Wpływ czynników środowiskowych na rozwój i produkcję toksyn wybranych gatunków sinic

Abstract

Postępująca eutrofizacja zbiorników wodnych jest przyczyną coraz powszechniejszych zakwitów wód śródlądowych. Zakwity stanowią problem natury nie tylko estetycznej ale również zdrowotnej, ze względu na produkcję związków toksycznych – zarówno dla zwierząt jak i dla człowieka. Celem niniejszej pracy było prześledzenie występowania w kąpieliskach Poznania i okolic składu gatunkowego i liczebności sinic oraz produkcji przez nie pospolitych hepatotoksyn i na tym tle zbadanie autekologii wybranych gatunków wyizolowanych ze środowiska, zwracając szczególną uwagę na czynniki środowiskowe sprzyjające ich rozwojowi, tworzeniu zakwitów oraz produkcji toksyn. Zbadano w stałych warunkach laboratoryjnych oddziaływanie takich czynników jak: natężenie światła, stężenie w wodzie fosforu, azotu i żelaza na rozwój wybranych gatunków sinic oraz ich zdolność do produkcji toksycznych metabolitów. Dodatkowo zbadano oddziaływanie wybranych gatunków sinic na inne organizmy wodne: skorupiaka Daphnia magna oraz zielenicę Scenedesmus quadricauda.

The eutrophication process of water bodies causes increasingly common water blooms. Blooms are the problem of not only aesthetic nature but also health - both for animals and humans, due to the production of toxic compounds. The purpose of this study was to investigate the occurrence of cyanobacteria, their species composition, abundance and production of common hepatotoxins in the bathing area in lakes of Poznań and vicinity. On this background autecology of selected species isolated from the environment was studied, paying particular attention to environmental factors influencing their growth and production of toxins. In constant laboratory conditions impact of such factors as the light intensity, concentration of phosphorus, nitrogen and iron in water was tested, on the growth of certain species of cyanobacteria and their ability to toxic metabolites production. In addition, the impact of selected species of cyanobacteria on other aquatic organisms was examined, namely crustacean Daphnia magna and green algae Scenedesmus quadricauda.