies. The theoretical considerations include two issues: the potential hermaphroditism of the Polish language when its users are women and the ‘scandal of „another’s speech”,’ a polyphony and a constitutive lack of autonomy (a feminist discussion of Mikhail Bakhtin’s theory). From this perspective it becomes visible that linguistic choices made by the translator are always individual one-time solutions which resist homogenization, paradigms or (theoretical) generalizations.Item Wywrotowość(Wydwanictwo Poznańskie, 2012-04-12) Gajewska, AgnieszkaArtykuł stanowi wstęp redaktorki do antologii przekładów "Teorie wywrotowe". We wstępie omówione zostały poszczególne teksty zamieszczone w antologii, a także zasady doboru tekstów.Item Własny pokój(2014) Gajewska, AgnieszkaW haśle "Własny pokój" zreferowany został tytułowy motyw feministycznego pisarstwa, zarówno w odniesieniu do eseju Virginii Woolf, jak i późniejszego wykorzystania tego motywu w pisarstwie feministycznym. Hasło zawiera bibliografię.Item Zagłada i gwiazdy. Przeszłość w prozie Stanisława Lema(Wydawnictwo Naukowe UAM, 2016) Gajewska, AgnieszkaThe monograph Holocaust and the Stars. The past in the prose of Stanisław Lem links the work of the writer of His Master’s Voice with the main currents in Polish post-war prose, including the Columbus generation, the prose of minor realism, pacifistic prose, and the intellectual ‘coming to terms’ with the past. Leaving aside the futuristic visions, philosophical history and discussions of enlightenment, the author of this book concentrates on those strands that concern twentieth-century history, alluding to specific historical events and life experiences. In this book, devoted to the traces of the Holocaust of the Jews of Lviv that can be found in Stanisław Lem’s prose, the historical context covers the period from the nineteenth century, when the Polonisation of the Galician Jews began, up to the 1970s, when the writer was put under surveillance by the secret police. The background for the interpretation of Lem’s realist and science fiction novels also includes hitherto unknown facts from the writer’s biography. Thanks to extensive archival research, additional knowledge has been gained about the interwar and wartime experiences of Lem’s family, and several errors commonly appearing in his biographies have been corrected.Item Zagłada i gwiazdy. Przeszłość w prozie Stanisława Lema(Wydawnictwo Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, 2016) Gajewska, AgnieszkaMonografia Zagłada i gwiazdy. Przeszłość w prozie Stanisława Lema wpisuje twórczość autora Głosu Pana w główne nurty polskiej prozy powojennej, w tym w pokolenie Kolumbów, prozę małego realizmu, prozę pacyfistyczną oraz rozrachunki inteligenckie. Pozostawiając na marginesie futurystyczne wizje, historię filozofii i dyskusje z oświeceniem, autorka koncentruje się na wątkach, które dotyczą dwudziestowiecznej historii, odnoszą się do konkretnych wydarzeń historycznych oraz biograficznych doświadczeń. W książce poświęconej śladom Zagłady Żydów lwowskich obecnym w prozie Stanisława Lema, kontekst historyczny obejmuje okres od XIX wieku, gdy rozpoczęła się polonizacja galicyjskich Żydów, aż do lat siedemdziesiątych, kiedy to pisarz był inwigilowany przez bezpiekę. Tło dla interpretacji powieści realistycznych oraz fantastyczno-naukowych autora Cyberiady stanowią także nieznane do tej pory fakty z biografii pisarza. Dzięki licznym kwerendom archiwalnym możliwe było uzupełnienie wiedzy na temat międzywojennych oraz wojennych losów rodziny Stanisława Lema oraz sprostowanie kilku najczęściej pojawiających się w jego biografiach błędów. We wstępnej części książki wyjaśnione zostały podstawowe pojęcia, wokół których sytuuje się dotychczasowa recepcja prozy pisarza. W trzech kolejnych rozdziałach przez pryzmat dziejów Lwowa, wątków autobiograficznych oraz pozycji świadka i ocalonego zinterpretowana została twórczość realistyczna i fantastycznonaukowa autora Solaris. W pierwszej części monografii zanalizowane zostały ślady historii Żydów lwowskich obecne w trylogii Czas nieutracony oraz w Wysokim Zamku. W drugiej przedstawiono wątki autobiograficzne prześwitujące przez życiorysy kilku protagonistów prozy Lema, a w trzeciej odsłonięte zostały blizny dwudziestowiecznej historii, które naznaczyły jego prozę science fiction. Pod koniec lat czterdziestych w twórczości Lema temat przemocy wojennej ukazywany był w konwencji realistycznej, ale już na początku lat pięćdziesiątych zapisy cenzury uniemożliwiły pisarzowi wydanie opowiadań, dotychczas ukazujących się w czasopismach, w formie książki. Po dopuszczeniu przez cenzurę do druku Astronautów Lem zdobywał uznanie czytelnicze jako autor fantastyki naukowej i z tym gatunkiem jest najczęściej kojarzony. W całej twórczości science fiction niewątpliwie zacierał ślady własnej lwowskiej przeszłości, ale nie porzucił tematu Zagłady i wojny, przedstawiał natomiast doświadczenia okupacyjne poprzez aluzje, asocjacje, porównania, przysłonięte dodatkowo podróżami kosmicznymi i czasami alternatywnymi. Narracyjna, wielowątkowa pieśń o śmierci świata trwa w tych utworach w miejscu, wątki przemocy wojennej pojawiają się niespodziewanie w szczelinach narracyjnych, pozornie niefunkcjonalnych anegdotach, nieprzewidywalnych zwrotach akcji i w groteskowych wizjach. Pseudonimowane w utworach fantastycznonaukowych doświadczenie ofiary nazistowskiej polityki, prześwitujące w biografiach protagonistów, pozwala dostrzec artystyczną strategię Lema, dotyczącą zarówno gier z cenzurą, jak i staje się sposobem na wyrażenie przejmującego lęku i trwogi towarzyszących ofierze prześladowań, która jednocześnie stała jednym z nielicznych ocalałych świadków zbrodni. Kontekst socjologiczno-historycznych analiz przesiedleń i uchodźctwa pozwala myśleć o twórczości Stanisława Lema, także tej science fiction, jako o próbie opowiedzenia alternatywnej wersji wyobraźni symbolicznej regionów, których historia została zepchnięta w niepamięć lub zlekceważona. Centrum jakim nie tylko dla tego pisarza był Lwów, a także historia mieszkańca miasta obserwującego świat z punktu widzenia inteligencji pracującej, to elementy sprzeczne z wizją postszlacheckiej reprezentacji symbolicznej PRL-u. Istotny element tej marginalizacji stanowi także zjawisko, które Zofia Wóycicka określiła jako „przerwaną żałobę” po Zagładzie. Stalinizacja pamięci historycznej doprowadziła do tego, że tragedia Żydów została zepchnięta na margines życia publicznego i była stopniowo wypierana z oficjalnych narracji. W szczególny sposób proces ten dotknął ofiary nazistowskiej przemocy na terenach zajętych przez ZSRR po 1945 roku. Pisarstwo Lema przypomina o tych wypartych z pamięci zbiorowej wydarzeniach, o ofiarach okupacji niemieckiej i o wojennej tułaczce tych, którzy zdołali ocaleć. Naukowo-fantastyczny sztafaż i niejednoznaczne aluzje do wydarzeń historycznych w prozie gatunkowej Lema można odczytywać jako rezyduum osobistych, pokoleniowych i rodzinnych traum, przechowywane w niezwykłych, przypominających zeskorupiałą lawę niesamowitych przestrzeniach, wyobcowane i osamotnione, ukryte na obcych planetach oraz w pomieszczeniach bez okien. Alternatywna historia pisana obok wspólnotowych klisz i politycznych uproszczeń, umożliwia opowiedzenie wersji niepopularnych, odsłonięcie struktur lękowych oraz przełamanie melancholijno-patetycznego tonu opowieści o Zagładzie. Gorzki posmak rozważań o okrucieństwie i wojennej przemocy przełamany zostaje przez groteskowe zniekształcenia, żarty, autoironiczny dystans protagonistów oraz narratorów, a ten zdystansowany sposób prowadzenia narracji utrudnia odszyfrowanie historycznego i traumatycznego balastu. Wielopiętrową grę adresowaną do odbiorców, którzy rozumieją aluzje do wydarzeń traumatycznych, komplikują zakłócenia chronologii oraz wydarzenia usytuowane w strefach bezczasowych.Item СЛІДИ КОНФЛІКТУ – ПОЛІТИЧНІ В’ЯЗНІ У ПРОЗІ ЗОФІЇ НАЛКОВСЬКОЇ(Ivan Franko National University of Lviv, 2013) Gajewska, AgnieszkaThe main aim of the article is highlighting subplots present in the prose works of Nałkowska which are devoted to Ukrainian and Belarusian political prisoners. The author maintains that the Polish colonizing activity along the so-called ‘Eastern Borderland’ requires a detailed and comprehensive study. The results of this analys is should then be compared against contemporary Ukrainian literature as well as the history of the national liberation and nationalist movements at the beginning of 20th century. The article explores three prose texts by Nałkowska, that is, “Węzły życia” (The Bonds of Life), “Niedobra miłość” (Bad Love) and “Ściany świata” (The Walls of the World). The subplots present in all three works can be analyzed in terms of inevident, yet indelible traces pertaining to ethnic conflicts between Poles, Ukrainians and Belarusians, as well as the Jewish pogroms. The themes that span the above- mentioned text can be outlined as follows: first of all, the radical metamorphosis of political attitudes on the part of the protagonists representing former Legionists; secondly, the heroines’ active work for the benefit of the prisoners, also the political ones. In spite of censorship and visibly more and more extreme politics of the authoritarian state towards ethnic minorities, Nałkowska remained one of the few writers who managed to deliver the arrested history of persecutions. Keywords: politics of colonization, national minority, traces of conflict, political prisoners