Własność powiernicza dóbr kultury jako element nowego modelu zarządzania dziedzictwem
Loading...
Date
2022
Authors
Advisor
Editor
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Title alternative
Fiduciary ownership of cultural goods as part of the new model of managing cultural heritage
Abstract
Punkt wyjścia do badań, stanowi wątpliwość, czy aktualny system ochrony zabytków funkcjonujący w polskim porządku prawnym jest dostatecznie efektywny by odpowiednio zabezpieczyć i zachować materialne wyrazy dziedzictwa, których dynamicznie przyrasta. By tę efektywność poprawić, podejmuję próbę znalezienia i opisania instytucji prawnej, która może współtworząc nowy model zarządzania dziedzictwem uzupełnić funkcjonujący aktualnie system ochrony zabytków. Analiza stanu faktycznego i prawnego ochrony dziedzictwa w Polsce pozwala wskazać potrzeby, którym ma odpowiedzieć planowana nowa instytucja prawna. Konieczne jest przeorientowanie systemu ochrony na zarządzanie, które na zasadzie synergii wykorzystuje potencjał uczestników procesu. Ponieważ własność dóbr kultury wobec obowiązku ochrony i upubliczniania ma specyficzną, obciążoną naturę noszącą znamiona powiernictwa, co przejawia się w stosunku dysponentów zarówno do samych dóbr kultury jak i ich beneficjentów, praca jest poświęcona poszukiwaniom instytucji realizującej aspekt zarówno powierniczy jak i zarządczy. Na przykładzie trustu szkockiego pokazuję, że ukształtowana w tej instytucji koncepcja powiernictwa jest zgodna z cywilistycznym pojmowaniem prawa własności. Pozwala to zaproponować konkretne rozwiązanie prawne w postaci nowego, fakultatywnego modelu zarządzania dziedzictwem. Jego trzon stanowić ma instytucja własności powierniczej dóbr kultury. Całość koncepcji uzupełniają sugestie dotyczące sposobu wprowadzenia nowej instytucji do porządku prawnego oraz instytucji jej towarzyszących.
Starting point of the undertaken research, is a serious doubt about the effectiveness of the heritage protection mechanisms functioning in polish legal system. In order to improve this efficiency, I make an attempt to find and describe a legal institution that, together with other institutions will create a new model of heritage management in Poland. Assessment of the current situation both as it comes to legislation and actual condition of monuments preservation allows us to indicate the needs which are about to be met by the new institution. Therefore it is essential to refocus the system from the protection to the management. Ownership of cultural goods, in relation to the obligation of protecting and sharing with public, has a specific encumbered nature. It has characteristics of the trusteeship that can be seen in relationship of the owner with the cultural goods and beneficiary. Therefore, the rest of the dissertation is devoted to the search for institution that implements both the fiduciary and managerial aspects, that meets the expressed needs and the encumbered nature of the ownership. On the example of a Scottish trust, I show that the structure of fiduciary property is consistent with the civil understanding of the right of ownership. It allows me to propose a legal solution in the form of a new, optional management model, which will shape the legal relationship of heritage in Poland. The core institution is fiduciary ownership of cultural goods. The whole concept is complemented by suggestions on how to introduce a new institution to the legal order and the elements supporting the main institution.
Starting point of the undertaken research, is a serious doubt about the effectiveness of the heritage protection mechanisms functioning in polish legal system. In order to improve this efficiency, I make an attempt to find and describe a legal institution that, together with other institutions will create a new model of heritage management in Poland. Assessment of the current situation both as it comes to legislation and actual condition of monuments preservation allows us to indicate the needs which are about to be met by the new institution. Therefore it is essential to refocus the system from the protection to the management. Ownership of cultural goods, in relation to the obligation of protecting and sharing with public, has a specific encumbered nature. It has characteristics of the trusteeship that can be seen in relationship of the owner with the cultural goods and beneficiary. Therefore, the rest of the dissertation is devoted to the search for institution that implements both the fiduciary and managerial aspects, that meets the expressed needs and the encumbered nature of the ownership. On the example of a Scottish trust, I show that the structure of fiduciary property is consistent with the civil understanding of the right of ownership. It allows me to propose a legal solution in the form of a new, optional management model, which will shape the legal relationship of heritage in Poland. The core institution is fiduciary ownership of cultural goods. The whole concept is complemented by suggestions on how to introduce a new institution to the legal order and the elements supporting the main institution.
Description
Wydział Prawa i Administracji
Sponsor
Keywords
prawo ochrony dziedzictwa kultury, cultural heritage protection law, zabytki, monuments, własność powiernicza, fiduciary ownership, dobra kultury, cultural goods, trust