Środkowoeuropejskie Studia Polityczne, 2018, nr 1
Permanent URI for this collection
Browse
Recent Submissions
Item Czas w demokratycznym systemie parlamentarnym. Przypadek Sejmu RP w latach 1989–2015(Wydawnictwo Naukowe WNPiD UAM w Poznaniu, 2018) Kasianiuk, KrzysztofNiezależnie od perspektywy teoretycznej, aspekt czasu jest odnotowywany, właściwie w każdym studium dotyczącym ewolucji systemów politycznych. Ma on szczególne znaczenie w analizach systemów przechodzących od autorytaryzmu do demokracji. Dotyczy to wielu systemów parlamentarnych, tj. opartych na mechanizmach periodycznych wyborów do ciał przedstawicielskich. Jednak stosunkowo mało uwagi poświęca się zagadnieniu czasu w polskiej literaturze politologicznej. Celem artykułu jest prezentacja wyników badań nad wykorzystaniem czasu w polskim Sejmie w latach 1989–2015, tj. w kadencjach X–VII. Czas był analizowany w sensie fizycznym i organizacyjnym. Na podstawie oficjalnych danych Sejmu RP zbadano dynamikę wykorzystania czasu m.in. poprzez analizę liczby dni obrad i długości posiedzeń. Wyniki badań wskazują, że cechą charakterystyczną badanego okresu jest zmienna dynamika wykorzystania czasu w Sejmie. Ważny wydaje się w tym przypadku zwłaszcza okres między IV i V kadencją.Item Poglądy gospodarcze Ruchu Społeczeństwa Alternatywnego(Wydawnictwo Naukowe WNPiD UAM w Poznaniu, 2018) Pluciński, PrzemysławArtykuł podejmuje problematykę poglądów ekonomicznych rozwijanych w ramach Ruchu Społeczeństwa Alternatywnego, ruchu społecznego aktywnie działającego w Polsce w latach 80. i 90. XX wieku. Skupia się przede wszystkim na polemice RSA z liberalizmem oraz krytyce liberalnej transformacji ustrojowej roku 1989. Rekonstruowane tu poglądy stały się istotnym składnikiem dziedzictwa polskich, antysystemowych ruchów społecznych, jak również elementem odradzającej się sfery publicznej.Item Poland’s electricity market. Forecasts of demand for electricity and of electricity prices(Wydawnictwo Naukowe WNPiD UAM w Poznaniu, 2018) Rosicki, RemigiuszThe subject of this paper is an analysis of the electricity market in Poland. The period of 2008–2015 came under close scrutiny, whereby emphasis was laid on the trends in electricity generation and demand, while taking into account the country’s economic development. In addition, the text mentions the forecasted demand for electricity in 2030, and electricity prices. As regards electricity prices, both qualitative and quantitative forecasts have been presented. In the latter case, the results of the author’s own forecast have been presented; these were obtained with the aid of selected methods applied for the analysis of the dynamics of economic phenomena (the exponential and linear trend models). In order to make the research problem more specific, the text addresses the following research questions: (1) Is it possible to point out any special characteristics of the structure and operation of the electricity market in Poland? (2) Is it possible to point out a characteristic trend in the changes in demand for electricity in Poland? (3) Is it possible to point out a characteristic trend in the changes in electricity prices in Poland?Item Odkrywanie fałszerstw wyborczych a „prawo” Benforda(Wydawnictwo Naukowe WNPiD UAM w Poznaniu, 2018) Pierzgalski, MichałCzy jest możliwa identyfikacja fałszerstw wyborczych za pomocą narzędzi statystycznych? W kilku artykułach opublikowanych w okresie kilku ostatnich lat, m.in. Roukema (2009), Perrichi i Torres (2011) oraz Mebane (2013) użyli metody badawczej, która ich zdaniem może pomagać w wykrywaniu oszustw, które miały miejsce podczas elekcji. W tym artykule, odpowiadam na pytanie, czy tzw. „prawo” Benforda, które zostało wykorzystane np. do weryfikacji nieprawidłowości podczas wyborów prezydenckich w Iranie (2009), jest wiarygodną metodą badawczą. Niestety, przykłady empiryczne wskazują, że użyteczność wskazanej metody jest dyskusyjna.Item Rozwój Dalekiego Wschodu w polityce Federacji Rosyjskiej(Wydawnictwo Naukowe WNPiD UAM w Poznaniu, 2018) Radomska, EwaCelem artykułu jest analiza przyczyn wzrostu zaangażowania władz Rosji w rozwój Dalekiego Wschodu, identyfikacja kierunków podejmowanych działań na rzecz rozwoju regionu i ich ocena z uwzględnieniem występujących barier. Mimo wielu przyjętych koncepcji, programów i strategii, władze Federacji Rosyjskiej nie potrafiły zdefiniować rzeczywistego, kompleksowego modelu rozwoju regionu i wygenerować skutecznych impulsów rozwojowych w regionie. Uwzględniając realne działania rosyjskich władz, za najbardziej perspektywiczne sektory w regionie należy uznać energetykę i transport. Bezpośrednią konsekwencją przyjętych priorytetów będzie pogłębianie zależności gospodarki rosyjskiej oraz regionalnej od sektora energetycznego. Główne bariery rozwoju rosyjskiego Dalekiego Wschodu są powiązane z problemami systemowymi występującymi w całej Rosji, wiele barier ma charakter specyficznie lokalny. Brak jest przesłanek pozwalających przyjąć, że gospodarka Dalekiego Wschodu mogłaby w perspektywie średnio- i długoterminowej stać się konkurencyjna w stosunku do coraz szybciej rozwijających się Chin. W obecnych uwarunkowaniach, wydaje się, że status zaplecza surowcowego państw azjatyckich to maksimum możliwości rozwojowych rosyjskiego Dalekiego Wschodu.Item Kampania wyborcza do Parlamentu Europejskiego w 2014 roku na łamach prasy ogólnopolskiej – studium przypadku „Gazety Wyborczej” i „Rzeczpospolitej”(Wydawnictwo Naukowe WNPiD UAM w Poznaniu, 2018) Adamik-Szysiak, MałgorzataW artykule podjęto próbę ukazania agendy dwóch dzienników ogólnopolskich „Gazety Wyborczej” i „Rzeczpospolitej”, związanej z nagłośnieniem kampanii wyborczej poprzedzającej wybory do Parlamentu Europejskiego w 2014 roku. Przedmiotem badań empirycznych uczyniono zarówno obecność na łamach wspomnianej prasy problematyki dotyczącej poszczególnych ugrupowań politycznych, jak i sposób jej prezentacji opinii publicznej. Jednym z rezultatów przeprowadzonej analizy jest pozytywnie zweryfikowana hipoteza wskazująca na wysoki stopień współzależności rankingu tematów agendy medialnej i publicznej w badanym okresie (współczynnik Pearsona wyniósł 0,93).Item Wpływ postulatów programowych na sukces wyborczy – na przykładzie partii: PiS, PO, ZL w wyborach parlamentarnych w Polsce w 2015 roku(Wydawnictwo Naukowe WNPiD UAM w Poznaniu, 2018) Tyrała, MarekGłówna hipoteza badawcza postawiona w artykule brzmi: postulaty programowe (wyborcze) partii PiS, PO i ZL, miały decydujący wpływ na sukces wyborczy tych partii w wyborach parlamentarnych w Polsce w 2015 roku. Celem autora była charakterystyka programów wyborczych prawicowych i lewicowych partii oraz koalicji wyborczych przed wyborami parlamentarnymi w 2015 r. Scharakteryzowane zostały programy wyborcze poszczególnych komitetów wyborczych. W artykule podjęto próbę charakterystyki partii politycznych posiadających największy potencjał wyborczy i reprezentujących główne nurty ideowe w Polsce: konserwatywny, liberalny oraz socjaldemokratyczny. Tekst ma charakter interdyscyplinarny, problem badawczy został przeanalizowany z perspektywy politologicznej, socjologicznej i filozoficznej. Weryfikując hipotezę postawioną w pracy, zauważono, iż występuje duże prawdopodobieństwo, że to właśnie (socjalny) program wyborczy partii PiS, miał kluczowy wpływ na jej wynik wyborczy. Próba odpowiedzi na postawione pytanie badawcze może wnieść istotny wkład w dalsze badanie procesu rywalizacji wyborczej partii politycznych w Polsce.Item Borys Jelcyn jako przywódca polityczny(Wydawnictwo Naukowe WNPiD UAM w Poznaniu, 2018) Bartnicki, Adam R.Borys Jelcyn bardzo sprawnie doprowadził do rozwiązania ZSRR i zmonopolizowania władzy, nie był jednak mentalnie przygotowany do tego, by być przywódcą narodu w okresie transformacji lat 90. W jego działaniach nie widać było zamiaru umocnienia, konsolidacji państwa, a jedynie chęć umocnienia własnego przywództwa. Budowany przez niego system władzy stał się fundamentem, na którym powstał reżim autorytarny Władimira Putina. To właśnie Jelcyn nauczył rosyjskie elity, jak naginać, a nawet omijać procedury demokratyczne jak lekceważyć i marginalizować opozycję, zawłaszczać środki masowej informacji i korumpować dziennikarzy; jak ubezwłasnowolnić polityków i inteligencję; jak odsuwać społeczeństwo od wpływu na życie polityczne; w jaki sposób życie to dezintegrować i lekceważyć, wywołał społeczną tęsknotę za stabilizacją i rządami „silnej ręki”, zniechęcił Rosjan do demokracji i wolnego rynku, umożliwił powstanie rosyjskiego „oligarchizmu”, przywrócił Rosji stare sowieckie postrzeganie rzeczywistości międzynarodowej, na nowo zalegalizował przemoc państwową. Jelcyn zwalczał komunizm, ale tak naprawdę nie chodziło tu o ideologię, tylko o ludzi, którzy stali na jego drodze. Wiele elementów państwa sowieckiego z rozmysłem zresztą przejął. W ten sposób doszło do swoistej transpozycji komunizmu. Jego część imperialną, społeczną i tę dotyczącą władzy politycznej zaadaptowano do idei nowej Rosji. Jelcyn miał niewątpliwe zasługi w tworzeniu się niepodległej Rosji, cała sfera wolności była już jednak tylko aktywnym rozwinięciem przemian zapoczątkowanych przez Michaiła Gorbaczowa.Item Układy wielkościowe największych ośrodków miejskich w państwach położonych na pomoście bałtycko-czarnomorskim(Wydawnictwo Naukowe WNPiD UAM w Poznaniu, 2018) Żółtowska, Jolanta ElizaZamierzeniem badawczym opracowania było porównanie rozkładu wielkościowego ośrodków miejskich w dwunastu państwach: Białorusi, Bułgarii, Republice Czeskiej, Estonii, Litwie, Łotwie, Mołdawii, Polsce, Rumunii, Słowacji, na Ukrainie i Węgrzech. W celu wyjaśnienia postawionego problemu poznawczego wykorzystano dwie metody badawcze: tzw. regułę kolejności i wielkości G. K. Zipfa oraz analizę stopnia koncentracji M. O. Lorentza. Przed podjęciem zasadniczego tematu przedstawiono problematykę rozwoju demograficznego miast stołecznych w wybranych państwach w pięciu przekrojach czasowych (w latach: 1900, 1930, 1960, 2000 i około 2015 r.). Następnie na podstawie przyjętej metody przeprowadzono skwantyfikowaną ocenę roli największego miasta, jak i zależności wielkościowych, jakie występują między nim a pozostałymi analizowanymi jednostkami osadniczymi. Wydzielono kraje odznaczające się monocentryzmem i policentryzmem. Ostatecznie wyniki analizy statystycznej ujawniły przydatność zastosowanej metody do badań nad problematyką odniesioną do rozmieszczenia i wielkości różnych typów jednostek osadniczych na dowolnie wybranym terytorium.Item Uwarunkowania konfliktów etnopolitycznych w państwach wielonarodowościowych(Wydawnictwo Naukowe WNPiD UAM w Poznaniu, 2018) Jakubowski, AndrzejZnaczenie czynnika etnicznego w wielu sferach współczesnego życia politycznego i społecznego nie tylko nie maleje, ale wręcz wzrasta, stając się przy tym ważnym źródłem sytuacji konfliktogennych w polityce wewnętrznej państw i niekiedy prowadząc do wybuchu konfliktów zbrojnych. Celem niniejszego artykułu jest próba konceptualizacji uwarunkowań współczesnych konfliktów etnopolitycznych, w których główną osią podziału stron pozostają różnice na płaszczyźnie etnicznej i narodowościowej w wymiarze historycznym, etniczno-demograficznym, społecznoekonomicznym, społeczno-kulturowym i politycznym.