Poeta i przekład. Odmiany tłumaczenia artystycznego na przykładach zangielszczeń rymowanej poezji lirycznej dokonanych przez poetów drugiej połowy XX wieku

Loading...
Thumbnail Image

Date

2015-11-20

Editor

Journal Title

Journal ISSN

Volume Title

Publisher

Title alternative

The poet and translation. Artistic translation modes taking as an example rhyming lyric poems translated into English by poets in the second half of the 20th century

Abstract

Rozprawa składa się z czterech monograficznych rozdziałów poświęconych angielskim przekładom autorstwa poetów drugiej połowy XX w. Celem analizy pierwowzorów jest opis swoistego modelu wyjściowego dla procesu przekładowego oraz tym dogłębniej sze zbadanie przyjętej przez poetę-tłumacza strategii przetworzenia oryginału. R. Lowell, przerabiający cudzy przekład, tworzy imitację, w której reinterpretuje utwór B. Pasternaka w świetle swoich aktualnych rozterek moralnych i artystycznych. W. H. Auden, pracujący na bazie „rybki", osadza swą wersję Romantyczności A. Mickiewicza w tradycji ballady angielskiej i nadaje wierszowi formalny porządek w duchu swojej filozofii poetyckiej, być może też polemizując z romantycznym programem oryginału. J. Brodski, dokonując mimetycznego autoprzekładu, stara się iść tropem inspiracji brzmieniowo-rytmicznych, które zrodziły rosyjski pierwowzór. S. Barańczak i S. Heaney modernizują w przekładzie Treny Kochanowskiego, by trafić do współczesnego czytelnika. Wstępna wersja Polaka pobrzmiewa echami bliskiej mu poetyki metafizycznej. Heaney, wraz z Barańczakiem, doszlifowuje ją gdzieniegdzie i znaczy karbami swojej poetyki i irlandzkiej angielszczyzny. Wyodrębniono trzy odmiany przekładu, zależnie od tendencji dominującej: nakierowaną na oryginał parafrazę (Barańczak i Heaney, Brodski), wychylającą się ku odbiorcy adaptację (Auden), ciążącą ku dziełu własnemu tłumacza imitację (Lowell).
The thesis consists of four monographic chapters devoted to English translations by poets in the second half of the 20th century. The analysis of the originals aims to describe the specific initial model for the translation process, thereby enabling a more in-depth study of the poet-translator's strategy for transforming the source text. Rewriting someone else's translation, R. Lowell produces an imitation, which reinterprets B. Pasternak's original text in light of Lowell's moral and artistic dilemmas at the time. Using a crib, W.H. Auden places his version of A. Mickiewicz's Romantyczność in the English ballad tradition and gives the poem a formal structure in line with his own poetic philosophy, while perhaps also taking issue with the romantic agenda of the original. J. Brodsky's mimetic self-translation into English, meanwhile, attempts to follow the tonal and rhythmic inspiration that gave rise to his Russian "original". S. Barańczak and S. Heaney render J. Kochanowski's Treny in a more contemporary style so as to appeal to the modern-day reader. The Pole's initial version has some undertones of the metaphysical poetry which is close to his own oeuvre. Heaney, along with Barańczak, polishes up the text here and there so that it also bears the mark of his own poetics and his Irish English. Three modes of translation have been identified based on the dominant trend: the paraphrase, which is geared towards the original (Barańczak & Heaney, Brodsky); the adaptation, which is more oriented towards the reader (Auden); and the imitation, which gravitates towards the translator's own work (Lowell).

Description

Wydział Filologii Polskiej i Klasycznej: Zakład Literatury XX Wieku, Teorii Literatury i Sztuki Przekładu

Sponsor

Keywords

poeta jako tłumacz, poet as translator, poezja rosyjska, Russian poetry, poezja polska, Polish poetry, przekład poetycki w języku angielskim, poetry translation into English, druga połowa XX wieku, second half of the XX century

Citation

Seria

ISBN

ISSN

DOI

Title Alternative

Rights Creative Commons

Creative Commons License

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Biblioteka Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego