Reception of the Declarations of the Third Basket of the Helsinki Final Act in the Context of International Cooperation between Poland and Kazakhstan (1992–2022)

Abstract

In the third decade of the 21st century, the policy orientations of many countries are increas ingly shaped by human and civil rights issues. Regardless of geographical location, the reception of civil rights poses significant challenges, including security implications arising from each country’s internal sovereignty. This premise applies to two countries under analysis – Poland and Kazakhstan – which have shared a special bond despite their geographical and cultural differences since the 20th century. This bond is evidenced by their deepening economic, politi cal and especially human rights cooperation. This study focuses on the third basket of the CSCE Final Act as a starting point, exploring Polish-Kazakh cooperation in people-to-people contacts, information exchange, cultural cooperation, and education from 1991 to 2022. By analyzing the Helsinki provisions on human rights protection, the narrative illustrates the practical dimensions of interstate cooperation between Poland and Kazakhstan. The authors constructed a matrix of examples of this cooperation, demonstrating both countries’ commitment to fostering close relations and trust, which are crucial in confronting the challenges of the modern world.

W trzeciej dekadzie XXI wieku wektory polityki wielu państw wyznaczają kwestie praw człowieka i obywatela. Bez względu na szerokość geograficzną danych państw, problem recepcji praw obywatelskich stanowi nie lada wyzwanie, także pod względem bezpieczeństwa, wynikającego z suwerenności wewnętrznej każdego z nich. Przesłanka ta odnosi się również do dwu, poddanych analizie recepcji przykładów państw – Polski i Kazachstanu, które, choć odległe od siebie nie tylko pod względem geograficznym, lecz także kulturowym, łączy właśnie od XX wieku więź szczególna. Znajduje to potwierdzenie w rozwijanych i ulegających intensyfikacji wzajemnych stosunkach zarówno na polu współpracy ekonomicznej czy politycznej, ale nade wszystko w obszarze ochrony praw człowieka. Temu zagadnieniu poświęcone jest niniejsze studium, przy czym punktem wyjścia są dezyderaty III Koszyka Aktu Końcowego KBWE. Na bazie analizy postanowień helsińskich w obszarze ochrony praw człowieka zbudowana została narracja dotycząca współpracy polsko-kazachskiej na poziomach kontaktów międzyludzkich, informacji, współdziałania w zakresie kultury oraz kształcenia w okresie od 1991 roku do 2022 roku. Ukazanie praktycznego wymiaru międzypaństwowej współpracy na linii Polska–Kazachstan stało się po uprzednim zbudowaniu przez autorów matrycy badanej kooperacji zawierającej liczne jej przykłady. Współpraca ta stanowi przykład zaangażowania obu partnerów w rozwój bliskich relacji i zaufania, tak niezbędnych w dobie wyzwań współczesnego świata.