Przegląd Politologiczny, 2021, nr 1
Permanent URI for this collection
Browse
Recent Submissions
Item Podejście interpretacyjne w nauce o polityce - omówienie 4 numeru "Teorii Polityki"(Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UAM, 2021-04-20) Aksiuto, KamilRecenzjaItem Karola B. Janowskiego przygoda z kulturą polityczną(Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UAM, 2021-04-20) Żmigrodzki, MarekGłos w dyskusjiItem I-voting - opportunities and threats. Conditions for the effective implementation of Internet voting on the example of Switzerland and Estonia(Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UAM, 2021-04-20) Górny, MaciejThe aim of the article is to present the opportunities and threats resulting from the implementation of voting via the Internet (i-voting) and to discuss the conditions for effective implementation of this alternative voting procedure on the example of Estonia and Switzerland. Estonia is the only country in the world where i-voting is widely used. In Switzerland, on the other hand, this voting method has been used most often, although its use has been suspended for several years due to legal, infrastructural and political problems. What are the conditions for successfully implementing Internet voting? The attempt to answer this research question was possible thanks to the use of the following research methods: comparative, formal-dogmatic, behavioral and modified historical method. The key conclusion is that the implementation of i-voting must be preceded by many years of political, legal, infrastructural and social activities, and that the created system must be as transparent as possible.Item Główne kierunki polityki wewnętrznej i zagranicznej Korei Północnej w latach 2019-2020(Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UAM, 2021-04-20) Bielicki, PawełPrzedmiotem mojego zainteresowania jest przedstawienie głównych kierunków polityki wewnętrznej i zagranicznej Korei Północnej w latach 2019 i 2020. Na wstępie zamierzam prześledzić przyczyny pogorszenia się relacji pomiędzy reżimem komunistycznym w Pjongjangu a Stanami Zjednoczonymi po nieudanym spotkaniu między przywódcą kraju azjatyckiego, Kim Dzong Unem a ówczesnym prezydentem USA Donaldem Trumpem w Hanoi w lutym 2019 r. W dalszej części rozważań moim zamierzeniem jest przeanalizowanie implikacji pandemii koronawirusa dla północnokoreańskiej dyplomacji oraz sytuacji ekonomicznej kraju. Ponadto dotykam kwestii zniknięcia Kima ze sceny w kwietniu 2020 r. i możliwych konsekwencji tego wydarzenia zarówno dla polityki wewnętrznej KRLD, ale także dla społeczności międzynarodowej. Dodatkowo prześledziłem możliwe implikacje wyboru Joe Bidena na prezydenta dla Stanów Zjednoczonych dla sytuacji w Korei Północnej. W podsumowaniu przedstawiłem prognozy na przyszłość, podejmując próbę odpowiedzi na pytanie, czy w dobie współczesnej sytuacji międzynarodowej należy spodziewać się znaczących zmian na Półwyspie Koreańskim. W swoich badaniach zastosowałem metodę analizy systemowej.Item Endo- i egzogeniczne przyczyny marginalizacji Stronnictwa Demokratycznego w latach 90. XX wieku(Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UAM, 2021-04-20) Żebrowski, WaldemarPrzedmiotem badań jest Stronnictwo Demokratyczne, które powstało jeszcze w okresie II Rzeczypospolitej Polskiej. Po II wojnie światowej było jednym z elementów polskiego systemu partyjnego. Celem opracowania jest prezentacja wewnętrznych i zewnętrznych czynników, które miały wpływ na marginalizację polityczną SD w latach 90. XX wieku. Zebrano w jedną całość i uzupełniono rozproszone w różnych opracowaniach autora uwagi dotyczące tytułowej problematyki oraz dokonano ponownej interpretacji. Kryzys przywództwa w partii, brak konsekwencji w podejmowanych działaniach, likwidacja zasobów prasowych, konflikty w relacjach kierownictwa SD z instancjami terenowymi, odpływ członków, rozpad komitetów i kół, słaba znajomość zasad demokracji, niezdolność do przygotowania atrakcyjnej oferty programowej, częste zmiany partyjnych liderów – to najważniejsze przyczyny wewnętrzne, które przesądziły o marginalizacji politycznej SD. Istotne były tu też względy zewnętrzne. Przede wszystkim funkcjonowanie w warunkach systemu partii hegemonicznej nie sprzyjało rozwojowi organizacyjnemu, kadrowemu i programowemu, co musiało powodować różne deformacje. Po 1989 roku, w warunkach swobodnego kształtowania się systemu partyjnego, nowe ugrupowania oskarżały SD o współpracę z PZPR i legitymizowanie systemu politycznego PRL; pamiętali też o tym wyborcy. Wszystkie podejmowane w takich warunkach przez tę partię działania polityczne kończyły się porażką i potęgowały wewnętrzny kryzys.Item "Uczyńmy Hiszpanię wielką". Partia Vox jako krystalizacja radykalnej prawicy na Półwyspie Iberyjskim(Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UAM, 2021-04-20) Kosmynka, StanisławArtykuł przedstawia fenomen krystalizacji radykalnej prawicy na hiszpańskiej scenie politycznej w kontekście sukcesów politycznych partii Vox. Ukazuje uwarunkowania polityczne i społeczne, oddziałujące na pojawianie się tej formacji, a także jej główne postulaty oraz zaplecze ideologiczne. Odpowiada na pytanie, na jakich płaszczyznach dyskursywnych partia Vox inkorporowała do swej narracji wątki nacjonalistyczne i natywistyczne. Artykuł analizuje przesłanki poparcia dla tego ugrupowania i ukazuje profil społeczny jego wyborców. Analiza ta bazuje na integracji metod historycznej i systemowej oraz – diagnozując fenomen ugrupowania Vox – odwołuje się do pojmowania radykalnej prawicy w ujęciu Casa Mudde’a. Głównym wnioskiem płynącym z zawartych w niej obserwacji jest stwierdzenie, że po latach nieobecności na hiszpańskiej scenie politycznej radykalnej prawicy partia o takim charakterze zdołała na niej zaistnieć i zająć znaczące miejsce. Jej przekaz znalazł odzwierciedlenie u wyborców reprezentujących postawy antysystemowe, rozczarowanych tradycyjnym układem sił politycznych. Artykuł wskazuje na te wątki dyskursywne partii Vox, które odwołują się do postaw konserwatywnych, ożywiają resentymenty historyczne oraz krytycznie postrzegają rozwój społeczeństwa wielokulturowego, upatrując w nim zagrożenie dla tradycyjnie rozumianych wartości i kultury Hiszpanii.Item Jaki korporatyzm w Polsce? Rada Dialogu Społecznego w okresie funkcjonowania rządu Beaty Szydło(Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UAM, 2021-04-20) Olejnik, MaciejKorporatyzm rozumiany jako system formułowania polityki, w ramach którego rząd, związki zawodowe i organizacje pracodawców wspólnie podejmują i implementują decyzje polityczne w obszarze społeczno-gospodarczym, występuje w wielu państwach Europy Zachodniej. Po 1989 roku w Polsce wykształciła się zdeformowana odmiana tego systemu – PR (Public Relations) korporatyzm. W jego ramach rząd pozoruje negocjacje trójstronne z partnerami społecznymi, aby zwiększyć poziom poparcia politycznego wśród obywateli. W rzeczywistości samodzielnie podejmuje decyzje polityczne. Celem artykułu było zbadanie czy utworzenie nowego organu korporatystycznego (Rady Dialogu Społecznego), dysponującego znacząco większymi kompetencjami niż poprzednik (Trójstronna Komisja ds. Społeczno-Gospodarczych) doprowadziło do transformacji systemu uprawiania polityki w Polsce z PR korporatyzmu na korporatyzm zachodnioeuropejski. W artykule poddano analizie porównawczej aktywność Rady w okresie funkcjonowania rządu Beaty Szydło (2015–2017) z działalnością Komisji w latach 2002–2015. Wyniki badań ujawniły, że Rada i Komisja były równie nieefektywnymi organami dialogu społecznego, na forum których nie były podejmowane istotne decyzje polityczne. W artykule wykazano, że zwiększenie uprawnień organu korporatystycznego nie musi powodować poprawy jakości dialogu społecznego. Po 2015 roku PR korporatyzm pozostał dominującym systemem formułowania polityki w Polsce.Item Fake news - wstępna analiza zjawiska(Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UAM, 2021-04-20) Tomaszewska-Michalak, MagdalenaCelem artykułu jest analiza wszechobecnego współcześnie pojęcia fake news oraz jego potencjalnego wpływu na funkcjonowanie państw demokratycznych. Pierwsza część tekstu traktuje o problemie definicyjnym związanym z terminem fake news. W artykule wskazane zostało, że nie istnieje obecnie zgoda na wspólną definicję zjawiska fake news oraz że pojęcie to dotyczyć może zarówno treści pisanych, jak i zamieszczanych zdjęć czy filmów. Ponadto w tekście podjęta została próba analizy zagrożeń, jakie niesie za sobą tworzenie oraz dystrybuowanie treści dezinformacyjnych. Mogą one wpływać zarówno na pojedynczych obywateli, jak i na całe społeczeństwa (np. w ramach procesów wyborczych). W drugiej części artykułu autorka skupia się na wskazaniu rozwiązań, jakie obecnie proponuje się w celu przeciwdziałania fake news, a więc na wdrażaniu kampanii edukacyjnych na temat dezinformacji oraz na proponowaniu dobrych praktyk w tym zakresie. Tekst ukazuje również najbardziej radykalną formę zwalczania fake news, jaką jest wdrażanie sankcji karnych za propagowanie treści dezinformujących. W artykule podkreślone zostało, że ostatni z wymienionych sposobów walki z fake news może nieść za sobą zagrożenie dla demokracji, a zwłaszcza dla prawa do wolności słowa. W celu napisania artykułu posłużono się metodami badań teoretycznych, a zwłaszcza: analizą i syntezą oraz metodami wnioskowania.Item Deprecjacja kobiet w uwarunkowanych stereotypowo wypowiedziach mężczyzn w polskich dyskursach politycznych w latach 2016–2017(Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UAM, 2021-04-20) Osiński, SebastianCelem artykułu jest przeanalizowanie językowych sposobów jawnej deprecjacji kobiet przez polskich polityków i publicystów w kontekście wypowiedzi wymierzonych przeciwko zaostrzeniu przepisów o aborcji. Osoby sprzeciwiające się zmianom w tej ustawie zdecydowały się na organizację manifestacji ulicznych, nazwanych „czarnymi protestami”. Zdecydowaną większość manifestantów stanowiły kobiety. Seksualność człowieka postrzegana jest między innymi przez pryzmat kultury, w której stereotyp odgrywa dominującą rolę. W polskim dyskursie publicznym kobieta jest obrazowana przede wszystkim w oparciu o dwa stereotypy: matki i feministki. Stały się one podstawą metodologicznej konstrukcji tego artykułu. Analizie zostały poddane wypowiedzi odnoszące się do wartościowania poglądów i postaw kobiet biorących udział w akcjach protestacyjnych. Z badanych tekstów wynika, iż w dyskursie politycznym coraz trudniej o zachowania oparte na normach obowiązującej dotychczas grzeczności językowej. Batalia pomiędzy mężczyznami a kobietami nie zawsze odbywa się z zachowaniem zasad kultury i wzajemnego szacunku. Choć wydaje się, że dostęp do powszechnego udziału polskich kobiet w przestrzeni politycznej został otwarty, to przytoczone przykłady pokazują, że w rozumieniu wielu parlamentarzystów polityka to wciąż „męska sprawa”: podstawowe ustalenia zapadają pomiędzy mężczyznami, tylko oni wiedzą, co jest ważne. Stereotypowo mężczyźni są racjonalni, kobiety natomiast kierują się głównie emocjami. W ostatnich latach można jednak zauważyć, iż mężczyźni dyskredytują kobiety za pomocą technik, które wcześniej przypisywano głównie kobietom, gdyż to cecha „słabego” (słaby broni się emocjonalnie). Świadczy o tym choćby silna wulgaryzacja języka przytoczonych w niniejszym artykule wypowiedzi polityków-mężczyzn.Item Political dispute in Poland in the eyes of Facebook slacktivists(Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UAM, 2021-04-20) Pawlak, PiotrThis text is a report from research on selected aspects of the crisis of democracy in Poland. The problem of the analysis focuses on questions about the attitude of the participants in the political dispute towards opponents, the possibility (and method) of reaching an agreement and the assessment of the situation. I chose the area of analysis considering social media a transparent platform for political dispute (especially during the SARS-CoV-2 pandemic). The essence of the research was to find respondents clearly involved in the political dispute. I choose Facebook, among the other things, because this platform creates a place of many actively operating thematic groups which gathers supporters of particular political options. This fact facilitate reaching respondents with the preferred characteristics. The survey was conducted in the period 13/12/2020 to 25/01/2021 on the basis of the author’s form consisting of 15 questions. The research sample consists of 220 respondents: 126 women and 94 men aged 14 to 72 years old. Appropriately for the nature of the variables and the sample size, the contingency coefficient and the Kruskal-Wallis test were calculated, together with the statistical significance of the obtained results. All analyzes were performed on the basis of SPSS software version 26 and Microsoft Excel.Item Sfery oraz mechanizmy generowania zjawisk i procesów politycznych(Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UAM, 2021-04-20) Blok, ZbigniewAutor zakłada, iż skoro politologia nie legitymuje się własną tożsamością przedmiotową, jak i metodologiczną, to badacze są każdorazowo zmuszeni do zdefiniowania przedmiotu swych badań oraz zadeklarowania przyjętych założeń metodologicznych. Pole polityki nie jest polem jednorodnym, co oznacza, iż wypełnione jest różnorodnymi bytami ontologicznymi. Polityka może zatem przyjąć postać metody działania, swoistego instrumentu, może mieć wymiar realny bądź mityczny, może być obiektem dającym się obserwować, jak i nie poddającym się temu procesowi. W artykule poddano analizie najważniejsze typy aktywności społecznych, które decydują o warunkach egzystencji całych społeczeństw. Starano się też wskazać na sfery i mechanizmy, które nadają tym zjawiskom i procesom charakteru politycznego. Według autora „polityczności” należy poszukiwać w relacjach, jakie zachodzą pomiędzy różnymi typami aktywności społecznej. Przyjęcie czterech typów aktywności oznacza, że możemy wyróżnić 4 płaszczyzny kreowania zjawisk i procesów politycznych: – pole pierwszego stopnia, które stwarza każdy typ aktywności decydującej o egzystencji społeczeństwa; – pole drugiego stopnia, które tworzą przekroje dwupłaszczyznowe, np. społeczeństwo gospodarujące i państwowe, czy społeczeństwo państwowe i ideowe itd.; – pole trzeciego stopnia, wyznaczone przez przekroje trzech rodzajów społeczeństw, np. gospodarującego, państwowego i ideowego; – i wreszcie pole „jądra polityki”, które jest przekrojem czterech typów aktywności i stąd jego najważniejsza rola w kreowaniu zjawisk i procesów politycznych oraz w wyjaśnianiu polityki. Przeciwstawną pozycję względem „jądra” zajmują „marginalia polityki”, które w sprzyjających okolicznościach, w odpowiednim miejscu i czasie mogą nabrać politycznego znaczenia i mogą wykreować odrębne pole.