Browsing by Author "Kraskowska, Ewa. Promotor"
Now showing 1 - 9 of 9
Results Per Page
Sort Options
Item Dyskurs o przekładzie w świetle teorii psychoanalitycznych(2020) Szumański, Borys; Kraskowska, Ewa. PromotorW przedstawianej rozprawie prowadziłem badania dotyczące możliwości wykorzystania narzędzi wypracowanych na gruncie teorii psychoanalitycznych do opisania zjawisk z dziedziny dyskursu o przekładzie. Liczyłem, że takie zestawienie umożliwi dokonanie krytycznego oglądu sposobów mówienia i myślenia wypracowanego w ramach tego dyskursu; pozwoli pokazać jego ograniczenia i sproblematyzować pojęcia uważane dotąd za transparentne. W swoich badaniach skupiłem się przede wszystkim na analizie kanonicznych tekstów, które odegrały ważną rolę w historii badań nad przekładem w Europie i obu Amerykach. Warto podkreślić, że przedmiotem mojego zainteresowania była analiza dyskursu o przekładzie, zaś same przekłady pozostawały na marginesie moich rozważań. W istocie stanowiły one jedynie tło dla wypowiedzi na temat aktu i procesu przekładu formułowanych przez tłumaczy i krytyków przekładu, które stanowiły właściwy przedmiot moich badań. Dysertację otwiera krytyczna analiza dyskursów psychoanalitycznego i translatologicznego. Odwołuję się do pojęcia mitu, by pokazać rolę jaką mit odgrywa w fundowaniu dyskursu i omawiam dwa założycielskie mity zachodniego dyskursu o przekładzie. W kolejnych rozdziałach odwołuję się do pojęć wypracowanych na gruncie, kolejno, psychoanalizy Freudowskiej, Lacanowskiej i Kristevowskiej, by omówić strukturalny, semiotyczny, społeczny i egzystencjalny wymiar tłumaczenia. Mówiąc o przekładzie przez pryzmat kompleksu Edypa, żałoby i melancholii, pragnienia i roli Innego w jego zainstalowaniu, staram się zaoferować nowe sposoby mówienia i myślenia o przekładzie.Item Fenomen Nowej Kobiety w polskiej literaturze, prasie kobiecej i publicystyce literackiej przed rokiem 1939 (z uwzględnieniem kontekstów angielskich)(2014-03-13) Wiatrzyk-Iwaniec, Marta; Kraskowska, Ewa. PromotorGłównym tematem niniejszej pracy jest rekonstrukcja figury Nowej Kobiety w polskiej literaturze i prasie przed rokiem 1939 (z uwzględnieniem kontekstów angielskich). Przełom wieku XIX i XX charakteryzował się gigantycznymi przemianami społeczno-emancypacyjnymi,politycznymi, obyczajowymi, w wyniku których pojawiły się nowe projekty kobiecości, a wśród nich właśnie Nowa Kobieta. Stanęła ona w opozycji do wzorca anielskiej kobiety, która charakteryzowała się uległością, biernością, posłuszeństwem, podczas gdy Nowa Kobieta była figurą rebeliancką, buntowniczą wobec zastanych norm i wartości.Rozprawa składa się z czterech części: pierwsza z nich jest poświęcona próbie zdefiniowania konstruktu Nowej Kobiety w oparciu o pisarstwo anglosaskie. W części drugiej badana jest obecność Nowej Kobiety w polskich czasopismach kobiecych oraz recepcja Nowej Kobiety w tekstach krytycznoliterackich. Trzecia i czwarta część poświęcone są analizie i interpretacji wybranych utworów, w których pojawiły się wątki, motywy,tematy nowokobiece oraz sama figura Nowej Kobiety. Wspomniane w tytule pracy uwzględnienie kontekstów angielskich polega na komparatystycznym zestawieniu utworów z literatury angielskiej spod znaku Nowej Kobiety i odniesieniu ich do pisarstwa polskiego.Item Gatunki pisarstwa historycznego Jadwigi Żylińskiej(2012-05-16T08:17:31Z) Marzec, Lucyna; Kraskowska, Ewa. PromotorCelem rozprawy doktorskiej jest ponowne odczytanie, nowoczesna interpretacja i nowe uplasowanie prozy historycznej Jadwigi Żylińskiej na tle tradycji literackiej, dokonane z perspektywy świadomości historycznej epoki (PRL) oraz z punktu widzenia współczesności. W pracy udowadniam, że rozpatrzenie twórczości Jadwigi Żylińskiej wobec tradycji polskiej powieści, i szerzej, prozy historycznej, modyfikuje dotychczasowe ujęcia gatunku oraz pozwala nanieść znaczące poprawki w utrwalonej od lat 90. XX wieku periodyzacji dziejów polskiej myśli feministycznej. Rozprawa składa się z dwóch części. Pierwsza część, zatytułowana „feministyczny projekt pisarstwa Jadwigi Żylińskiej” stanowi próbę kontekstualizacja dorobku pisarki w perspektywie literatury polskiej i światowej. Dla drugiej części rozprawy doktorskiej, poświęconej „analizie i interpretacji pisarstwa historycznego Jadwigi Żylińskiej”, podstawowe znaczenie ma feministyczna refleksja nad herstorią – uwzględnieniem kobiet w opowieści o przeszłości, jako jej bohaterek i narratorek, oraz nad gatunkami, w jakich taka opowieść może się realizować; tu: nad gatunkami, w jakich realizuje ją autorka Złotej włóczni. Analiza i interpretacja poszczególnych utworów Jadwigi Żylińskiej pozwala udowodnić, że właśnie na granicy między ekspresją twórczą (wolnego, nieskrępowanego, pragnącego mówić) podmiotu kobiecego a doświadczeniem bycia kobietą – w rodzinie, społeczeństwie, dyskursie – najczęściej przebiegają newralgiczne, najtrudniejsze miejsca kobiecego tekstu.Item Poeta i przekład. Odmiany tłumaczenia artystycznego na przykładach zangielszczeń rymowanej poezji lirycznej dokonanych przez poetów drugiej połowy XX wieku(2015-11-20) Weymann, Damian; Kraskowska, Ewa. PromotorRozprawa składa się z czterech monograficznych rozdziałów poświęconych angielskim przekładom autorstwa poetów drugiej połowy XX w. Celem analizy pierwowzorów jest opis swoistego modelu wyjściowego dla procesu przekładowego oraz tym dogłębniej sze zbadanie przyjętej przez poetę-tłumacza strategii przetworzenia oryginału. R. Lowell, przerabiający cudzy przekład, tworzy imitację, w której reinterpretuje utwór B. Pasternaka w świetle swoich aktualnych rozterek moralnych i artystycznych. W. H. Auden, pracujący na bazie „rybki", osadza swą wersję Romantyczności A. Mickiewicza w tradycji ballady angielskiej i nadaje wierszowi formalny porządek w duchu swojej filozofii poetyckiej, być może też polemizując z romantycznym programem oryginału. J. Brodski, dokonując mimetycznego autoprzekładu, stara się iść tropem inspiracji brzmieniowo-rytmicznych, które zrodziły rosyjski pierwowzór. S. Barańczak i S. Heaney modernizują w przekładzie Treny Kochanowskiego, by trafić do współczesnego czytelnika. Wstępna wersja Polaka pobrzmiewa echami bliskiej mu poetyki metafizycznej. Heaney, wraz z Barańczakiem, doszlifowuje ją gdzieniegdzie i znaczy karbami swojej poetyki i irlandzkiej angielszczyzny. Wyodrębniono trzy odmiany przekładu, zależnie od tendencji dominującej: nakierowaną na oryginał parafrazę (Barańczak i Heaney, Brodski), wychylającą się ku odbiorcy adaptację (Auden), ciążącą ku dziełu własnemu tłumacza imitację (Lowell).Item Spór o literaturę kobiecą w Dwudziestoleciu międzywojennym(2011-05-10T08:37:26Z) Krajewska, Joanna Maria; Kraskowska, Ewa. PromotorW rozdziale I za cel pracy postawiłam sobie rekonstrukcję kategorii literatury kobiecej w Dwudziestoleciu międzywojennym. Wydawać by się mogło, że tak określony przedmiot badawczy generować będzie rozważania z zakresu genologii czy poetyki historycznej, jednak przyjęta przeze mnie i wypracowana tu perspektywa metodologiczna sprawia, że oglądowi poddaję duży wycinek międzywojennego życia literackiego wraz z jego społecznymi, historycznymi, ideologicznymi i biograficznymi kontekstami. W rozdziale II zdaję dokładnie sprawę z przebiegu polemiki zainicjowanej przez tekst Ireny Krzywickiej Jazgot niewieści czyli przerost stylu oraz charakteryzuję definicje kategorii literatury kobiecej poszczególnych polemistów. Proces zmiany rozkładu akcentów w tworzeniu definicji literatury kobiecej został dokładnie opisany i przeanalizowany w rozdziale III. Swoją uwagę skupiam tu na ideologicznych uwarunkowaniach tworzenia tego terminu. IV rozdział jest próbą usytuowania sporu o literaturę kobiecą w porządku procesu historycznoliterackiego całej epoki, zastanawiam się też, jak doszło do spektakularnego i skutecznego wymazania kobiet z historii literatury. Do dysertacji dołączyłam aneks, w którym znalazły się teksty na temat literatury kobiecej różnych autorów. Kategoria „sporu” z tytułu mojej rozprawy okazuje się być metaforą – nie wszystkie omówione przeze mnie wystąpienia wchodzą ze sobą w bezpośredni stosunek, wszystkie jednak czytać można jako przejaw tego samego zjawiska: nie tyle prób uchwycenia specyfiki literatury kobiecej, a bardziej mozolnych prób znalezienia miejsca dla kobiety-pisarki.Item Twórczość Elżbiety Szemplińskiej-Sobolewskiej(2013-12-10) Soporowska-Wojtczak, Olga; Kraskowska, Ewa. PromotorPraca ma charakter historycznoliteracki, a jej celem jest usystematyzowanie wiedzy dotyczącej życia i twórczości Elżbiety Szemplińskiej-Sobolewskiej (1909-1991). Autorka rozprawy, mając świadomość uwikłania twórczości Szemplińskiej w minione konteksty polityczne i społeczne, poddała je lekturze z perspektywy dzisiejszej, wolnej od uprzedzeń. Poetyka przedwojennych wierszy Szemplińskiej sytuowała się na pograniczu nurtów Dwudziestolecia, zachowując jednak oryginalny, rozpoznawalny styl. Do jej ulubionych konwencji literackich należały ekspresjonizm i naturalizm, a chętnie stosowaną kategorią estetyczną, podobnie jak w prozie, była groteska. Operowała metaforyką animalistyczną, a do podstawowych narzędzi stylistycznych, jakimi się posługiwała, należała pointa. W połączeniu z tematyką społeczną jej wierszy dawało to ciekawy artystycznie efekt. Elżbieta Szemplińska z przekonaniem forsowała swoje lewicowe zapatrywania, co czasami prowadziło do moralizatorstwa, a czasami znajdowało ujście w radykalnych hasłach i ostrych sformułowaniach. Trzeba natomiast podkreślić, że Szemplińska jest autorką jednych z najświetniejszych w polskiej literaturze portretów kobiet, dzieci oraz zwierząt. W Aneksie umieszczono utwory pisarki niewydane w postaci książkowej, zdjęcia i dokumenty osobiste.Item Tłumacz wobec Innego: tropy i sygnatury(2015-09-11) Okulska, Inez; Kraskowska, Ewa. PromotorPraca stanowi próbę zaproponowania nowego modelu krytyki i analizy przekładu. Metoda ta opiera się na tropologicznej teorii Douglasa Robinsona (opisanej w jego książce Translator’s Turn). Została ona poddana jednak daleko idącym modyfikacjom i rozszerzeniom. Pięć tropów (ironia, metonimia, synekdocha, hiperbola i metalepsis) odpowiada pięciu typom tłumaczy, a typy te charakteryzuje afektywna motywacja ich translatorskich działań, skierowana wobec Innego przekładu. Oprócz propozycji teoretycznej, praca zawiera analizy i interpretacje konkretnych przykładów tłumaczy Andrzeja Sosnowskiego, Roda Menghama, Doreen Daume, Jakuba Ekiera, grupy VERSATORIUM oraz Jana Gondowicza. Materiał przekładowy to natomiast poezja Andrzeja Sosnowskiego, Johna Ashbery’ego, Tkaczyszyna-Dyckiego, Charlesa Bernsteina, Reinera Kunze oraz proza Borysa Akunina.Item Tłumaczenie dyskursów teoretycznych w humanistyce polskiej przełomu XX i XXI wieku(2020) Szwebs, Weronika; Kraskowska, Ewa. PromotorCelem rozprawy jest wieloaspektowa charakterystyka wybranych problemów tłumaczeniowych zaobserwowanych w polskich przekładach tekstów reprezentujących najważniejsze nurty teoretyczne w humanistyce od lat 60. XX wieku (poststrukturalizm i dekonstrukcja, gender studies, queer studies, postkolonializm). Znacząca większość omawianych przekładów została opublikowana w latach 1985-2005. Praca wpisuje się w nurt badań nad „wędrówkami teorii”, który koncentruje się na śledzeniu trajektorii i zastosowań pojęć oraz koncepcji przemieszczających się między językami i kulturami, ale dużą wagę przywiązuje do skomentowania teoretycznych implikacji konkretnych rozwiązań zastosowanych w przekładach. Poszczególne części rozprawy poświęcone są analizie wybranych polskich przekładów słynnych i wpływowych tekstów Jacques’a Derridy, Rolanda Barthes’a, Edwarda Saida i Judith Butler.Item Współczesna proza postjugosłowiańska w kontekście feministycznym, gen derowym i postkolonialnym. Recepcja polska(2012-01-23T08:50:31Z) Duda, Maciej; Kraskowska, Ewa. PromotorDysertacja jest wynikiem badań tekstów, których autorzy pochodzą z byłej Jugosławii. Literaturą podmiotu stają się książki, które napisane zostały w języku słoweńskim, chorwackim, serbskim lub albańskim a ich polskie przekłady ukazały się w latach 1999-2010. Rozprawa składa się z trzech rozdziałów. Pierwsza część obejmuje badanie kategorii politycznych i kulturowych, które wykorzystują zarówno autorzy z byłej Jugosławii oraz polscy czytelnicy: Europa, Europa Środkowa i Bałkany. Dalsze badania, przy użyciu teorii U. Altermatta, A. Appadurai, P. Scheffer, E. Said, G. Ch. Spivak, H. K. Bhabha skupiają się na przedstawieniu i przepracowaniu kategorii narodowych oraz nacjonalistycznych. W ten sposób praca ukazuje przyczyny oraz mechanizmy budowania kategorii narodu i opowiadania o narodzie.Ostatnia część studiów zawiera feministyczną i genderową analizę wskazanych tekstów. Powyższe badania dowodzą, że proza pisarzy i pisarek z byłej Jugosławii, która dociera do polskich czytelników obejmuje indywidualne narracje kobiece, autobiograficzne i historyczne, które przedstawiają lub dekonstruują sposoby budowania tożsamości narodowej. Jest anty i nacjonalistyczna, rozbija stereotypy oraz rozwarstwia wskazane wcześniej kategorie kulturowe, narodowe i płciowe, co przegapione zostaje w polskiej recepcji wskazanych książek. W ten sposób dysertacja staje się swoistym oskarżeniem i weryfikacją polskiej recepcji próz postjugosłowiańskich.