Odroczona dorosłość: fakt czy artefakt?

Title alternative

Postponed adulthood: fact or artefact?

Abstract

The article presents the findings of the research concerning the period of emerging adulthood, in other words the transition phase between adolescence and early adulthood, conducted in the years 2010-2011. It has been demonstrated that becoming an adult, both in the objective dimension (taking on adult social roles – family and vocational ones) and subjective dimension (feeling of adulthood, identity characteristics and identity status, feeling of being on-time and off-time) is closely related to factors external to the individual as well as to the individual’s psychological profiles. A crucial point in entering adulthood is the completion of education. Non studying individuals assume more social roles related to adulthood, consider themselves to be more adult and to a greater extent undertake identity commitments than studying persons. People with various levels and kinds of physical disability not only take on fewer roles related to adulthood than nondisabled persons but they also hold a stronger conviction that the roles are undertaken “off time” in comparison with their non-disabled peers. On the other hand, intellectual disability is linked to lower intensity of exploration and more tenuous commitments than in the group of people without disabilities. The analysis of research results is located in the context of delaying and/or postponing the process of entering adulthood which can be observed currently not only in Poland.

Description

Zarówno w Polsce, jak i w wielu innych krajach wyraźnie zauważalna jest tendencja do odraczania w czasie pełnego wkroczenia w dorosłość, rozumianego jako podejmowanie oczekiwanych ról społecznych typowych dla okresu dorosłości (m. in. Lanz, Tagliabue, 2007; Macek, Bejček, Vaníčková, 2007; Sirsch, Dreher, Mayr, Willinger, 2009). Młodzi ludzie coraz później decydują się na wejście we względnie trwały związek, założenie rodziny, urodzenie pierwszego i kolejnego dziecka, opuszczenie domu rodzinnego i samodzielne zamieszkanie oraz prowadzenie własnego gospodarstwa domowego, podjęcie w miarę stabilnej pracy. Można powiedzieć, że w porównaniu z sytuacją sprzed kilkunastu czy kilkudziesięciu laty mamy obecnie do czynienia z coraz dłuższym okresem dorastania do pełnej dorosłości. (...) Przedstawione przez nas badania dotyczyły czynników związanych z wejściem w dorosłość: aktywności edukacyjnej, podejmowania ról społecznych – rodzinnych i zawodowych, poczucia tożsamości, poczucia dorosłości oraz poczucia punktualności realizacji zadań rozwojowych. Zmienne te umożliwiły scharakteryzowanie coraz dłuższego dzisiaj okresu wkraczania w dorosłość w grupach osób sprawnych oraz osób z ograniczeniami sprawności tak fizycznej, jak i intelektualnej, znajdujących się w fazach rozwojowych od późnej adolescencji do wczesnej dorosłości. Zgodnie z przewidywaniami, zaobserwowaliśmy istotne różnice między poszczególnymi grupami wiekowymi, ale także różnice między grupami osób sprawnych i niepełnosprawnych. Okazało się jednak, iż to nie wiek jest głównym czynnikiem wyznaczającym kolejne kroki rozwojowe, ale sytuacja psychospołeczna jednostki, określana z jednej strony przez jej status edukacyjny, rodzaje aktywności i ról rodzinnych oraz zawodowych, jakie podejmuje, a z drugiej przez jej dojrzałość psychiczną, związaną z właściwościami tożsamości oraz systemem przekonań dotyczących przebiegu własnego życia i realizowanych zadań rozwojowych.(...)

Sponsor

Badania R. Kaczana i K. Piotrowskiego zostały przeprowadzone w ramach systemowego projektu badawczego finansowanego ze środków Unii Europejskiej – nr WND-POKL-01.03.06-00-041/08 pt.: Ogólnopolskie badanie sytuacji, potrzeb i możliwości osób niepełnosprawnych na lata 2008- 2010 (kierownik Zespołu Badawczego: prof. dr hab. A.I. Brzezińska).

Keywords

Commitment, Developmental tasks, Disability, Early adulthood, Emerging adulthood, Exploration, Feeling of being on-time and off-time, Identity status, Late adolescence, Life events

Citation

NAUKA, 2011, 4, 67-107

Seria

ISBN

ISSN

DOI

Title Alternative

Rights Creative Commons

Creative Commons License

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Biblioteka Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego