Organizacje kombatanckie uczestników Powstania Wielkopolskiego w latach 1921-1949
Loading...
Date
2024
Authors
Advisor
Editor
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Title alternative
Combatant Organizations of the Participants of the Greater Poland Uprising in the Years 1921-1949
Abstract
Pierwsze organizacje kombatanckie na terenie ziem polskich byłego zaboru pruskiego powstały w 1921 r. Była to działalność oddolna, podtrzymywania kontaktów nawiązanych podczas służby wojskowej, a także działania odgórne, głównie władz wojskowych, w celu utrzymywania gotowości bojowej rezerwistów. Już od początku doszło do podziałów na tle członkostwa. Część towarzystw miała skupiać wyłącznie uczestników powstania. Większość włączyła w swe szeregi także byłych żołnierzy Wojsk Wielkopolskich. Poszczególne towarzystwa utworzyły duże związki. Powstały dwa nurty działalności kombatanckiej w Wielkopolsce, na Pomorzu i Górnym Śląsku, legalny (prorządowy) i opozycyjny. Szczególnie istotne stało się to po 1926 r., na tle stosunku do nowych władz. Działalność najliczniejszych dotąd Związków Towarzystw Powstańców i Wojaków znacznie osłabła. Władze zaproponowały weteranom powstania wejście w skład ogólnokrajowego Związku b. Uczestników Powstań Narodowych RP. Wkrótce podporządkowane Zarządowi Ziem Zachodnich organizacje przekształciły się w Związek Weteranów Powstań Narodowych 1914-1919 RP. Dążenia do konsolidacji wszystkich związków i towarzystw doprowadziły do utworzenia w 1938 r. Związku Powstańców Wielkopolskich. Po przerwie w działalności spowodowanej II wojną światową, odtworzony w 1946 r. Związek Powstańców Wielkopolskich z 1918-19 r. został w 1949 r. włączony do nowej ogólnokrajowej organizacji kombatanckiej o nazwie Związek Bojowników o Wolność i Demokrację. Rozprawa obejmuje organizację wewnętrzną ww. organizacji, główne formy działalności: utrzymywania gotowości bojowej, upamiętniania tradycji powstańczej i działalność kulturalno-oświatową. W ostatnim rozdziale przedstawione są znaki związkowe, m.in. chorągwie, odznaki członkowskie i pamiątkowe oraz umundurowanie związkowe.
The first combatant organizations were organized on former Prussian annexed Polish territory, in 1921. Although, it was mainly grassroots activity of their members for keeping up relations established during their military service, neverthless on the order side, that activity was controled by order of authorities, mainly military ones, to aim at preservation the fighting readiness of reservists. And right from the start there aroused a conflict connected with union membership – some associations were to gather only the former insurgents, while the other ones the combatants from the Wielkopolska Army, too. Besides, it’s worth to add that particular associations had created large unions. There originated two main sets of combatant activity in the Great Poland, Pommerania and Upper Silesia provinces – the legal (pro-government) and the oppositional one. It became particulary essentially after May, 1926, when there came through new authorities. And just in that period considerably relented activities of the most numerous Associations of Societies of Insurgents and Soldiers. The government offered the insurgent combatants to become members of country-wide Association of Former Participants of National Uprising, headquartered in Warsaw. But they were soon subordinated to the Office of Regained Territories and became the Associations of Veterans of 1914-1919 National Uprising of the Republic of Poland. Finaly, in 1938 the trends towards consolidation the 1918-1919 Wielkopolska Uprising combat movement accomplished establishment the Associacion of Wielkopolska Insurgents, that was recreated after the II World War, in 1946. And finaly, three years later it was included into the country-wide Association of Fighters for Liberty and Democracy. The dissertation not only elaborates organic structures of the combat organizations, but it treats of a subject of their main formalities, such as: maintenance of fighting readiness their members, further – commemoration of the 1918-1919 Uprising traditions, and cultural and educational activities. In the final chapter there were described organizations’ ensignes – banners, next membership and commemorative badges and organizational uniforms.
Description
Wydział Historii
Sponsor
Keywords
Wielkopolska, Powstanie Wielkopolskie, kombatant, uczestnik, weteran, Greater Poland, Greater Poland Uprising, participant, combatant, veteran