Środkowoeuropejskie Studia Polityczne, 2009, nr 1/2
Permanent URI for this collectionhttps://repozytorium.amu.edu.pl/handle/10593/1653
Browse
Recent Submissions
Item Federacja Rosyjska po wyborach do Dumy Państwowej 2007 r.(Wydawnictwo Naukowe WNPiD UAM w Poznaniu, 2009) Kakareko, KseniaThe elections to the National Duma (Parliament) in 2007 did not change the system of political forces. The composition of the parliament remained practically the same as before the elections. Yet the results were relatively significant as evidence that the political system istable : the composition of political forces remained unchanged. The significance of the Duma elected in the course of December 2007 elections is likely to weaken. The Parliament has become even less independent and more subordinate to the executive power. One can venture to say that the Russian Duma is more and more like the USSR Main Board before 1989.Item Rola partii i ugrupowań politycznych w wydarzeniach „tulipanowej rewolucji” w Kirgistanie(Wydawnictwo Naukowe WNPiD UAM w Poznaniu, 2009) Shukuralieve, NartsissThe activization of political parties, stimulated both by the authorities and opposition, and the use of ‘new’ methods that had not been used before, were an inseparable element of the events of the so-called ‘Tulip Revolution’. This time, the political games of the salon were supplemented by the activity aimed at establishing connections with the electorate. The establishment of youth organizations, working with people and active presence in the media and the Internet became an element of political practice. The ultimate success of the opposition parties was that they broke political apathy and stimulated the belief that changes can be achieved via the (passive or active) involvement of the entire community in political events. Yet this was virtually the only success which turned out to be only temporary and did not significantly outlive the ‘Tulip Revolution’Item Geneza postawy antykapitalistycznej(Wydawnictwo Naukowe WNPiD UAM w Poznaniu, 2009) Stankiewicz, WojciechCelem artykułu jest dokonanie analizy fenomenu społeczno-gospodarczego, jakim jest postawa niechętna lub nawet wroga systemowi kapitalistycznemu, który – jak dowodzi historia ludzkości – okazał się najbardziej sprawnym systemem wzbogacenia narodów oraz metodą optymalnego wykorzystania rzadkich zasobów ekonomicznych. Hipotezą badawczą niniejszego studium jest twierdzenie, że postawa antykapitalistyczna jest zjawiskiem relatywnie rozpowszechnionym we współczesnym społeczeństwie, oraz iż posiada ona genezę wywodzącą się zarówno z pewnych immanentnych cech natury ludzkiej, jak i obiektywnego rozpowszechnienia opozycyjnego do kapitalizmu systemu społeczno-gospodarczego – modelu państwa opiekuńczego.Item Uwarunkowania i persektywy dyskusji na temat narodu śląskiego(Wydawnictwo Naukowe WNPiD UAM w Poznaniu, 2009) Trosiak, CezaryNa fali przemian zapoczątkowanych „okrągłym stołem” doszło do pojawienia się w dyskusji socjologów, politologów, etnologów i co ważniejsze polityków, kwestii narodu śląskiego. Problem ten dla badaczy problematyki śląskiej nie był zaskoczeniem, gdyż mniej więcej od początku lat 80. dało się wyraźnie zauważyć dystansowanie się ludności rodzimej Śląska (zarówno Górnego jak i Opolskiego) od jednoznacznego deklarowania swojej przynależności do narodu polskiego czy niemieckiego. Wyjściem pośrednim, szczególnie mocno podnoszonym przez Ślązaków mieszkających w Polsce, było wskazywanie swojej śląskości, jako alternatywy w stosunku do określania tej ludności jako polskiej ludności rodzimej.Item Orientacja seksualna jako prawo człowieka(Wydawnictwo Naukowe WNPiD UAM w Poznaniu, 2009) Sobczak, JacekWarto zauważyć, iż mimo wypracowywania standardów ochrony orientacji seksualnej, ciągle odnotowywane są fakty naruszania praw mniejszości seksualnych. Z drugiej jednak strony krzykliwe, często obsceniczne demonstracje niektórych przedstawicieli tych mniejszości, podejmowane w słusznej sprawie, muszą drażnić tradycyjne społeczności wielu miast i miasteczek. Wydaje się, że znacznie łatwiejsze byłoby zdobycie akceptacji przez przedstawicieli tych mniejszości, gdyby zechcieli oni akcentować, tak jak to czynione jest na gruncie Unii Europejskiej, sferę ekonomiczną. Postulaty w tym zakresie, jak się wydaje, mogłyby zyskać dość łatwo zrozumienie i poparcie. W warunkach polskich niezbędna wydaje się długofalowa, rzeczowa dyskusja, której warunkiem powinno być odejście od kwestii światopoglądowych i zajęcie się problemami gospodarczymi. Wolno jednak przypuszczać, iż pospiesznie wprowadzane rozwiązania unijne, niekoniecznie znajdą akceptację w odbiorze społecznym.Item Teoretyczne i praktyczne ograniczenia implementacji zasad demokratycznych modelu deliberatywnego w Europie Środkowej na przełomie XX i XXI wieku - uwagi in statu nascendi(Wydawnictwo Naukowe WNPiD UAM w Poznaniu, 2009) Olbromski, Cezary JózefW tekście poruszone zostało zagadnienie artykułowania się społeczeństw dawnych państw satelickich komunizmu totalitarnego, które wybrały demokratyczny model podejmowania decyzji politycznych i sprawowania rządów. Tekst nie posiada charakteru stricte historycznego, mimo że oparty jest na materiale historycznym, nie stanowi także komentarza bieżących wydarzeń politycznych. Staram się pokazać, iż implementacja zasady przedstawicielskiej w systemach demokratycznych tych państw zapętla kompetencje obywateli, przekreślając do pewnego stopnia sens jej aplikowalności. Obywatele do tej pory równi wobec prawa są teraz (teoretycznie) równi wobec swoich przedstawicieli. Przedstawiciele natomiast są przedstawicielami konkretnych grup obywateli, którzy na mocy układu wyborczego powinni na niego głosować (okręg). Antidotum neutralizujące konsekwencje tej aporii jest zasada deliberywności, jako narzędzie doprowadzające artykułujące się społeczeństwo i ich przedstawicieli i reprezentantów do suwerennych decyzji politycznych.Item Wolność sumienia i wyznania w świetle najnowszych orzeczeń Europejskiego Trybunału Praw Człowieka(Wydawnictwo Naukowe WNPiD UAM w Poznaniu, 2009) Gołda - Sobczak, Maria; Sobczak, WitoldZ treści analizowanego w artykule orzecznictwa wynika, że problemy, z którymi przyszło się zmagać Trybunałowi, to przede wszystkim kwestie związane z manifestowaniem religii poprzez specyficzny ubiór, a także sprawy wynikające z niezbyt precyzyjnego prawa wyznaniowego w niektórych państwach byłego obozu socjalistycznego. Rzuca się przy tym w oczy fakt, iż kultura prawna urzędników w tychże państwach, a także niestety sędziów, nie pozostaje na szczególnie wysokim poziomie. Koniecznym jest – jak się wydaje – także zapoznanie się ustawodawcy ze standardami prawnymi państwa Europy Zachodniej. Wyraźnie przy tym można dostrzec pewne uprzedzenia w odniesieniu do niektórych ugrupowań religijnych.Item Stolzman w Belwederze? Instrumentalizacja antysemityzmu w kampaniach prezydenckich w Polsce po roku 1989(Wydawnictwo Naukowe WNPiD UAM w Poznaniu, 2009) Forecki, PiotrAntysemicki dyskurs wcale nie potrzebuje obecności Żydów jako racji swojego bytu i legitymizacji istnienia. Zwalcza Żydów wyimaginowanych i symbolicznych. Żydów z nadania, a zwłaszcza wszystko to, przeciwko czemu występuje i na różne sposoby stara się z Żydami skojarzyć. Praktyka taka niejednokrotnie dała o sobie znać w toku prezydenckich kampanii wyborczych w Polsce po roku 1989. Efektów płynących z instrumentalizacji antysemityzmu, choć samo zjawisko jest godne wyłącznie pogardy, nie należy jednak przeceniać i nadawać mu nadmiernego znaczenia przy interpretacji decyzji powziętych przez wyborców. Gdyby w istocie miał on stanowić instrument o przemożnym oddziaływaniu, to ironizując Aleksander Kwaśniewski nie zostałby dwukrotnie prezydentem Polski.Item Postawy mieszkańców małych miejscowości wobec Unii Europejskiej na przykładzie Trzcianki(Wydawnictwo Naukowe WNPiD UAM w Poznaniu, 2009) Pająk, Beata; Pawlukiewicz, MariuszBefore the referendum on the Polish society accepting or opposing Poland’s accession to the EU, the diagnosis of social support for the process of European integration assumed particular significance. A mundane negotiation process and widespread information campaign resulted in the changes in the citizens’ knowledge of the European structures, their emotions stirred by the accession process and their readiness to support Poland’s accession to the European Union. One of Polish towns served as an example to survey the attitudes of its inhabitants towards the European Union. The paper presents the methodology and results of this survey.Item Wymiar wschodni Unii Europejskiej - komplementarny czy konkurencyjny dla pozostałych kierunków polityki zagranicznej Unii? (analogie i rozbieżności)(Wydawnictwo Naukowe WNPiD UAM w Poznaniu, 2009) Piskorska, BeataPomimo iż Partnerstwo Wschodnie uzyskało poparcie państw czonkowskich UE, jest to inicjatywa konkurencyjna dla Unii Śródziemnomorskiej, mocno forsowanej przez Francję. Polityka wschodnia może odciągać uwagę Unii od tak ważnej dla Francji kwestii Afryki Północnej i dlatego można spodziewać się działań Francji zmierzających do marginalizacji znaczenia Partnerstwa Wschodniego. Na takie stanowisko może również wpłynąć postawa Rosji (próba podjęcia przez Francję współpracy na linii Paryż-Berlin-Moskwa, z pominięciem interesów Polski i państw Europy Środkowej i Wschodniej).Item Rola partii i ugrupowań politycznych w wydarzeniach „tulipanowej rewolucji” w Kirgistanie(Wydawnictwo Naukowe WNPiD UAM w Poznaniu, 2009) Shukuralieva, NartsissAktywizacja partii politycznych tak ze strony władzy, jak i opozycji oraz wykorzystywanie przez nich „nowych” dotychczas nie stosowanych metod były nierozłączną częścią wydarzeń tzw. „Tulipanowej rewolucji”. Tym razem salonowe gry polityczne uzupełniono działaniami, które miały doprowadzić do wytworzenia więzi z elektoratem. Tworzenie młodzieżówek, praca z ludźmi oraz aktywność w przestrzeni medialnej i internetowej stały się częścią praktyki politycznej. Wreszcie, sukcesem partii opozycyjnych było przełamanie apatii politycznej, wytworzenie przekonania o możliwości dokonania zmian oraz zaangażowanie (pasywne lub aktywne) całej społeczności w wydarzenia polityczne. Niemniej, był to właściwie jedyny sukces, który w dodatku ograniczony był czasowo i nie przetrwał długo po „tulipanowej rewolucji”.Item Dobro wspólne jako naczelna zasada Konstytucji RP z dnia 2 kwietnia 1997 r.(Wydawnictwo Naukowe WNPiD UAM w Poznaniu, 2009) Strzelczyk, KrzysztofCzym jest dobro wspólne? Jakie rozumienie dobra wspólnego koresponduje z uznaniem zasady dobra wspólnego, wyrażonego w artykule 1 Konstytucji RP, za zasadę naczelną? Autor stara się odpowiedzieć na te pytania a następnie próbuje wskazać, że interpretacja polityczna jak i prawnicza pozwala uznać zasadę dobra wspólnego jako zasadę normatywną a nie jedynie jako deklarację o charakterze typowo ideologicznym, za którym nie stoi żadna treść prawna. Niniejszy tekst ukazuje też sposób w jaki doszło do takiego zredagowania artykułu 1 Konstytucji RP z 1997 r.Item Wpływ mediów na kształtowanie postaw politycznych młodzieży (wyniki badań)(Wydawnictwo Naukowe WNPiD UAM w Poznaniu, 2009) Lebiotkowski, AndrzejJednym z kluczowych zadań, jakie stoją przed mediami jest kształtowanie oczekiwanych postaw społecznych i politycznych. Postawy bowiem, wywierają wpływ na nasze postępowanie, reakcje emocjonalne oraz na sposób, w jaki postrzegamy otaczającą nas rzeczywistość. Inspiracją do podjęcia badań stało się pytanie, czy i w jakim zakresie media wywierają wpływ na kształtowanie postaw politycznych młodzieży? Badanie zaplanowano w Liceum Ogólnokształcącym, w klasach programowo najwyższych. Nie uwzględniono w badaniu Liceum Profilowanego, w którym do klasy III uczęszcza 25 uczniów. Badanie przeprowadzono w październiku 2008 roku. Do badań prowadzonych wśród uczniów Liceum Ogólnokształcącego w Opalenicy zastosowano metodę sondażową, a jako narzędzia użyto kwestionariusza – ankiety, zaopatrzonego w kafeterie. Osoby uczestniczące w badaniu wykazały się wiedzą na tematy polityczne. Rodzi się zatem pytanie, skąd czerpią tą wiedzę? Można pokusić się o odpowiedź, że w sposób bezpośredni lub pośredni, ale w większości przypadków z mediów.Item Federacja Rosyjska po wyborach do Dumy Państwowej 2007 r.(Wydawnictwo Naukowe WNPiD UAM w Poznaniu, 2009) Kakareko, KseniaWybory do Dumy Państwowej z 2007 r. nie zmieniły układu sił politycznych. Skład parlamentu pozostał prawie takim, jaki był przed wyborami. Jednak wyniki były dość ważne jako świadectwo stabilizacji systemu politycznego: kompozycja sił politycznych pozostała niezmieniona. Znaczenie Dumy, powołanej w toku wyborów z grudnia 2007 r., prawdopodobnie będzie słabło. Parlament stał się jeszcze mniej samodzielny, jeszcze bardziej posłuszny wobec władzy wykonawczej. Można nawet pokusić się o stwierdzenie, że Duma rosyjska coraz to bardziej przypomina Radę Naczelną ZSRR do roku 1989.Item Kontrowersyjna twórczość: opracowanie, kontynuacja, rekonstrukcja(Wydawnictwo Naukowe WNPiD UAM w Poznaniu, 2009) Stępień, MałgorzataZ niniejszych rozważań wynika, że wokół opracowania, rekonstrukcji i kontynuacji danego dzieła prawdopodobnie zawsze będą istnieć wątpliwości, ponieważ dotyczą one materii już istniejącego dzieła, a wszelkie ingerencje w istocie naruszają jego prawo do integralności. Dlatego właśnie dzieło macierzyste powinno stać na pierwszym miejscu, a opracowujący, tłumacz, kontynuator i rekonstruktor z szacunkiem w jego cieniu.Item Koncepcja ustroju państwa w dokumentach Vaticanum Secundum(Wydawnictwo Naukowe WNPiD UAM w Poznaniu, 2009) Kamińska, AgnieszkaJedyną wyróżnioną przez Vaticanum Secundum formą ustrojową jest demokracja. Akceptacja przez soborowy Kościół demokracji polega jednakże na przyjęciu wyłącznie jej sfery instytucjonalnej. Dokumenty soborowe negują jednakże liberalny model demokracji, a Paweł VI w liście Octogesima adveniens wręcz potępia „liberalizm filozoficzny” uznając, iż oparty został na błędnych podstawach. Kościół formułując swoje stanowisko w kwestii demokracji przyjął metodę „równoważenia się”. W myśl doktrynalnych wypowiedzi Vaticanum Secundum i ich wyżej nakreślonej analizy modelem najbardziej odpowiadającym realiom współczesnego świata jest specyficzny model ustroju mieszanego, z całą jednak pewnością oparty na aksjologii chrześcijańskiej.Item Język polityka, polityka w języku/Polityka na języku Rozważania na temat werbalnych form kontaktu z wyborcami polskich działaczy politycznych (analiza internetowych wydań środków społecznego przekazu u schyłku pierwszego dziesięciolecia XXI w.)(Wydawnictwo Naukowe WNPiD UAM w Poznaniu, 2009) Wiśniewska, PaulinaOdpowiednio dobrane i wypowiedziane słowa stanowią ważny przedmiot troski kreatorów wizerunku polityków, a przede wszystkim samych działaczy sceny politycznej. Teoretycznie, polityk jest obowiązany posługiwać się polszczyzną jasną, klarowną, spójną, logiczną, a nade wszystko - poprawną; słowo w ustach polityka powinno prowadzić do czynów, a nie zadowalać samospełnieniem. Polską codzienność stanowi jednak agresywny język debat parlamentarnych, czy mało wyszukane – wręcz obraźliwe określenia kierowane w stronę opozycji politycznej.Item Operacje w obszarze Europejskiej Polityki Bezpieczeństwa i Obrony - uwarunkowania i perspektywy rozwoju(Wydawnictwo Naukowe WNPiD UAM w Poznaniu, 2009) Przybylska - Maszner, BeataPodstawą analizy zawartej w tym artykule jest założenie badawcze oparte na przekonaniu, iż w procesie kształtowania Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa, a w szczególności jej komponentu obronnego, mamy do czynienia z wyraźną zmiennością dynamiki oddziaływań zachodzących wewnątrz Unii na linii państw członkowskich, a także na linii mechanizmu instytucjonalnego UE i państw członkowskich. Kształtowanie tej polityki napotyka na szereg przeszkód, z których najważniejszą jest uzależnienie działań zewnętrznych od zgodnej woli politycznej państw członkowskich w kontekście wyzwań, którym sprostać mają na szczeblu UE.Item Założenia przebudowy systemu publicznej radiofonii i telewizji w projekcie ustawy o zadaniach publicznych w dziedzinie usług medialnych zespołu ekspertów Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z 30 listopada 2008r.(Wydawnictwo Naukowe WNPiD UAM w Poznaniu, 2009) Skrzypczak, JędrzejThe objective of the study is to present the solutions proposed in the amendment to the law on radio and television concerning public media. An analysis is made of the bill on the public tasks of media services, drafted by a team of experts appointed by the Minister of Culture and National Heritage and headed by Professor Tadeusz Kowalski. The team also comprised Prof. Stanis³aw Jêdrzejewski, Att. Robert Kroplewski, Att. Tomasz Kapliñski, Renata Czarnkowska (acting as secretary) and the author of this paper. The team held numerous meetings in Warsaw from June to November 30, 2008 when the final result of the work, namely the bill, was announced and presented at a press conference.