Browsing by Author "Wysłouch, Seweryna. Promotor"

Now showing 1 - 4 of 4
  • Item
    Eseistyka Zygmunta Kubiaka w kontekście polskim i europejskim
    (2010-06-22T10:47:32Z) Czapczyk, Paweł; Wysłouch, Seweryna. Promotor
    W r. I Eseisto – kim jesteś?, czyli o praktyce, teorii i kontekstach eseju literackiego prezentuję Kubiaka jako klasycznego eseistę, subiektywną postawą nawiązującego wprost do Montaigne’a; świadomie odwołującego się raczej do nieśmiertelnego światopoglądu eseistycznego, niż do postmodernistycznej gry intelektu. R. II Krytyk nieco staroświecki przynosi m.in. analizę szkiców Kubiaka w kontekście adaptacji pomysłów Du Bosa i Bremonda – ich „teoria sympatii” i „krytyka identyfikacji” stosowana jest bowiem do odczytywania dzieł Kochanowskiego, Mickiewicza i Sienkiewicza. R. III Mitolog, filolog, kreator. Wprowadzenie mitologicznego pisarstwa Kubiaka w szeroki kontekst interpretacyjny, tak innych mitologii, jak i rozmaitych orientacji mitograficznych, pokazuje odrębność zajmowanego przezeń stanowiska i swoiście religijne ujęcie tematu.R. IV Tradycja śródziemnomorska w kraju nad Wisłą. Rudymentarne przeciwstawienie tradycji i historii, wzbogacone o rozważania nad „polskim esejem” i Eliotowskim pojęciem klasycyzmu, a nade wszystko próba określenia charakteru wersji tradycji śródziemnomorskiej w oparciu o proponowane przez Kubiaka wartości, stanowią osnowę tego rozdziału.R. V Nie było, a jest. Jednym z wniosków jest, że apokryfy Kubiaka stanowią finalne spełnienie zarówno zdominowanych przez „prezentację pośrednią” esejów, jak i empatycznej, wieńczącej się re-kreacją arcydzieł, krytyki literackiej.
  • Item
    (O)znaki śmierci w polskiej poezji po roku 1956
    (2012-05-31T11:56:02Z) Borowiec, Jarosław; Wysłouch, Seweryna. Promotor
    Dysertacja (O)znaki śmierci w polskiej poezji po roku 1956 jest pracą literaturoznawczą. Od strony metodologii badań opiera się na złożeniach antropologii literatury i prac francuskiej humanistyki określanej mianem „antropologii śmierci”. Powtarzające się u wielu poetów motywy, tematy i wątki dotyczące śmierci, zostały użyte do scharakteryzowania trzech najważniejszych współcześnie przestrzeni związanych ze śmiercią – szpitala, domu i cmentarza. W rozdziale zatytułowanym Poetyki znikania (instytucjonalizacja śmierci), autor przygląda się tekstom poetyckim, które odnoszą się do śmierci hospitalizowanej, która zdaniem socjologów i antropologów stała się dzisiaj modelem dominującym. Rozdział Poetyki znikania (model śmierci tradycyjnej) jest próbą odnalezienia w wierszach opisów umierania w otoczeniu rodziny, tradycyjnych postaw i zachowań, przestrzeni dawnego domu i oswajania pustki po umarłych. Rozdział Poetyki nieobecności (odczytywanie cmentarza) poświęcony został cmentarzowi powracającemu w wierszach na kilku płaszczyznach znaczeń: jako miejsce związane z obrzędem; miejsce kultury, zakorzenienia i pamięci; a także jako miejsce, gdzie słychać nieprzystawanie języka do rzeczywistości, którą pragnie się opisać. Uzupełnieniem pracy jest Aneks, zawierający dwa szkice interpretacyjne poświęcone wierszom Marcina Świetlickiego i Dariusza Suski.
  • Item
    Orzeszkowa w świecie sztuki
    (2013-11-05) Imperowicz-Jurczak, Małgorzata; Wysłouch, Seweryna. Promotor
    Orzeszkowa w świecie sztuki to rozprawa o powinowactwie sztuki literackiej Orzeszkowej z plastyką, muzyką, teatrem, filmem. Dzięki osobistym staraniom pisarki i hojności mecenasów ilustrowali te utwory najwybitniejsi ówcześni artyści: Andriolli (Meir Ezofowicz,1879), Kamieński (Z różnych dróg), Stachiewicz (Bene nati), Kotarbiński (Mirtala). Jak się okazało, ilustracje Andriollego zaważyły później na ekranizacji Meira Ezofowicza (1911) w reżyserii Hertza i Sulnickiego. Natomiast niedocenione, nowatorskie pod względem artystycznym ilustracje Stachiewicza do Bene nati (1891) wymagają przypomnienia. Adaptacja sceniczna tego utworu autorstwa Sarneckiego pt. Harde dusze (1895) cieszyła się ogromnym powodzeniem i wieńczyła jubileusz 25-lecia pracy twórczej. Do dziś można oglądać przedstawienie na scenorysach H. Pillatiego. Analiza licznych ilustracji i adaptacji prozy daje podstawy, by mówić o rozmaitych stylach odbioru, jakie jej interpretatorzy proponowali czytelnikom: realistycznym (Meir… Andriollego), naturalistycznym (Z różnych dróg Kamieńskiego), alegorycznym (starożytność w Mirtali, motywy Grottgerowskie w Nad Niemnem Kuźmińskiego, 1987), symbolicznym (śmierć Franki w Upadłym Aniele, 1931). W filmach powojennych widoczne jest również „uwspółcześnienie” prozy Orzeszkowej, wpisywanie jej we współczesne konteksty interpretacyjne, jak psychoanaliza (w stylizowanym na dramat klasyczny Chamie Adamika z 1979 r.), czy nurt ojczyzn prywatnych (Nad Niemnem). Historia wydań i adaptacji utworów Orzeszkowej dowodzi, że nasza narodowa ikonografia, nasze wyobrażenia plastyczne, symbole i stereotypy zostały ukształtowane głównie przez Andriollego i Grottgera.
  • Item
    Proza tzw. rozrachunków inteligenckich (1946-1949)
    (2013-10-01) Kozłowska, Izabela; Wysłouch, Seweryna. Promotor
    Tematem rozprawy doktorskiej jest proza tzw. rozrachunków inteligenckich, powstająca w latach 1946-1949. Skoncentrowałam się na – Drewnianym koniu K. Brandysa, Sedanie P. Hertza, Nagrobku S. Otwinowskiego, Sprzysiężeniu S. Kisielewskiego oraz Jeziorze Bodeńskim S. Dygata. W każdej z książek występuje bohater – inteligent, którego postawa wobec świata i Historii jest tematem moich rozważań. Powojenna krytyka literacka zarzucała bohaterom bierność, egocentryzm i rezerwę wobec współczesnych przemian społeczno-politycznych. Dostrzegała w powieściach jedynie próbę określenia roli inteligencji w warunkach historycznego przełomu. Miały stanowić literacki głos samych inteligentów w dyskusji, toczącej się wówczas na łamach prasy, głównie „Kuźnicy”, na temat zadań, jakim ta grupa społeczna musi sprostać w ustroju politycznym, który pojawił się po 1945r. w Polsce. I co istotne – ten głos był wymierzony w samą inteligencję – miał charakter samokrytyki. Praca pokazuje, że taki sposób odczytywania literatury rozrachunkowej nie jest wystarczający. Kluczem interpretacyjnym, jaki wykorzystywała krytyka literacka z lat czterdziestych, była ideologia marksistowska, a wnioski, do jakich doszli badacze, zawężają problematykę utworów. Dzieła nie mówią jedynie o doświadczeniach jednej warstwy społecznej, ale poruszają kwestie uniwersalne, związane z ludzką egzystencją w ogóle i relacją, łączącą jednostkę ze społeczeństwem i światem. Kategorią, która umożliwia ich wydobycie, jest melancholia. Dzięki niej, mogłam opisać kondycję psychologiczną, egzystencjalną i społeczną ukazanego w powieściach inteligenta oraz pokazać, że jest jednostką bardziej skomplikowaną i niejednoznaczną niż sądzili krytycy z lat czterdziestych. Wykorzystanie melancholijnej perspektywy wzbogaciło tradycyjne odczytanie omawianego nurtu o nowy kontekst i pozwoliło zrehabilitować sportretowanego w nim inteligenta. Rozprawa jest polemiką z tym sposobem interpretacji tekstów rozrachunkowych, jaki obowiązywał w pierwszym powojennym dziesięcioleciu i stanowi propozycję nowego modelu ich analizy.