Rocznik Integracji Europejskiej, 16/2022
Permanent URI for this collection
Browse
Recent Submissions
Item Tadeusz Wallas, Beata Przybylska-Maszner, Maciej Walkowski (ed.), EU external actions in the contested global order, Wydawnictwo Wydziału Nauk Politycznych i Dziennikarstwa, Poznań 2022, ss. 233.(Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, 2022) Adamiszyn, AleksandraRecenzja.Item Mieczysław Stolarczyk, Główne tendencje ewolucji globalnego i europejskiego systemu międzynarodowego w okresie pozimnowojennym i ich niektóre implikacje, Mysłowice 2022, ss. 561.(Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, 2022) Stypa, ŁukaszRecenzja.Item Michał M. Kosman, Konflikt rosyjsko-ukraiński o Krym (2014–2019). Wybrane aspekty z uwzględnieniem stanowiska Niemiec, Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego, Bydgoszcz 2020, ss. 132.(Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, 2022) Ratajczak, AnnaRecenzja.Item Jadwiga Kiwerska, Sojusz w kryzysie. Prezydentura Donalda Trumpa i relacje transatlantyckie, Wydawnictwo Instytutu Zachodniego, Poznań 2021, ss. 258.(Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, 2022) Brust, FilipRecenzjaItem Jean Grondin i aktualność jego perspektywy hermeneutycznej dla Europy i świata(Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, 2022) Szymczyński, Tomasz R.Europa i świat szczególnie ostatnimi czasy napotykają ponownie na coraz to nowe wydarzenia i procesy, których ujmowanie w kategoriach innych niż cierpienie byłoby trudne do uzasadnienia. Taki stan rzeczy prowokuje do formułowania pytań o sens egzystencji wpisanej w tego rodzaju okoliczności. W tym kontekście Jean Grondin, wychodząc od założeń hermeneutyki filozoficznej Hansa-Georga Gadamera, przekonuje, by zamiast przyzwalać na założenie o relatywizmie, co niesie szereg daleko idących konsekwencji dla naszego rozumienia otaczającego nas świata, powracać do tkwiącego u podstaw kultury zachodniej stanowiska, że sensownie można rozważać egzystencję człowieka wyłącznie w wyraźnie zarysowanych dla niej granicach, gdyż tylko wówczas mamy szanse na odnalezienie stosownej miary w odniesieniu do tego, jak określić nasze miejsce i jego sens. Brak zgody na ów relatywizm Grondin uzasadnia poprzez zwrócenie uwagi na fundamentalne rozróżnienie między fragmentami i całością rzeczywistości, którego zlekceważenie uznaje za jedną z ważnych przyczyn popularności tego współczesnego nurtu. Na tej podstawie ukazuje się, że właśnie w wyniku braku adekwatnego rozpoznania tego wyzwania w obszarze nauki i edukacji nasz świat społeczny zdaje się podlegać postępującej radykalizacji o dychotomicznym kształcie. Z jednej strony, staje się coraz bardziej zmatematyzowany, a z drugiej, trudna sztuka mądrości praktycznej ulega degradacji w wyniku daleko idącej polityzacji, w ramach której coraz większy rozdźwięk uwidacznia się między tym, co deklarowane oraz tym, co faktyczne. Natomiast zadanie problematyzowania tego stanu rzeczy, które powinno być traktowane jako jeden z zasadniczych celów nauk humanistycznych i społecznych zastąpione bywa jedynie skrupulatnym odnotowywaniem tego, co w efekcie braku tego rodzaju refleksji się wokół nas oraz z nami dzieje.Item Integracja Europy Środkowo-Wschodniej w myśli politycznej Karola Stefana Frycza (1910–1942)(Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, 2022) Meller, ArkadiuszArtykuł koncentruje się wokół osoby przedstawiciela młodego pokolenia polskiego obozu narodowego, jakim był Karol Stefan Frycz. Często w swoich poglądach wyłamywał się z kanonów myśli politycznej Narodowej Demokracji. Przykładem takiej płaszczyzny były stosunki międzynarodowe i jego wizja integracji Europy Środkowo-Wschodniej. Jako jeden z nielicznych przedstawicieli ruchu narodowego w sposób pozytywny wypowiadał się na temat idei jagiellońskiej. W koncepcji Karola Stefana Frycza Polska, z racji swoich doświadczeń historycznych, potencjału ludnościowego oraz gospodarczego, powinna odgrywać wiodącą rolę w Europie Środkowo-Wschodniej. Frycz uważał, że Polska wspólnie z Węgrami oraz Rumunią powinna na arenie międzynarodowej zapoczątkować proces zastąpienia Małej Ententy nowym regionalnym sojuszem. Karol Stefan Frycz uważał także, że Polska była powołana do tego by rozstrzygać wszelkie spory terytorialne między państwami Europy Centralnej oraz powinna dążyć do osłabienia pozycji międzynarodowej Niemiec.Item On the Road to the Membership of the European Communities. Political, Economic and Social Changes in Greece, Spain, Portugal discussed in the “Polityka” weekly magazine (1981-1987)(Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, 2022) Barabasz, AdamThe main aim of the article is to present the views and opinions of the editors of the Polityka weekly on the extension of the European integration process to Greece, Spain and Portugal in 1981–1987. The author’s intention is to present reactions of journalists writing for the opinion-forming weekly in Poland to the political, economic and social changes taking place in the southern European states. The article uses the historical method and the analysis of sources and press articles. The following methods also proved to be useful: institutional and legal, comparative, decision-making and behavioral.Item Dostępność cyfrowa w Unii Europejskiej – praktyka i założenia teoretyczne(Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, 2022) Włodyka, Ewa MariaNa świecie w 2021 r. prawie pięć miliardów ludzi korzystało z internetu – czyli 62,5% populacji Ziemi (Kemp, 2022). Liczby te są zgodne z ogólnoświatowymi trendami w obszarze gospodarki, z charakterystycznymi dla jej kolejnych etapów rozwoju (aktualnie – Przemysł 4.0) cechami. Za trendami w sektorze biznesu podążają zmiany w sektorze publicznym, co znajduje odzwierciedlenie w funkcjonowaniu administracji publicznej. Zwiększający się udział internetu wpływa na wzrost wykorzystywania w coraz szerszym zakresie nowoczesnych technologii informacyjno-komunikacyjnych, tzw. ICT w administracji publicznej i poprzez podmioty publiczne. Jednocześnie 80 mln Europejczyków żyje z niepełnosprawnością (Polska Akademia Dostępności, 2015), podlegając wykluczeniu pod kątem dostępności cyfrowej. Polityki publiczne Unii Europejskiej oraz państw członkowskich na przykładzie Polski kształtują równy dostęp do usług online swoich obywateli.Item Polityka równościowa Unii Europejskiej. Implikacje dla bezpieczeństwa i praw kobiet(Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, 2022) Raba-Schulze, AleksandraRówność płci pozostaje głównym celem UE, która za priorytet uznaje równość w obszarze ekonomicznym, w obszarze przeciwdziałania przemocy ze względu na płeć oraz równego udziału kobiet i mężczyzn w życiu politycznym i strukturach decyzyjnych. Równość płci jest zasadą ściśle związaną z przestrzeganiem oraz poszanowaniem praw kobiet oraz istotnym elementem kształtującym bezpieczeństwo kobiet. W artykule przedstawiono kluczowe dokumenty dotyczące unijnej polityki równościowej i jej wpływ na bezpieczeństwo kobiet. Autorka artykułu jako metodę badawczą przyjęła analizę instytucjonalno-prawną, która została wykorzystana do analizy dokumentów dotyczących polityki równościowej Unii Europejskiej, odzwierciedlających założenia tejże polityki.Item „Konferencja w sprawie przyszłości Europy” wobec zmian polityki równościowej i antydyskryminacyjnej(Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, 2022) Burgoński, PiotrKonferencja w sprawie przyszłości Europy (KwsPE) trwała od wiosny 2021 r. do wiosny 2022 r. Stanowiła wspólne przedsięwzięcie Parlamentu Europejskiego, Rady UE, Komisji Europejskiej i państw członkowskich, na które złożyło się wiele debat i dyskusji z udziałem obywateli UE na temat wyzwań, priorytetów i przyszłości Europy. Uczestnicy KwsPE sformułowali dwie propozycje zmian w zakresie polityki równościowej i antydyskryminacyjnej UE. Pierwsza z nich przewiduje wypłacanie dotacji lub udzielanie ulg podatkowych przedsiębiorcom, którzy zatrudnią ustalony przez UE odsetek (kwoty) kobiet, osób młodych, starszych i pochodzących z mniejszości przez określony minimalny okres. Zgodnie z drugą propozycją UE miałaby zobowiązać przedsiębiorstwa (w zależności od liczby pracowników) do tworzenia w nich przedszkoli i placów zabaw oraz udzielać przedsiębiorstwom dotacji na tworzenie przedszkoli przystępnych cenowo. Celem niniejszego artykułu było określenie, czy propozycje uczestników KwsPE potwierdzają, czy też wyznaczają nowy kierunek polityki równościowej i antydyskryminacyjnej UE. Badania, które przeprowadzono metodą jakościowej analizy zawartości ograniczyły się do wymiaru ideacyjnego wspomnianej polityki. Analizy miały charakter kontekstualny, gdzie kontekstem była dotychczasowa polityka równościowa i antydyskryminacyjna UE oraz modele polityki zatrudnienia, rynku pracy i społecznej. Przeprowadzone analizy pozwoliły stwierdzić, że ewentualne przyjęcie propozycji KwsPE nie przyczyniłoby się do zasadniczych zmian, a jedynie mogłyby wzmacniać istniejące już tendencje i rozwiązania w obecnej polityce równościowej i antydyskryminacyjnej UE.Item Inicjatywa Trójmorza. Role – funkcje – kontrowersje z perspektywy teorii europeizacji(Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, 2022) Nitszke, AgnieszkaPo sześciu latach od zawiązania Inicjatywy Trójmorza można podjąć próbę określenia jej ról i funkcji, a także znaczenia, jakie ten proces ma dla integracji europejskiej, w szczególności dla Unii Europejskiej. Celem artykułu jest przedstawienie współpracy 3SI z perspektywy integralności polityki Unii Europejskiej oraz określenia, na jakie korzyści liczą państwa tworzące ten format w kontekście polityki unijnej. Zbadaniu zostanie poddana hipoteza mówiąca, że Inicjatywa Trójmorza nie stanowi wartości dodanej integracji europejskiej i jest forum realizacji interesów narodowych poszczególnych państw, a nie całej grupy. Aby rozstrzygnąć hipotezę postawiono następujące pytania badawcze: P1: Jakie były powody ustanowienia 3SI?; P2: które państwo lub państwa jest/są liderem grupy?; P3: Jakie państwa trzecie angażują się we wspieranie współpracy 3SI i jakie są ich motywacje?; P4: Jakie deklarowane i faktyczne role i funkcje w systemie UE wypełnia 3SI? Analiza zostanie poprowadzona z perspektywy teorii europeizacji. W badaniu zastosowano metody jakościowe, w tym metodę instytucjonalno-prawną, systemową oraz komparatystyczną.Item Poland in the EU Development Policy: Active Participant or Passive Donor?(Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, 2022) Szynol, MonikaAccession to the European Union (EU) significantly impacted the structure and volume of Poland’s Official Development Assistance (ODA). Since 2004, most of the Polish aid has been distributed through multilateral channels (annually 73% on average), with the dominant position among them of the EU (annually 90% of multilateral ODA and at the same time 66% of total ODA). The EU remains the main administrator of Polish aid resources. Therefore, the main aim of this article is to define the contribution (both in political and financial terms) that Poland makes to the European Union’s development policy. It is no less important to verify the state’s activity level in shaping this policy, which is related to promoting foreign policy interests (long-term and short-term) in the EU forum.Item Stan i perspektywy rolnictwa ekologicznego w Polsce – ocena wyzwań i szans wdrażania Europejskiego Zielonego Ładu w rolnictwie(Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, 2022) Miecznikowska-Jerzak, JustynaCelem artykułu jest przedstawienie stanu obecnego rolnictwa ekologicznego w Polsce na tle innych państw członkowskich UE oraz wskazanie perspektyw rozwoju produkcji ekologicznej w kontekście promowanych w ramach Europejskiego Zielonego Ładu zmian w rolnictwie. W 2020 roku udział rolnictwa ekologicznego w powierzchni użytków rolnych w Polsce wyniósł 3,5% (przy średniej wynoszącej w UE 8,5%) zaś udział gospodarstw ekologicznych w ogóle gospodarstw rolnych liczył jedynie 1,4%. Od 2014 roku można zaobserwować w Polsce spadek zarówno powierzchni przeznaczonej pod ekologiczną produkcję, jak i liczby ekologicznych gospodarstw rolnych. Jest to trend odwrotny od tego jaki był oczekiwany oraz wspierany w ramach Wspólnej Polityki Rolnej. Przyjęta hipoteza badawcza zakłada, że trudności związane z ekologizacją produkcji rolnej są pochodną sytuacji gospodarczo-społecznej, w tym siły nabywczej konsumentów na rynku żywności ekologicznej w Polsce oraz kondycji rolnictwa. W artykule wyjaśniono w oparciu o unijne i krajowe akty prawne zasady produkcji ekologicznej. Następnie omówiono i porównano sytuację produkcyjno-ekonomiczną gospodarstw ekologicznych w Polsce i w UE, korzystając z danych statystycznych z lat 2004–2020. Przeanalizowano unijne strategie i krajowe plany nawołujące do intensyfikacji działań na rzecz rolnictwa ekologicznego. W podsumowaniu wskazano mocne i słabe strony oraz wyzwania i szanse stające przed ekologicznym rolnictwem w Polsce.Item Problem nieufności do rządów narodowych w krajach Unii Europejskiej w kontekście postrzeganej niekompetencji w doborze środków do walki z pandemią COVID-19(Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, 2022) Budzyński, ŁukaszW artykule została podjęta analiza nieufności do rządów w krajach Unii Europejskiej. Zasadniczym przedmiotem badania było społeczeństwo tych krajów, traktowane jako jedna całość. W artykule postawiono dwa cele. Pierwszym z nich była charakterystyka krótkookresowego trendu obejmującego lata 2017–2021 i dotyczącego deklaracji nieufności do rządów narodowych w społeczeństwach Unii Europejskiej. Drugim z nich była odpowiedź na pytanie o wpływ postrzeganej niekompetencji technicznej rządów na nieufność polityczną. W badaniu szczególnie podjęto się próby wskazania wpływu postrzeganej niekompetencji w doborze środków do walki z pandemią COVID-19 w 2021 roku przez rządy narodowe krajów Unii Europejskiej na nieufność do nich. Do realizacji przyjętych celów zostały wykorzystane dane Eurobarometru. Pozwoliły one wskazać, iż pandemia COVID-19 w pierwszym okresie przyczyniła się nieznacznie do wzrostu zaufania do rządów, natomiast w dalszej perspektywie spowodowała wzrost nieufności do rządów narodowych. Szczegółowa analiza przeprowadzona w klauzurze ceteris paribus pokazała, iż postrzegana niekompetencja techniczna rządów, szczególnie w zakresie walki z pandemią COVID-19, jest istotnym czynnikiem generującym nieufność polityczną. Analiza została przeprowadzona w kontekście ogólnoeuropejskim bez wskazywania specyfiki oddziaływań dla poszczególnych krajów.Item The raw materials policy of the European Union for rare earth elements(Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, 2022) Kamprowski, RafałThis article deals with one of the dimensions of the European Union’s raw materials policy, including rare earth elements (REE). The core and overarching goal of the raw materials policy implemented by a given entity is to ensure security in terms of raw materials. Taking into account the current geopolitical situation and the ongoing war in Ukraine, the main part of discussion regarding raw materials security focuses on issues related to the supply of energy sources, including gas or coal. Rare earth elements, however, remain on the side-lines of these considerations. Rare earth elements are the foundation of modern technological development in many areas and fields. Due to their role, they have been the object of political rivalry between the People’s Republic of China and the United States of America for at least twenty years. The question of the place and role of the European Union in this system remains open. The research intention of the considerations in this article is to indicate the role of REEs in the raw materials policy implemented by the European Union. The research shows that, despite the relatively late involvement of the European Union in the identification of key REEs and the development of their supply chain, a clear professionalisation of EU practices has been observed for several years. It is also indicated that among the most important challenges for the European Union’s raw materials policy are factors such as excessive dependence of the supply chain on the People’s Republic of China and difficulties in obtaining REEs within the territory of European Union member states.Item Three decades of relations between the European Union and Moldova – from cooperation to the membership perspective(Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, 2022) Tkachuk, OlesiaThe research objective of the article is to analyze the evolution of bilateral relations between the European Union and Moldova from the 1990s to the present, with a particular focus on the participation of the Republic of Moldova in the European Neighborhood Policy and Eastern Partnership, as well as the signing and implementation of the Association Agreement. Contemporary challenges and threats (including Russian aggression against Ukraine) have had a significant impact on the security of the EU, as well as the development of relations between the EU and neighboring countries. In particular, the prospect of membership in the EU structures was opened up to Moldova (and Ukraine). In the paper, the author poses a research hypothesis that despite the fact that Moldova has been granted the status of an EU candidate country, the republic still has a significant internal problem, the lack of solution to which may largely postpone the commencement of accession negotiations or even hinder EU-Moldova cooperation.Item Wpływ przywództwa politycznego na rewizję polityki wschodniej Unii Europejskiej w kontekście wojny w Ukrainie(Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, 2022) Zheltovskyy, VadymGłównym celem artykułu jest analiza transformacji stylu przywództwa głównych instytucji Unii Europejskiej (Rady Europejskiej, Komisji Europejskiej, Parlamentu Europejskiego) i jego wpływu na działania unijne, podejmowane w zakresie rewizji polityki wschodniej UE, do których doszło w następstwie nielegalnego pełnowymiarowego ataku Rosji na Ukrainę w dniu 24 lutego 2022 roku. W związku z powyższym szczególną uwagę poświęcono omówieniu kwestii ukraińskiej jako czynnika bezpośrednio wpływającego na zmianę pozycji głównych politycznych aktorów europejskich (zarówno indywidualnych, jak i zbiorowych) wobec roli UE jako siły strukturalnej w regionie Partnerstwa Wschodniego. Ponadto nacisk jest położony na główne kwestie wpływające na skuteczność procesów demokratyzacji w Ukrainie po wyborach parlamentarnych i prezydenckich 2019 roku. Kolejnym zadaniem jest ocena działań podejmowanych przez instytucje unijne w celu wsparcia procesów europeizacji w Ukrainie oraz przedstawienia możliwych kierunków współpracy w okresie post wojennym.Item The European Union in the face of Russia’s war with Ukraine(Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, 2022) Khmilevska, PolinaThe brutal reality of barbarian aggressive war in the middle of Europe demands the full mobilization and unification of powers not only of Ukraine, but also of such important actors as European Union member states. However, unfortunately it turned out that European Union again faces internal arguments and lack of unity, despite such unambiguous situation. The articles analyses the number of EU member states according to their position in the Russian-Ukrainian war and discusses what might be the reasons and consequences.Item Austriacka polityka rozwojowa wobec globalnych wyzwań(Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, 2022) Paterek, AnnaArtykuł poddaje analizie ramy instytucjonalne i charakter austriackiej współpracy na rzecz rozwoju. W centrum uwagi jest polityczno-rozwojowy dyskurs prowadzony przez jej głównych aktorów Federalne Ministerstwo Spraw Europejskich i Międzynarodowych (BMEIA) i Austriacką Agencję Rozwoju (ADA). Porównuje regionalny/sąsiedzki i globalny wymiar austriackiej ODA, w odniesieniu do zmieniających się międzynarodowych uwarunkowań i globalnych wyzwań, jak kryzys uchodźczy, pandemia COVID-19 czy wojna w Ukrainie.Item Polityczno-historyczne determinanty europejskiej polityki zagranicznej Republiki Finlandii(Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, 2022) Partacz, CzesławNiniejszy artykuł przedstawia historyczne determinanty współczesnej polityki zagranicznej Republiki Finlandii. Mimo niewielkiego potencjału gospodarczego i militarnego państwo to zdołało zachować niepodległość i względną niezależność zarówno w czasie II wojny światowej, jak i w okresie zimnej wojny. Współczesna sytuacja geopolityczna Finlandii i jej sposób prowadzenia polityki międzynarodowej wynikają z długiej tradycji zachowywania równowagi w stosunkach z największymi graczami na arenie międzynarodowej. Agresja Federacji Rosyjskiej na Ukrainę spowodowała konieczność zmiany tej polityki i wejścia w struktury Paktu Północnoatlantyckiego.