Uniwersytet. Od korporacji do instytucji (CPP RPS 70/2014)
Loading...
Date
2014
Authors
Advisor
Editor
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Center for Public Policy Research Papers Series
Title alternative
Abstract
Artykuł przedstawia rozwój idei uniwersytetu i towarzyszącą jej ewolucję form organizacyjnych - od starożytności aż do czasów współczesnych oraz prezentuje główne nurty współczesnej debaty na temat tożsamości i społecznych funkcji uniwersytetu.
Pradei uniwersytetu można doszukiwać się już w ośrodkach grecko-rzymskich, starożytne organizacje naukowe cechowała jednak przypadkowość - miały one nieustrukturalizowany charakter. Uniwersytet jest wynalazkiem epoki średniowiecza i tworzył korporacyjny związek ludzi nauki zorganizowany na wzór cechu, którego celem było pogłębiania, gromadzenia i przekazywania wiedzy. Zmierzch korporacji akademickiej nastąpił wraz z nadejściem absolutyzmu oświeceniowego, który upaństwowił szkolnictwo wyższe i włączył je do rozbudowanej kompetencyjnie i personalnie machiny biurokratycznej, ograniczając jego rolę do kształcenia kadr na potrzeby nowego państwa. W odpowiedzi na wywołany tym kryzys najpierw Wilhelm von Humboldt, a potem Henry Newman przedstawili nowe wizje uniwersytetu. Humboldt stworzył formułę nowożytnego uniwersytetu, niezależnego od wszelkich związków wyznaniowych i poddanego zwierzchności państwa, podczas gdy dla Newmana najważniejszym celem uniwersytetu była chęć poznania prawdy, a praktyczność zdobywanej wiedzy była sprawą mniejszej wagi. Swoje propozycje uniwersyteckiego paradygmatu przedstawiali również polscy uczeni, wskazując na doniosłą rolę uniwersytetu w procesie poszukiwania prawdy i przekazywaniu wiedzy młodym pokoleniom.
W końcowej części artykułu przedstawiane są główne nurty we współczesnym dyskursie na temat kondycji współczesnych uniwersytetów oraz zagrożeń ich rozwoju związanych z procesem komercjalizacji nauki oraz postępującej fragmentacji dyscyplin akademickich.
Description
Sponsor
Keywords
Uniwersytet, szkolnictwo wyższe, Polska, Humboldt, biurokracja
Citation
CPP RPS Vol. 70 (2014), Poznań, 2014, pp. 1-41.