Instytucja listu żelaznego w polskim postępowaniu karnym

Abstract

List żelazny jest tradycyjną instytucją procesu karnego. Polega na udzieleniu podejrzanemu lub oskarżonemu przebywającemu poza granicami Polski, który zdecyduje się wrócić do kraju, gwarancji odpowiadania w toczącym się postępowaniu karnym z tzw. wolnej stopy. Gwarancji tej udziela sąd okręgowy, jednocześnie określając warunki przyznania i obowiązywania listu żelaznego. Służyć mają one zapewnieniu prawidłowego przebiegu postępowania. W zamian osoba objęta listem żelaznym uzyskuje zapewnienie nietykalności osobistej aż do czasu prawomocnego zakończenia procesu. Instytucja ta obowiązuje we współczesnym postępowaniu karnym jako alternatywny sposób zabezpieczenia podejrzanego lub oskarżonego dla procesu. Jednak pomimo potencjalnych korzyści jakie może przynieść jej powszechne stosowanie, pozostaje nadal instytucją niedocenianą i rzadko stosowaną. Jednocześnie charakter prawny listu żelaznego jest przedmiotem sporu. Na podstawie przeprowadzonych badań w tym w oparciu o analizę powtarzających się elementach postępowań Autorka przyjęła że ma on charakter porozumienia procesowego z elementami przymusu. Praca zawiera analizę materiału badawczego z akt spraw wybranych wydziałów karnych sądów okręgowych w Polsce.

The letter of safe conduct is a traditional institution of polish criminal procedure. It is intended to guarantee inviolability of defendant who will come back to Poland. Condition of freedom is granted by the regional court which indicates the requirements and grounds of letter of safe conduct. The letter of safe conduct is an alternative institution in polish Code of Criminal Procedure for securing the presence of the defendant during criminal case. Despite potential benefits, it is still underestimated and rarely used in practice. The legal nature of letter of safe conduct is a subject of dispute between different representative of legal science. The Author conducted empirical research and found that the letter of safe conduct is a kind of procedural agreement with elements of coercion. Dissertation is based on examination of cases files from selected criminal courts in Poland, literature and jurisdiction.