Bohemistyka, 2009, nr 2
Permanent URI for this collection
Browse
Recent Submissions
Item K tematické výstavbě raných próz básníka Julia Zeyera(PAN oddział w Poznaniu, IFS UAM, Wydawnictwo Pro, 2009) SCHACHERL, MartinCílem tohoto příspěvku je poukázat na prokazatelné paralely v rámci tematické výstavby próz počátečního tvůrčího období básníka Julia Zeyera. Kompozice u Zeyerových textů ze 70. let 19. století je založena na příběhovém propojení dvou relativně samostatných vyprávěcích pozic. Principiálním znakem této vyprávěcí šablony, jejíű aplikaci můžeme v různých modifikacích nalézt u celé řady Zeyerových prozaických textů počátečního období jeho tvorby, je výrazné posílení promluvy postav oproti promluvě vypravěče, a to vždy v pravidelném postupu založeném na využití postav jako vypravěčů. Profil vyprávění je ve znamení nenarativních částí a texty jsou více dramatizované. Z formálních aspektů textové výstavby se na rytmu Zeyerových próz významně podílí vertikální členění textu. To je s tematickou výstavbou pevně propojeno a tvoří principiální prvek vzhledem k formálnímu přístupu autora v rámci zpracování prozaické látky.Item Głos Miloša Martena w sporze o sens czeskich dziejów(PAN oddział w Poznaniu, IFS UAM, Wydawnictwo Pro, 2009) PAJĄK, AleksandraGłos Miloša Martena w sporze o sens historii Czech wskazuje na tekst Nad městem, w tym na konkretną debatę historyczną. Marten (1883–1917) był krytyk literacki, eseista i współpracownikiem czasopisma "Modern revue". Wybór dialogu jako gatunku literackiego tego utworu wynika z dyskursywnego charakteru sporu o historię. Dialog między Czechem Michałem a cudzoziemcem francuskiego pochodzenia dotyczy najbardziej burzliwych momentów historii Czech, począwszy od powstania ruchu husyckiego, Bitwy pod Białą Górą i ich konsekwencje widoczne np. w czeskiej barokowej sztuce i kulturze. Wiele interpretacji tego tekstu wyraża Allan, który jest Francuzem, i wielki francuski poeta Paul Claudel. Dialog Nad městem jest osobistą interpretacją wydarzeń, w których eseista dąży do ponownej oceny przeszłości. Sugeruje on zmianę stereotypowego spojrzenia na upadek kultury czeskiej w XVII wieku i powrót tradycji katolickiej do kultury czeskiej.Item Bývaly prý v Čechách někdy časy…(PAN oddział w Poznaniu, IFS UAM, Wydawnictwo Pro, 2009) KRET, EwaAutorka analizuje zmianę cech czeskiej bajki jako gatunku mowy, która dzięki charakterystycznej precyzji ustrojowej, zrealizowanemu w niej prawu uproszczonego istnienia, schematyczności fabuły i typowości bohatera, a także wprowadzeniu planu nadziemskiego z „całym szafarzem cudowności” w pełni odpowiada fikcji intelektualnej, będącej warunkiem funkcji kompensacyjnej, która prowadzi do uwrażliwiania dzieci na wszystkie wyższe kwestie życiowe i uznawane wartości. Ważne jest przede wszystkim skupienie się nie sprawach dotyczących życia i społeczeństwa. Bajka, która przetrwała wieki, ma znaczenie nie tylko poznawcze i pedagogiczne, ale przede wszystkim terapeutyczne, ponieważ odpowiada na stany lękowe, które dzieci mogą przeżywać w związku z niezrozumiałymi zachowaniami dorosłych. Jednocześnie dają do zrozumienia, że pełne satysfakcji życie jest dostępne każdemu, mimo życiowych przeciwności.Item Dzieło literackie jako akt komunikacji językowej w kontekście relacji nadawca–odbiorca, czyli o współczesnych tendencjach rozwojowych twórczości dla dzieci i ich rodziców(PAN oddział w Poznaniu, IFS UAM, Wydawnictwo Pro, 2009) Chrobak, KatarzynaAutorka analizuje współczesne tendencje w literaturze dla dzieci. Sztywny podział literatury na pisaną dla dorosłych i dla dzieci ulega zmianie. Granica ta często jest granicą umowną. Współczesne tendencje rozwojowe literatury dla dzieci pokazują, że jej autorzy świadomie dążą do poszerzenia kręgu odbiorców dzieła literackiego, uwzględniając w jego odbiorze również dorosłego czytelnika. Zweryfikować należy więc czytelnicze przyzwyczajenia, które w świadomości zarówno dorosłych, jak i młodych czytelników literaturę dla dzieci i literaturę dla dorosłych sytuują na dwóch przeciwstawnych biegunach.Item Slovanské paralely: Jiří Orten a Krzysztof Kamil Baczyński (2)(PAN oddział w Poznaniu, IFS UAM, Wydawnictwo Pro, 2009) Balowski, MieczysławAutor porovnává českého básníka Jiřího Ortena (1919–1941) a polského básníka Krzysztofa Kamila Baczyńskiego (1921–1944), kteří žili asi ve stejné době a za asi stejných podmínek. Ani Orten, ani Baczyński nezavírali oči před tragickým osudem své generace. Vyjadřují jej nezkresleně, nezplošťují napětí mezi touhou a právy mládí na štěstí a lásku a nutností bojovat se zlem, které je obklopovalo. Ortenovo hledání nového světa šlo směrem k dětství a lásce. „Těžkou dobu“ vidí z historické perspektivy a umísťuje ji v osudu Bohem vyvoleného národa. Baczyński však ponechává stranou svět pohádek a bájí a začíná mluvit bez alegorií o osudu jeho generace. Jeho vrstevníci v sobě nesli stejné metafyzické příznaky: víru a beznaděj.